is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Pastorie Sint-Bernardusparochie
Deze vaststelling is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Pastorie
Deze vaststelling was geldig van tot
Voormalige pastorie met omheinde voortuin, van 1892 (zie jaarsteen in deurtravee), naar ontwerp van P.J. Taeymans van 1892 "ter vergroting en verbetering" van de pastorie van 1862, die slechts één bouwlaag telde; de nieuwe pastorie werd op het kadaster ingetekend in 1894.
Sedert 1977 ingericht als Jacob Smits-museum naar ontwerp van binnenhuisarchitecte J. Hennen; er werd gestreefd om van de verschillende kamers één ruimtelijk geheel te maken. De buitenzijde bleef onaangeroerd. Het lage gedeelte rechts werd ingericht als woning voor de huisbewaarder. Jacob Smits (°1855) was een Vlaamse schilder die vanaf 1888 tot aan zijn dood in 1928 verbleef te Mol-Achterbos, en aan de basis lag van een Kempense kunstenaarskolonie in Mol.
Het huidige museum bevat een dertigtal van zijn bekende schilderijen, waaronder de bekende aquarel "Mater Amabilis" (1895), meer dan tachtig tekeningen en de bijna volledige verzameling van zijn etsen. Verder een beperkte selectie van werken uit de Molse schildersschool, onder meer van Dirk Baksteen, Paula Zenke, Albert Neuhuys, de leermeester van Smits, en andere.
Typisch neotraditioneel ensemble met neorenaissance-inslag, van 1892. Verankerde baksteenbouw met linker gedeelte van vier traveeën en twee bouwlagen en aansluitend rechter gedeelte van drie traveeën en één bouwlaag, beide onder zadeldak (nok parallel aan de straat, leien).
Lijstgevels met gevarieerde muuropeningen, overwegend rechthoekig met tussendorpel; horizontaal geritmeerd door imitatiespeklagen in de vorm van beschilderde muurbanden. Deurtravee uitgewerkt tot topgevel met Brugse travee, aandak, schouderstukken en overhoeks topstuk. Opkamer in noordwestelijke hoek.
Het lagere aanbouwsel met steekbogige vensters en driezijdige erker wordt afgelijnd door een baksteenfries onder de houten kroonlijst. Achtergevel gemarkeerd door verdiepte rechthoekige gevelvlakken en recent haaks aanbouwsel; heraangelegde pastorietuin volgens geometrische patronen.
Tot museum aangepast interieur met bewaarde slingertrap.
Bron: KENNES H. & STEYAERT R. 2002: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Mol, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n5, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)