Zeer oude nederzetting, met vondsten uit de prehistorie en aanzienlijke resten uit de Romeinse tijd (fundamenten van verschillende gebouwen op en rondom de Trappersberg en nabij de Galgenberg, een grafveld, twee tumuli, sporen van centuriatio). De Romeinse wegen Tongeren-Maastricht-Keulen en Tongeren-Nijmegen liepen door het dorp. Sporen uit de Merovingische periode (graven) duiden op een continue bewoning. De naam verwijst naar de hoge ligging; eerste vermelding in 1079 als Berge. Het dorp hoorde tot de stadsvrijheid Tongeren en was dus onderworpen aan de Tongerse stadsmagistraat en schepenbank, die het Luiks recht sprak. Het grondgebied omvatte verschillende Loonse lenen. Het gehucht Ketsingen was tijdens het Ancien Régime een afzonderlijke gemeente, met hetzelfde statuut als Berg; in de 18de eeuw werd het door de Fransen bij Berg gevoegd.
De Sint-Maartenparochie werd in de 10de eeuw van Tongeren afgescheiden; het Onze-Lieve-Vrouwekapittel bezat patronaatsrecht en tienden. Reeds zeer vroeg moet er een kerk in Berg geweest zijn, waarschijnlijk op de plaats van een heidens heiligdom; hierop wijst de vondst van een zogenaamde viergodensteen in het altaar van de kerk.
Tijdens de oorlogen van Lodewijk XIV had het dorp meermaals te lijden van plunderingen en vernielingen van gekampeerde Franse troepen. In 1747 bouwt Lodewijk XV op de Galgenberg een redoute tegen een mogelijke aanval van het geallieerde leger, dat gelegerd was vóór Maastricht.
De Galgenberg, aan de limieten van de stadsvrijheid, was de executieplaats van de vrijheid Tongeren.
Sinds 1972 met Tongeren gefusioneerd. De bewoning concentreert zich in de zeer kleine dorpskern, het gehucht Ketsingen en aan de in 1804 aabgelegde weg Tongeren-Maastricht. Woonforenzengemeente, met landbouw als enige nijverheid.
Oppervlakte: 566 hectare. Aantal inwoners (1970): 928.
- BAILLIEN H., Het verleden van de kerkdorpen in de fusiegemeente Tongeren. Berg, (Tongeren. Informatieblad, 1980, p.29-30).
- BAUWENS-LESENNE M., Bibliografisch repertorium van de oudheidkundige vondsten in Limburg, behoudens Tongeren-Koninksem (vanaf de vroegste tijden tot de Noormannen), Brussel, 1968, p.10-15.
- GAUCHEZ V., Topographie des voies romaines de la Gaule-Belgique, (Annales de l'Académie royale d'Archéologie de Belgique, 38, 3 reeks, 8 (1882), p.147, 152).
- HALKIN L., La pierre à quatre dieux de Berg lez-Tongres, (Bulletin de l'Institut archéologique liégeois, 41, 1911, p.223-235).
- KNAPEN M., Oudheidkundige vondsten te Berg bij Tongeren, (Limburg, 42, 1963, p.58-61).
- SEVERIJNS P., Een greep uit de geschiedenis van de kerkdorpen, in: 2000 jaar Tongeren. 15 vóór Chr. tot 1985, Hasselt, 1988, p.201-202.
- THYS C.M.T., Le Chapitre de Notre-Dame à Tongres, Antwerpen, 1889, vol.III, p.295-315.
- ULRIX E. & PAQUAY J., Glossaire toponymique de la ville de Tongres et de sa franchise, (Bulletin de la Société scientifique et littéraire du Limbourg, 40, 1926, p.12-23).
- VAN DOORSLAER A., Repertorium van de begraafplaatsen uit de Romeinse tijd in Noord-Gallië, Brussel, 1964, vol.I, p.127.
- VRANCKEN N. & VRANCKEN J., Gedenkboek Nicolas en Jan Vrancken. Berg-Tongeren, s.l., 1967.
