Parochiekerk gebouwd in 1914-1928 naar ontwerp van stadsingenieur Auguste Verraert (Oostende) en architect Gustaaf Vandamme (Oostende).

Historiek

Kerk wordt ingeplant in een weinig florissant deel van de arbeidersbuurt in het Westerkwartier. Bij de oprichting wordt een conventie afgesloten tussen de Stad en de Staat waarin gestipuleerd wordt dat samen met de bouw van de nieuwe parochiekerk de buurt wordt gesaneerd. Daarbij wordt de afbraak van twee beluiken voorzien en de omkadering van de kerk binnen nieuw aangelegde, brede straten. Er wordt rond de kerk een nieuw stratenpatroon ontwikkeld met de Heilig-Hartlaan als centrale as van de Nieuwpoortsesteenweg naar de kerk, het Heilig Hartplein als trechtervormig sluitstuk van de laan voor de kerk, de Bouwmeesters- en Beeldhouwersstraat aan beide zijden van de kerk en de Schildersstraat achter de kerk, bovenop de overwelfde vervuilde Sint-Catharinakreek. Het nieuwe stratenpatroon sluit naadloos aan bij het plan van de westelijke stadsuitleg van V. Besme.

Het perceel voorzien voor de kerk en de omliggende straten is tot in de jaren 1920 een deels braakliggend terrein tussen de omliggende bebouwde straten in. Het centrale stuk is voorbehouden voor de kerk, in de omliggende straten worden smalle bouwpercelen getrokken die aan privé-personen verkocht worden voor de bouw van woningen. Zij spreken gerenommeerde plaatselijke architecten aan, die voor mooie burgerhuizen zorgen, als geschikte omkadering voor het prestigieuze, gedurfd uitgewerkte kerkgebouw. Op die manier wordt de kerk met de omringende bebouwing uitgewerkt tot een mooi ensemble in een voorheen eigenlijk verpauperde buurt binnen het Westerkwartier. De straatverlichting in de nieuwe straten wordt verzorgd door de firma "REY FRERES - BRUXELLES" en bestaat uit lantaarns met een neoclassicistische vormgeving. Ze zijn bewaard en bepalen mee het karakter van de kerk en zijn omgeving. Het feit dat de huizen op het plein en in de laan uitzicht hebben op de Wellington-hippodroom, het mondaine noordelijke sluitstuk van het Westerkwartier, onderstreept het karakter van de plek.

Beschrijving

Zuid-westgeoriënteerde neoromaanse kruisbasiliek. De kerk is deels omringd door lage muren, achteraan de kerk hogere muren waardoor ter hoogte van het koor een binnenkoertje ontstaat; voor het kerkportaal een verhoogde natuurstenen stoep met drie tredes, waarop twee gietijzeren lantaarns.
Onderkelderde plattegrond: noordoostbouw met twee geveltorens, ronde doopkapel ten noorden, basilicaal schip met midden- en zijbeuken van vier traveeën, transept met armen van twee traveeën en rechte sluiting, achtzijdige kruisingtoren, hoofdkoor van twee traveeën met vijfzijdige sluiting geflankeerd door traptorens, zijkoren van één rechte travee met apsis, ten zuiden en ten westen een sacristie. Bouwmaterialen: baksteen met verwerking van arduin voor sokkel en kordons. Afdekking door middel van leien zadeldaken, boven zijbeuken per travee haaks tegen middenbeuk; kruisingtoren en doopkapel resp. onder dito tent- en koepeldak.

Exterieur. Noordelijk torenfront. Centrale, gelede puntgevel met op rondboogfries overkragende top bekroond met Heilig Hartbeeld. Rondboogportaal; getrapte archivolten opgevangen door driekwartzuiltjes voorzien van knoppenkapiteel; bas-reliëf met aanbidding van het Heilig Hart, in timpaan. Erboven, oculi en roosvenster. Geveltorens met vier geledingen onder leien spits voorzien van dito hoektorentjes; flankerende halfronde traptorens. Portalen naar vereenvoudigd patroon van hoofdingang. Rondbogige muuropeningen met deelzuiltje. Midden-, zijbeuken en hoofdkoor geritmeerd door versneden steunberen aansluitend bij borstwering. Laatstgenoemde bij hoofdkoor hoger en opengewerkt. Rondboogvensters onder meer drielichten en oculi. Transeptpuntgevels met typerende roosvensters. Sacristieën met aansluitende, echter minder neoromaans getinte kenmerken; trapgevels.

Interieur met doorgedreven vormgeving voor architectuur en mobilair: combinatie van neoromaanse opbouw en eerder neobyzantijnse versiering. Bepleistering met lichtgrijze beschildering met schijnvoegen; koele interieurafwerking verlevendigd door de veelkleurige glasramen en mozaïekversieringen in de kapellen, de kruisweg, de altaren enzomeer. Middenbeuk, transept en hoofdkoor met drieledige opbouw: rondbogige scheibogen op bundelpijlers voorzien van uitgewerkte neoromaanse kapitelen, triforium met per travee een vijfledige rondboogarcatuur en voorzien van beelden in hoofdkoor, aansluitende bovenlichten. Overkluizing door middel van eenvoudige kruisribgewelven onder meer opgevangen door schalken; hangkoepels in zijbeuken. Kruisingtoren: getrapte trompen, triforium, tweelichten en kruisribkoepelgewelf. Portaal en winterkapel door hoge glazen wanden afgeschermd voor de zeewind.

Mobilair. Neoromaanse altaren, biechtstoelen, preekstoel en koorgestoelte, geleverd door de firma De Wispelaer uit Brugge (1927); gekenmerkt door een combinatie van rode en zwarte marmer, witgeschilderde stenen onderdelen en vergulde versieringselementen. De doopvont, met koperen deksel, is in dezelfde lijn vormgegeven. Beelden in lindehout en steen van dezelfde firma. Iconografisch programma met betrekking tot het Heilig Hart voor glasramen, uitgevoerd door de firma Roderburg, en over de kerk verspreide, neobyzantijnse mozaïekvoorstellingen, uitgevoerd door firma De Wispelaer (Brugge) in 1926-27. Wilmotte (Luik) maakt in 1914 een koperen kruisbeeld op sokkel en koperen kandelaars. Kruisweg uitgevoerd door Declercq (Gent) in 1924. Orgel gebouwd in 1924 door Fr. Vos (Zichem), in 1942 hersteld door J. Loncke (Esen) en in 1976 volledig omgebouwd door firma Loncke (Kortemark-Zarren).