Historisch en geografisch centrum van Retie. Plein met onregelmatige vorm; druk kruispunt van drie verkeersassen namelijk Turnhout-Mol, Geel-Arendonk en Kasterlee/Herentals-Postel (Mol). De tracé’s van de Peperstraat en de Pas, respectievelijk het begin van de baan naar Turnhout en die naar Kasterlee/Geel, zijn reeds duidelijk herkenbaar op de Ferrariskaart (circa 1775). De andere uitwegen werden pas aangelegd in de loop van de tweede helft van de 19de eeuw; op het plein ging dit gepaard met de nodige onteigeningen/slopingen, voornamelijk aan de uitweg richting Postel/Arendonk. In augustus 1914 beschoten Duitse uhlanen als represaille het centrum van het dorp; hierbij werden verscheidene panden op de vier hoeken van het marktplein vernield door brand; in de periode 1914-1920 werden de meeste heropgebouwd, weliswaar in een eigentijdse architecturale vormgeving.

Het karakter van het plein werd tot midden 20ste eeuw grotendeels bepaald door een homogene bebouwing van heren- en burgerhuizen uit 19de eeuw of begin 20ste eeuw, afgewisseld met -mogelijk in kern oudere- dorpswoningen, boerderijen of afspanningen van één bouwlaag. Het marktplein verloor echter veel van zijn oorspronkelijke luister: naast enkele, sporadisch bewaarde getuigen van voormelde bebouwing -zie items- werd deze vanaf midden 20ste eeuw gestadig aangepast, verbouwd of gesloopt, zie onder meer de west- en noordwestzijde met heterogene disharmoniërende gevelrij. Het eerste gemeentehuis, opklimmend tot de tweede helft van de 16de eeuw, bevond zich tussen de kerk en delinde en werd na de bouw van het huidige gemeentehuis afgebroken circa 1898. Het kerkhof van de Sint-Martinuskerk verhuisde eind 1923 naar de Kerkhofstraat.

Beeldbepalend zijn nog steeds de Sint-Martinuskerk ten oosten met daartegenover de eeuwenoude linde en het gemeentehuis ten noorden.

Op het plein, schuin tegenover het westportaal van de Sint-Martinuskerk een lindeboom met markante vorm: korte dikke stam met een schotelvormige etage. Rond de stambasis een achthoekige gemetselde bakconstructie. Volgens bepaalde auteurs geplant in 1332, toen Retie afgescheiden werd van Geel en een zelfstandige heerlijkheid werd. Oudst bekende vermelding dateert van 1652; oorspronkelijk een gerechtslinde; vanaf 1727 tot begin 20ste eeuw locatie voor de wekelijkse botermarkt. Tot begin 19de eeuw zou de boom nog drie etages gehad hebben; in 1849 werd bij de aanleg van de baan Turnhout-Mol het hinderlijke deel van de boomkruin verwijderd; in 1891 besliste de gemeenteraad het houten staketsel ter ondersteuning van de horizontale takken te vervangen door een gietijzeren door aannemer Janssens (Turnhout). Bij Koninklijk Besluit van 19 februari 1951 beschermd als landschap; bij Ministerieel Besluit van 2 juni 1988 als monument. In 1987-1988 gerestaureerd en gesaneerd door de financiële tussenkomst van de Afdeling Bos en Groen (Aminal) en behandeld volgens de nieuwste inzichten inzake boomverzorging. Hierbij werden metselwerk en staketsel integraal vervangen: voor het nieuwe staketsel opteerde men voor een Afrikaanse houtsoort; het metselwerk rondom de stambasis werd vergroot ten behoeve van de beworteling. De verankering van een aantal takken en de kruinaanzet gebeurde door middel van draadstangen; een bestrating van hergebruikte gebakken klinkers in een zandbed zonder stabilisatie laat doorsijpeling van regenwater tot de wortels toe; onder de klinkerverharding is een beluchtingssysteem aangebracht.

Ter hoogte van het kruispunt de openbare waterpomp: arduinen constructie bestaande uit twee op elkaar gestelde pijlers, elk met afgeschuinde dekplaat; bovenste slanke pijler met pilastertjes; voorstaande armpomp met houten omhulsel, bewaarde ijzeren zwengelarm en dito spuwer; arduinen waterbekken in de grond.

Tegelijkertijd met de herinrichtingswerken van het gemeentehuis in 1992 werd ten noorden van de Markt, achter het gemeentehuis, het gemeentepark aangelegd in drie fasen.