Geografisch thema

Sluizen

ID
13824
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13824

Beschrijving

Eerste vermelding in 1139 (Slusis). Taalgrensgemeente; in 1961 werd het overwegend franstalig gehucht Haut-Vinâve bij Glons gevoegd. Woonforenzengemeente met landbouw als belangrijkste bedrijvigheid (akkerbouw); in de 19de eeuw werd de strohoedenfabricage als huisnijverheid beoefent.

Het landschap wordt getypeerd door het plotse vernauwen van het Jekerdal, te wijten aan de krijtlaag in de ondergrond; hierdoor onstaat een smal en vrij diep dal, waar het krijtgesteente in de hellingen dagzoomt.

De bewoning klimt op tot de prehistorie; Romeinse (sporen van een villa en centuriatio) en Merovingische vondsten duiden op de continuïteit ervan. De antieke weg Othée-Herderen loopt nabij de grens met Glons.

Sluizen behoorde reeds in 12de eeuw tot het domein van het Sint-Servaaskapittel van Maastricht, als één van de elf banken van Sint-Servaas; al deze dorpen waren vrije rijksheerlijkheden, door de Duitse keizer geschonken en rechtstreeks afhangend van het Duitse Rijk; de hertogen van Brabant waren voogd van deze gebieden. Na de verovering van Maastricht (1632) eisen de Verenigde Provinciën de rechten over deze dorpen op, eis die bekrachtigd wordt door het verdrag van Fontainebleau (1785).

De schepenbank ging in beroep bij de hoofdbank van Vlijtingen. De burcht van Sluizen werd begin 15de eeuw verwoest door de Luikenaars in de opstand tegen prinsbisschop Jan van Beieren, met de daaropvolgende nederlaag te Othée (1408). Er bleven resten van bewaard in het huidige kasteel. De parochie was een filiaal van Mal. Reeds in de 11de eeuw wordt een Sint-Servaaskapel vermeld. In 1888 wordt Sluizen een zelfstandige parochie.

Oppervlakte: 304 hectare. Aantal inwoners (1988): 662.

  • BAUWENS-LESENNE M., Bibliografisch repertorium van de oudheidkundige vondsten in Limburg, behoudens Tongeren-Koninksem (vanaf de vroegste tijden tot de Noormannen), Brussel, 1968, p.343-344.
  • HUYBRIGTS F., Antiquités romaines à Tongres, (Bulletin de la Société scientifique et littéraire du Limbourg, 17, 1897, p.31).
  • SEVERIJNS P., Een greep uit de geschiedenis der kerkdorpen, in: 2000 jaar Tongeren. 15 vóór Chr. tot 1985, Hasselt, 1988, p.218-219.
  • S.N., Bulletin de la Société scientifique et littéraire du Limbourg, 9, 1868, p.315-316.
  • THYS C., Le chapitre de Notre-Dame à Tongres, Antwerpen, 1889, vol.III, p.282-294.

Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van VANTHILLO C. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Riemst - Tongeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    17de-eeuws woonhuis

  • Omvat
    Boerenburgerhuis van gesloten hoeve

  • Omvat
    Gebouwen van hoeve

  • Omvat
    Gemeentehuis van Sluizen en gemeenteschool

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Servatius

  • Omvat
    Pastorie van de Sint-Servatiusparochie

  • Omvat
    Sluizermolen

  • Is deel van
    Tongeren


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sluizen [online], https://id.erfgoed.net/themas/13824 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.