erfgoedobject

Herenhuis met traditionele kern

bouwkundig element
ID
5550
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5550

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historiek

Complex herenhuis met traditionele kern dat uit vier vleugels rond een binnenplaats bestaat, en waarvan de oudste delen minstens opklimmen tot de tweede helft van de 16de eeuw. De voorbouw aan de straat vormde oorspronkelijk een samenstel van twee traditionele diephuizen met puntgevel van twee bouwlagen en respectievelijk twee en drie traveeën, en de helft van een links aanpalend derde diephuis met trapgevel. Benoit Peeters-Gillès liet in 1850 de twee rechter diephuizen heropbouwen tot een neoclassicistisch herenhuis met lijstgevel, drie bouwlagen hoog en vijf traveeën breed onder een zadeldak (vijf rechter traveeën). De architect of ontwerper van deze ingreep valt niet uit het bouwdossier af te leiden. In 1890 voegde de weduwe Vander Laat de brede linker travee toe, naar een ontwerp door de architect Eugène Dieltiëns. Daarvoor verdween de rechter helft van het diephuis met trapgevel, waarvan de linker helft op hetzelfde moment verdween voor de bouw van het aanpalende maricollenklooster. Deze congregatie kocht het pand in 1895 aan voor de inrichting van een school. De toevoeging van de derde verdieping dateert van 1967.

Architectuur

Oorspronkelijk bepleisterde en beschilderde lijstgevel met schijnvoegen op de begane grond, vandaag gecementeerd op een plint uit blauwe hardsteen, gemarkeerd door een poortrisaliet van twee traveeën. De opstand beantwoordt aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit verkleinende registers van rechthoekige vensters met kordonvormende lekdrempels. Rechthoekige koetspoort in vlakke hardstenen ommlijsting met geprofileerde dagkanten. Oorspronkelijk vormde een breed, klassiek hoofdgestel met gekorniste kroonlijst de gevelbeëindiging.

Natuurstenen, gekroond Onze-Lieve-Vrouwebeeld met kind op de linkerarm, hogerop een zinnebeeldige duif en een stralenkrans. Het beeld waarvan de maker niet gekend is, werd in 1948 door de zusters maricollen, boven de poort van het voormalige Ave Maria Instituut geplaatst. De eenvoudige console draagt het opschrift "Dit moeke mijn / wil graag ook zijn / moederken dijn".

De korte noordvleugel en de lange zuidvleugel van negen traveeën aan beide zijden van de overdekte binnenplaats, vormen de oudste delen van het complex. Het betreft constructies in traditionele, verankerde bak- en zandsteenbouw, twee bouwlagen hoog onder een zadeldak (nok loodrecht op de straat), met een kruisvormig metselaarsteken en behouden balkenlagen en dakspant. De twee puntgevels aan tuinzijde van elk drie traveeën, hebben een gewijzigde ordonnantie. Beide vleugels zijn aan de oostzijde van de binnenplaats verbonden door een laatclassicistische vleugel van drie traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak (nok parallel aan de straat), uit de late 18de eeuw of de vroege 19de eeuw. Een balkon markeert de middenas van de tuingevel, de smeedijzeren borstwering met een patroon van ruitvormen, kruisende pijlen, kransen en rozetten.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1850#185, 1890#1202 en 18#49615.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis met traditionele kern [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5550 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.