Inventaris

Donderslagweg (Oudsbergen)
Donderslag is een middeleeuwse landbouwuitbating van de cisterciënzerinnenabdij Herkenrode (Kuringen). Herkenrode bezat een uitgebreid patrimonium. In een agrarische samenleving vormde het grondbezit de economische grondslag voor het voortbestaan van de abdij. Sinds haar stichting op het einde van de 12de eeuw verwierf Herkenrode niet minder dan 13 landbouwbedrijven en bezat ze eind 17de eeuw ongeveer 2800 ha grond. Donderslag vormde het meest noordelijk gelegen landbouwdomein. Samen met Bokrijk in Genk en het Olmenhof in Stokrooi was het een veeteeltbedrijf, dat uitgebreide graasgronden in de gemeenschappelijke heide vond.

Gildenstraat 8 (Oudsbergen)
Kerk in Maasgotiek, stichting van de abdij van Averbode. In 1927-1930 op ongewone wijze vergroot.

Kerkplein (Oudsbergen)
De kerk wordt voor het eerst vermeld in 1367. Het gebouw is in kern een gotische kruisbasiliek uit eind 15de eeuw; uit deze periode dateren de middenbeuk, de toren en het transept. De toren is van het Brabants-Kempische type.

Loostraat 1 (Oudsbergen)
De plattegrond beschrijft een driebeukig schip van twee traveeën, een vierkante, voorstaande westtoren, en een koor van twee rechte traveeën met driezijdige sluiting. Mergelstenen schip op plint van breuksteen, voornamelijk Maaskeien, met hardstenen afwerking.

Just. Lipsiusplein (Overijse)
Georiënteerde decanale kruiskerk met een ingebouwde westtoren met een romaanse kern uit de 12de eeuw (?), een koor opgericht na de brand van 1489 en een gotische midden- en dwarsbeuk van na de brand in 1692. Eind 19de eeuw werd de kerk naar de toenmalige smaakinzichten in een neogotische stijl verbouwd en gerestaureerd. De kerk is gelegen op een heuvelrug ten zuiden van het hellende dorpsplein. Een hoge kalkzandstenen keermuur met een trap aan de oost- en zuidzijde sluit het voormalige kerkhof rond de kerk af ten zuiden, oosten en westen. Bovenop de keermuur staat een eenvoudige ijzeren balustrade. Ten westen is het voormalige kerkhof en de kerk te bereiken via een trap gevat tussen twee zware blauwe hardstenen pilasters met casementen, een geprofileerde dekplaat en een vaasbekroning.

Brikstraat 2 (Pajottegem)
Heterogeen gebouw met ommuurd kerkhof, en volgende plattegrond: een westertoren met noordertraptorentje, een driebeukig hallenschip, een koor met driezijdige sluiting en flankerende sacristieën. Van de oudste toestand uit de 13de eeuw blijft de vierkante toren over.

Dorpsstraat (Pajottegem)
Uit verschillende perioden daterende constructie, ingeplant op een ophoging met kerkhof en gestutte bakstenen omheiningsmuur.

Kammeersweg (Pajottegem)
Niet-georiënteerde kerk in classicistische stijl opgetrokken in 1749-1772 door de abdij van Vorst, mits integratie van de oudere toren van de afgebroken kerk.

Stiltestraat (Pajottegem)
Belangwekkend gebouw met omringend kerkhof, hoofdzakelijk opgetrokken uit breuksteen van schilfersteen met gebruik van Doornikse kalksteen en zandsteen. Romaanse overblijfselen in het schip, meermaals verbouwd en gerestaureerd.

Woestijnstraat (Pajottegem)
Voormalige bedevaartkapel, ingeplant op een met gras begroeid heuveltje met knotbomenrij, waarvan de stichting zou opklimmen tot de 13de eeuw. Vlakbij de kapel staat een imposante hakhoutstoof.