Geografisch thema

Marktstraat

ID
12661
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12661

Beschrijving

Straat gelegen in het dorpscentrum, vanaf de noordoostelijke hoek van de Markt, aan het kruispunt met de Hoogstraat, met licht gebogen noordwaarts verloop tot aan de Plettinckplaats.

Op een kaart bij het landboek van 1654-1656 weergegeven als onderdeel van de "voetwech naer Thielt" met vrijstaande bebouwing van veelal eenlaagse diephuizen. Op een kaartdeel uit het leenboek van het leenhof Bosterhout van 1785 worden langsheen de "straete van de mart ofte plaetse naer den Cnock" toegenomen - nog steeds vrijstaande - woonhuizen van een à twee bouwlagen onder zadel- of schilddak afgebeeld.

Een pre-kadastraal plan van de dorpskern van Meulebeke van 1806 toont de grotendeels aaneengesloten bebouwing aan de toenmalige "rue d'Austerlitz", een benaming die de Meulebekenaars moest doen herinneren aan Napoleons grootste overwinning. De straat wordt in 1824 volledig vernieuwd en in 1829 wordt er een rosoliemolen opgericht, afgebroken in 1874. Op de Atlas der Buurtwegen (1846) nog steeds "Austerlitsstraet" genoemd of "straet van aen de Marktplaets naer d' herberg genaemd De Zwaen".

In de 19de en de 20ste eeuw worden in de straat enkele herbergen uitgebaat, onder meer "Het Nieuw Mandeken", "Het Slaghuis", "De Spiegel", "De Stad Gent", "De Eendracht", "De Gouden Leeuw", "De Lancier" later gekend als "De Boerenkrijg", en "De Nieuwe Spiegel"; de meeste zaken zijn in de loop der tijd stopgezet en/of gesloopt.

Tijdens de "slag om Meulebeke" in mei 1940 worden enkele huizen beschadigd, onder meer de ijzerwarenhandel Vroman, gesticht in 1926.
In 1955 laat kunstschilder, schrijver en fotograaf Leopold Sacrez (Meulebeke, 1891 - 1967) zijn woning en atelier in de straat oprichten (zie nummer 8).

Woon-, handels- en (beperkte) horecafunctie. Heterogene 19de- en 20ste-eeuwse rijbebouwing van een tot drie bouwlagen onder pannen zadel- of mansardedak (nok evenwijdig met straat).

Enkele neoclassicistische panden met verbouwde begane grond, onder meer recenter aangebrachte winkelpuien. Nummer 4, breedhuis van zes traveeën met gepleisterde bovenbouw en bewaarde travee-indeling, in oorsprong een kleiner woonhuis dat volgens kadaster achtereenvolgens in 1850 en 1895 vergroot wordt. Nummer 11 met robuust uitgewerkte winkelpui getypeerd door omlijsting met afgeronde hoeken in gele mozaïek. Nummer 12, breedhuis van zes traveeën met gecementeerde lijstgevel voorzien van schijnvoegwerk, natuurstenen plint en (centrale) deuromlijsting, segmentbogige bovenvensters met diamantkopaanzet- en sluitstenen en gewijzigde benedenvensters.

Tevens aanwezigheid van typerende wederopbouwarchitectuur gekenmerkt door roodsierstenen parement en gebruik van natuursteen voor onder meer plint, puilijst, dorpels, omlijstingen en gevelstenen. Nummers 15-17, gesigneerd "ALB. CROP/ ARCHITECT/ MEULEBEKE"; nummer 18 gesigneerd "V.D. PLAETSEN".

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Meulebeke, Afdeling 1, 1863/30, 1874/23, 1907/40, 1907/120.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nummer 2794 : Leenboek van het Leenhof Bosterhout, Heerlijkheid ten Ackeren, 1785.
  • BAERT G., Van aubergien, lantsherberghskens en brandewijnhuysen te Meulebeke, in De Roede van Tielt, jg. 18, nummer 4, 1987, p. 72, 76, 79, 89, 92-93, 103-104.
  • DENDOOVEN L., Dit is West-Vlaanderen. Steden, gemeenten, bevolking, 1960, p. 1112.
  • GERMONPREZ R., Het boek van Meulebeke, Meulebeke, 1982, p. 79, 86, 129, 175, 189.
  • HOUTHOOFD G.; DENEWET L.; BAERT G., De windmolens van Meulebeke, Meulebeke, 1994, p. 31.
  • VANNESTE H., Meulebeke, in HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan… praten. De roede van Tielt, Tielt, 2005, p. 95.

Bron: CALLAERT G. met medewerking van BOONE B. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Meulebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL38, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Kunstenaarswoning

  • Omvat
    Winkelwoonhuis

  • Is deel van
    Meulebeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Marktstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12661 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.