Geografisch thema

Smedenstraat

ID
10384
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10384

Beschrijving

Van Hoefijzerlaan naar Buiten de Smedenpoort. Rechte straat eindigend bij de Smedenpoort. Huidig tracé resulterend van opeenvolgende rooilijnwijzigingen. Stadsrekeningen van 1288 vermelden toen reeds de bestrating. Naamgeving naar de smeden die hier reeds in de 14de eeuw een kapel hadden. Midden 14de eeuw werd de Sint- Eloois- of Smedenkapel met bijhorende godshuizen gebouwd mogelijk ter vervanging van de kapel van een voormalig passantenhuis. In 1783 werden de huizen verkocht; tijdens de Franse bezetting kwam de kapel in 1798 in het bezit van een particulier die ze gebruikte als opslagplaats en atelier. In 1879 werd tegen de koorgevel een pomp geplaatst die nu op het binnenplein van het Groeningemuseum staat. In 1962-1963 werd de historische kapel gesloopt en vervangen door een weinig innoverende nieuwbouw (nummer 52) met integratie van de vroegere poortomlijsting, verwijzend naar het historische complex.

De huidige dominerende handelsfunctie, werd ingezet in het derde kwart van de 19de eeuw en leidde tot opeenvolgende verbouwingen van de begane grond tot winkelpui. Ook horecafunctie, teruggaand op de locatie van het station op het nabijgelegen 't Zand stond (vanaf 1841-1844). Het pand, rechts van nummer 2, van 1838 en gesloopt circa 1950, had een terras dat een goed zicht bood op de aankomst en het vertrek van de treinen. Horecafunctie, aanvankelijk gesitueerd in het begin van de straat, verschoof naar de strook tussen Greinschuur- en de Kreupelenstraat met bijhorend terras ter hoogte van de straatverbreding. Gietijzeren ophangingspunten van kabels aan de gevels verwijzen naar voormalige tramlijn nummer zes, in gebruik van 1913 tot 1950.

Marcus Gerards (1562) tekent een dicht bebouwde straat met overwegend diephuizen. Hoeken van straten worden ingenomen door hoekpanden met meestal een ommuurde tuin. Ter hoogte van de Smedenkapel, stond een waterput die later wordt vervangen door een pomp zie Poppkaart (1865). Aan het straateinde, doorgang met korfboogpoort naar het zogenaamd "Meulengat". Thans zowel diep- als breedhuizen. Aan het 17de-eeuwse straatbeeld beantwoorden onder meer eenvoudige trap- gevels van twee à drie traveeën en twee à drie bouwlagen met aanpassingen in de loop van de 19de eeuw. In de loop van de 19de eeuw worden topgevels vervangen door eenvoudige bepleisterde lijstgevels zie nummer 4 van 1831. Einde van straat werd heraangelegd na de verkaveling van de Boeveriewijk in 1875 zie nummers 67 en 73, laatst genoemde in plaats van 16de-eeuwse trapgevel met Brugse travee type I. Enkele gevels in historiserende stijl zie nummers 40 met jaartal 1636, nummer 24 (1939); soms gebouwd als "Kunstige Herstelling" zie nummer 9 (1906), nummer 26 (1909), nummer 32 (1932), nummer 65 van 1930 naar ontwerp van architect H. Fonteyne (Brugge), nummer 69 (1883). Het straatbeeld wijzigt grondig na de sloop van waardevolle historische panden zie nummer 10 oorspronkelijk met 18de-eeuwse gevel gesloopt in 1962, nummer 13 van 1966 in plaats van 16de-eeuws pand. Nummer 15 en nummer 35 gesloopt in 1968. Bij de afbraak zijn soms oudere elementen behouden zie nummer 8 met bewaarde oude zijgevel aan Zeven Sterrenstraatzijde, achtergevel, balklagen en schouwen.

  • Dienst Monumentenzorg en Stadsvernieuwing Brugge, Nota, 17 juni 1992.
  • Stadsarchief Brugge, Bouwvergunningen, nummer 196/1909, nummer 12/1938.
  • DEVLIEGHER L. 1975: De huizen van Brugge, Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen 2-3, Tielt, 360-362.

Bron: GILTÉ S., VANWALLEGHEM A. & VAN VLAENDEREN P. 2004: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Brugge, Middeleeuwse stadsuitbreiding, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 18nb Zuid, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Vanwalleghem, Aagje; Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Feestzaal

  • Omvat
    Godshuis van de smeden

  • Omvat
    Godshuis van de Smeden

  • Omvat
    Huis Sint Godelieve

  • Omvat
    Pottenfabriek uit 1896

  • Omvat
    Smedenkapel

  • Omvat
    Smedenpoort

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoningen

  • Omvat
    Winkel bij de pottenbakkerij aan Sint-Maartensbilk

  • Is deel van
    West-Bruggekwartier


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Smedenstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/10384 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.