Gemeentehuis in neogotische stijl, gebouwd in 1897-1898 naar ontwerp van P. Langerock (Leuven), door aannemer A. Leurs (Geel), zie arduinen gevelplaten buiten op de toren en binnen op de bel-etage. Gelegen aan de noordzijde van de Markt, beeldbepalend door de symmetrische en evenwichtige compositie en het monumentale voorkomen.

Historiek

Het eerste gemeentehuis, een witbepleisterd gebouw van één bouwlaag met aan de noordzijde een pui, stond tussen de Sint-Martinuskerk en de dorpslinde. Voortgaande op een paragraaf uit het keurboek was dit gebouwd na 1554 en vóór 1572. In 1898 bouw van het huidige gemeentehuis; het oude werd verkocht en afgebroken.

Typologisch refereert het huidige gemeentehuis aan de kleinere laatmiddeleeuwse gotische stadhuizen in Brabant en Vlaanderen uit de 15de eeuw en begin 16de eeuw onder meer te Oudenaarde, Damme, Hoogstraten. De combinatie met een centraal torenvolume vormt tevens een verwijzing naar het middeleeuwse belfort. Stilistisch worden naast de laatgotische vormentaal ook elementen gecombineerd uit de traditionele bouwstijl. Het gebruik van baksteen met enkele natuurstenen decoratie- en structuurelementen is typerend voor de Kempense traditie.

Vergrotings- en verbouwingswerken in 1965-1966 naar ontwerp van atelier Vanhout-Schellekens (Turnhout). Ten noorden uitbreiding met een nieuwbouw: langgestrekte nieuwbouw van twee op vijf traveeën en twee bouwlagen onder plat dak; bruine handvormgevelsteen en ruwbekist beton; rechthoekige muuropeningen met inmiddels vernieuwd schrijnwerk. Aanvankelijk voorzag deze vleugel in een aparte inkom, kantoren, garages, een dodenhuisje, berg- en wachtplaatsen en sanitaire ruimten.

Tegelijkertijd tevens in het oude gedeelte aanpassingswerken onder meer vernieuwing van nutsvoorzieningen, afbraak van de oude trap achteraan en verplaatsing van de trapzaal naar het rechter gedeelte van het gebouw, naast het kabinet van de burgemeester.

In 1991-1992 algemene herinrichtingswerken in het oude en nieuwe gedeelte alsook de aanleg van het aansluitende gemeentepark naar ontwerp van J. De Graef en L. Segers en ontwerpbureau Gedas en bvba Carlier. Deze werken omvatten onder meer op de begane grond de inrichting van de diensten voor het publiek met aparte inkom; op de tweede bouwlaag de verschillende gemeentelijke bestuursinstanties namelijk de raad- en schepenzaal, het kabinet van de burgemeester alsook de overige diensten. De voormalige raadzaal op de derde bouwlaag bleef behouden en kreeg enkel een onderhoudsbeurt. Voorts nutsvoorzieningen onder meer installatie van een lift en sanitair naast de trapzaal. In 1997-1998 renovatie- en aanpassingswerken in het oude gedeelte onder meer de ramen, de zolder, het dak en de dakkapellen, opknapbeurt van de "raadzaal" onder meer betere verlichting en nieuw meubilair. Momenteel opnieuw uitbreidingswerken aan de gang onder leiding van groep Infrabo (Westerlo).

Beschrijving

Vrijstaand rechthoekig gebouw met een dubbelhuisopstand van vijf traveeën en drie bouwlagen waarvan de eerste opgevat is als het souterrain en de tweede als de bel-etage; zadeldak (leien) met gevarieerde dakkapellen, fraai uitgewerkt met overkragend zadeldakje, houten windborden en een smeedijzeren topversiering. Symmetrisch uitgebouwde zuidgevel gemarkeerd door een centrale risalietvormende vierkante toren van vier geledingen onder een boven het dak uitstijgende ingesnoerde octogonale spits met dakkapellen, smeedijzeren bekroning en windvaan, halverwege opengewerkt door een houten lantaarn.

Baksteenbouw met sierankers. Lijstgevel en toren met verwerking van arduin voor onder meer plint, trappen, borstweringen, muurbanden, kordons, vensterkruisen, lekdrempels en lateien, omlijstingen, balustrade, sierelementen, dek- en kraagstenen; geblokte plint en houten kroonlijst op modillons. Verticale geleding door lisenen. Dubbele steektrap met smeedijzeren leuning naar de tweede bouwlaag met hoofdinkom, uitgewerkt als een overdekt bordes (roepstoel) ter hoogte van de tweede torengeleding. Laatstgenoemde is samen met de derde geleding van de toren aan drie zijden opengewerkt met gedrukte spitsbogen, afgezet met een borstwering van maaswerk met driepasbogen en overwelfd met een kruisribgewelf. Kruis- en bolkozijnen onder gedrukt spitsboogveld met gotisch driepasmotief en ontlastingsboog. Oorspronkelijk houtwerk vervangen door aluminium.

Zijtrapgevels en achtergevel met muurbanden van gesinterde steen. Eerstgenoemde met spitsboogvenstertjes in de geveltop; achtergevel met een rechthoekige uitbouw (voormalige trapzaal) en segmentboogvormige muuropeningen.

Interieur

Oorspronkelijk interieur met op de begane grond een bergruimte voor het brandweermateriaal, een gevangenis en een magazijn; de bel-etage bevatte de hoofdinkom met bordes/roepstoel, een centrale middengang loodrecht op de voorgevel en tegen de achtergevel een bordestrap, links een "verkoopzaal" van voor- tot achtergevel, rechts een secretariaat (later kabinet van de burgemeester) en een archiefruimte; de derde bouwlaag werd quasi volledig ingenomen door de gevelbrede "raadzaal"; aan weerszijden van de trap bevond zich een bureel.

Heden begane grond en tweede bouwlaag sterk verbouwd en gemoderniseerd; op de bel-etage links en rechts van de inkom bewaarde vleugeldeuren van beschilderde pitchpine, de ruimten zelf zijn aangepast. Op de derde bouwlaag de raadzaal met samengestelde balklaag op arduinen consoles, sobere witstenen schoorsteenmantel; (vleugel)deuren van pitchpine. Tussen de derde bouwlaag en de zolder zit nog een deel van de oorspronkelijke bordestrap.