Inventaris

Mariahovelaan 2-4, 4A (Aalter)
Het omgrachte kasteel Mariahove werd begin 19de eeuw heropgebouwd door de industrieel J.-L. van Caneghem. Het werd in de periode 1855-1860 in neoclassicistische stijl aangepast naar ontwerp van Bruno Renard. Het omringende park in landschappelijke stijl werd aangelegd in de tweede helft van de 19de eeuw. Ten zuiden van het park een jachtbos met dreven in sterrenpatroon. De ronde duiventoren is afgedekt met een achtkantige leien spits met windwijzer met duif en klimt vermoedelijk op tot de 16de eeuw.

Poekedorpstraat (Aalter)
Een dreefje van circa 60 meter lang, gelegen in het park en aansluitend bij de Poekepoort aan de westkant van het kasteeldomein, bij het dorp. Het is een lindendreefje bestaande uit 25 geleide linden. Op het moment van de inventarisatie waren er 7 oude leibomen verdwenen, waarvan er 6 recent zijn vervangen door jonge Hollandse linden. Bij de resterende 18 oude leilindes stellen we twee generaties vast: de 6 oudste, vermoedelijk 18de-eeuwse Hollandse leilinden en 12 geleide zomerlindes die in de leilindendreef werden ingeboet. Drie generaties van linden waarvan de oudste bomen belangrijk zijn als genenbank en ons nog een beeld geven van traditioneel gesnoeide bomen.

Schoonberg 11 (Aalter)
Hoeve met losse bestanddelen in U-vorm gegroepeerd en met woonhuis op terp; vier traveeën en één bouwlaag onder zadeldak met klokkenstoel, vermoedelijk uit begin van de 19de eeuw. Later bijgebouwde dienstgebouwen met onder meer stallen, houten gebouw met overdekte mestvaalt en hooizolder, bakstenen schuur, koepelvormig hondenhok en bakhuis. Vanuit het erf vertrekken vier dreven van circa 150 meter naar de vier windstreken.

Sterrewijk 43, 47 (Aalter)
Circa 1850 bouw van een buitenverblijf; in 1938 volledig verbouwd en aangepast in modernistische baksteenstijl, in 1968 opnieuw verbouwd. Toegankelijk via twee beukendreefjes.

Aarschot, Gelrode (Aarschot), Betekom (Begijnendijk), Rotselaar, Werchter (Rotselaar), Tremelo (Tremelo)
De Demervallei van Aarschot tot Werchter is een belangrijk open ruimtegebied van Vlaanderen. Binnen de vallei zijn vele kleine reliëfverschillen die gevormd zijn in de historische riviervallei. Ook zijn er verschillende zandige opduikingen waar reeds in de steentijd bewoning was en waar op enkele plaatsen hoeves en later kastelen zich op vestigden: hoeve Nieuwland, Kasteel Nieuwland, Kasteel van Rivieren, Rega’s hof en het Bruggenhof. Ten zuiden van de vallei liggen enkele Diestiaanheuvels.

Gelrode (Aarschot), Nieuwrode (Holsbeek), Wezemaal (Rotselaar)
Het noordelijke deel van het Hageland vormt het overgangsgebied tussen de zand- en de leemstreek en wordt gekenmerkt door zuidwest-noordoost georiënteerde ijzerzandsteenruggen. De Wijngaardberg is wellicht de meest gave berg. Markante terreinovergangen, droogdalen of ‘grebben’ en taluds kenmerken het gebied. De Wijngaardberg telt ook talrijke holle wegen die als landschapselement in de gehele zuidelijke leemstreek geregeld voorkomen. Op de uitgesproken zuid- of noordgerichte hellingen vormen zich allerlei warmte- en droogteminnende grasland-, heide- en bosvegetaties.

Gelrode (Aarschot)
Op de Beekweg leidt voorbij de bebouwing een onverharde landbouwweg zijwaarts. De weg maakt een bocht van 90 graden en loopt de oostelijke uitloper van het plateau van de Wijngaardberg op. De weg is hier ingesneden en loopt parallel met andere holle wegen zoals de Donkerstraat en de Parhofstraat. Op de Poppkaart wordt dit tracé aangeduid als 'Groenen weg' en doorkruist de akkerpercelen 'Aen den groenen Weg'. Deze weg maakt deel uit van het historisch netwerk van voetwegen en onverharde paden die vanuit Gelrode de Wijngaardberg opliepen in functie van de landbouwgronden daar en de verbinding maakten met het wegennetwerk richting Nieuwrode.

De Kluis (Aarschot)
Op de Holsbeeksesteenweg leidt net voor de brug met de E314 een asfaltweg naar het zuidwesten. De weg leidt naar de autostrade en loopt vervolgens parallel met de berm naar het westen. Het eerste deel van de weg is diep ingesneden op de uitloper van de zuidelijke flank van de Wijngaarberg en loopt tussen steile taluds. Op de Kabinetskaart van de Ferraris is te zien dat deze weg zich tussen de uitgestrekte akkers rond Gelderode slingert en doorliep naar het zuiden richting Nieuwrode. De holle weg vormde de belangrijkste verbinding tussen de dorpen Gelderode en Nieuwrode en passeerde halverwege dit traject langs de ontginning 'Rot'.

Diestse steenweg 10 (Aarschot)
Neoclassicistisch landhuis met U-vormige plattegrond gebouwd omstreeks 1777 op omgrachte site voorzien van een ijzerzandstenen toegangsbrug; kasteeldomein teruggaand op site van voormalige middeleeuwse burchtmotte tussen vijvers; relicten van grootschalige aanleg met toegangsdreef afgesloten door gesmeed ijzeren hek.

Donkerstraat (Aarschot)
De Donkerstraat is ongeveer 800 m lang en is grotendeels ingesneden als holle weg. De volledige weg is verhard en loopt tussen verscheidene akkers. De weg is afgebeeld op de kaart van Villaret (1745-1748) als toegangsweg vanuit Gelrode tot het uitgestrekte akkercomplex ten zuiden van het dorp.