De romp van de vroegere stellingmolen Braetsmolen is achterin gelegen tussen de Brugsestraat en de Rustoordstraat. Het bouwjaar 1842 van de koren- en oliemolen is afleesbaar in een jaarsteen boven de poort. In volgelvlucht op nog geen 200 meter van de kerk was de hoge stellingmolen vroeger erg beeldbepalend in het dorpsbeeld. Sinds het laatste kwart van de 20ste eeuw kwam deze beeldkwaliteit echter in het gedrang door appartementsbouw. Wel bleef de samenhang met het eclectisch burgerhuis dat molenaar Braet in 1897 aan de Brugsestraat liet bouwen, herkenbaar. Sinds 1999 is de romp ingericht als gemeentelijke cultuurmolen De Wieke.

Historiek

In 1842 kreeg koster Francis Vanderhaeghe toestemming om een oliemolen te bouwen nabij de hij minstens op 38 meter van de weg stond. Vanderhaeghe stierf in hetzelfde jaar en zijn weduwe hertrouwde met David Derynck, die nu molenaar werd op de stellingmolen in witgeschilderde baksteen (vandaar ook Derynckmolen). Bij een openbare verkoop in 1890 verwierf postmeester Alfons Braet uit Oedelem de molenaarswoning met stalling, wagenhuis, schuur en molen. In 1891verkreeg molenaar Braet toestemming van het schepencollege om een stoommachine bij de molen te plaatsen. In 1897 bouwde de familie Braet een eclectisch burgerhuis aan de Brugsebaan, vóór de molen. In 1904 breidde de familie Braet de molen met olieslagerij, maalderij en steenkoolhandel uit met bierbrouwerij Help u zelve. Vanaf 1925 maalde men ook met een motor. In 1935 werd het gevlucht (met vanaf een bepaald moment jaloeziekleppen op de buitenroede) verwijderd en later ook de vermoedelijk metalen stelling. In 1936 werd er een Moës-dieselmotor van 25 pk geplaatst. Vanaf 1955 stopte men met brouwen en gebruikte men de molen enkel nog als magazijn. Daarna sloeg de nieuwe eigenaar, brandweercommandant Julien Braet, er materiaal op van de brandweer (toen aan de overzijde van de straat). Vanaf 1975 bouwde een aannemer de molen om tot expositieruimte en drinkgelegenheid, zogenaamd De Wieke. De molen kreeg hierbij een nieuw buitenparement. In 1999 kocht de gemeente de molen aan en richtte hem in als cultuurmolen De Wieke.

Beschrijving

De bakstenen molenromp werd in de jaren 1970 en vooral 1980 ingrijpend gerenoveerd. Hij kreeg onder meer een nieuw baksteenparement. De oorspronkelijke rondboogdeuren (ter hoogte van de vroegere stelling) en -vensters werden grosso modo behouden, maar de druiplijsten werden weggelaten (houtwerk vernieuwd naar oud model). De 19 meter hoge romp heeft onderaan een diameter van 9 meter en bovenaan van 4,5 meter. Het vooruitspringende portaal behield wel het oorspronkelijke baksteenparement en werd opnieuw witgeschilderd. De rechthoekige poort is gevat tussen pilasters. Boven de strek is er een spiegel met jaarsteen "1842" en een driehoekig fronton. In de nieuwe aanleg rond de molen zijn de oude molenstenen geïntegreerd.

Binneninrichting

Alle gaande werk is verwijderd uit de molen. De begane grond fungeerde als olieslagerij. De zolders daarboven waren ingericht als aandrijfzolder van de oliemolen, meelzolder, steenzolder, luizolder en kapzolder (bovenste twee zolders samengevoegd bij de renovatie). In de aandrijfzolder, de meelzolder en de steenzolder zijn de originele (moer)balken en trappen bewaard.