Witgoor is één van de drie oude gehuchten van Dessel (zie ook gemeente-inleiding Dessel ). Naast "Witgoor" (1661) werden eertijds tevens "op 't eynde" (1661) en "Hertveken" (1752) gebruikt als benaming. 'Goor' staat voor een lage, drassige heidegrond, moer of turfgrond; 'wit' heeft waarschijnlijk betrekking op de witte moer die ten opzichte van de zwarte moer meer zand bevatte en dus van een mindere kwaliteit was. Vanaf de tweede helft van de 18de eeuw werd bijna uitsluitend de naam Witgoor gebruikt.

Reeds op de Ferrariskaart (circa 1775) zijn het dorpscentrum en het oostelijk gelegen Witgoor door hun dichte bebouwing tot één doorlopende woonkern vergroeid. Te Witgoor concentreerde de bebouwing zich voornamelijk langs de verbindingsweg, heden de as Kolkstraat-Oude Markt-Zandvliet-Meistraat, met ten zuiden de Dijk- en Polderstraat. De kern bevond zich rond het driehoekig pleintje waar thans Zandvliet en de Kromstraat samenkomen. Op deze plaats lag eertijds de gehuchtskapel van Onze-Lieve-Vrouw van Gedurige Bijstand van 1661.

Tussen beide wereldoorlogen kende Witgoor een sterke bevolkingsaangroei en breidde zich uit in oostelijke richting. In 1932 werd het gehucht een kapelanie, bediend door de norbertijnen van de abdij van Postel. In het centrum werd de Heilige Familiekerk gebouwd, samen met de gemeentelijke jongensschool en een klooster met meisjesschool. Het geheel is een ontwerp in nieuwe zakelijkheid van S. Leurs. In 1958 werd Witgoor van kapelanie bevorderd tot parochie. Voormelde kapel van Onze-Lieve-Vrouw kwam buiten het centrum te liggen, zelfs buiten het grondgebied van de parochie. Het bedehuis verkeerde in een verwaarloosde toestand en werd hersteld; in 1968 werd ze "wegens wegenwerken" afgebroken; het mobilair werd grotendeels naar de hoofdkerk overgebracht. De bewaarde dakruiter van de kapel troont sinds 1982 op een bakstenen bouwwerkje met initialen A.V.M., gebouwd op het Meiplein naar aanleiding van "vijftig jaar parochie Witgoor": dakruiter onder een ingesnoerde leien naaldspits met smeedijzeren kruis; de klokkenkast werd aangepast tot een beglaasde niskast; arduinen gedenkplaat met onleesbaar opschrift.

Wat betreft de schansen van Dessel, bestaat er het meeste zekerheid omtrent die van Witgoor: deze bevond zich ten noorden van het kanaal Bocholt-Herentals, ten westen van de Almenstraat, nabij de Achterste Nete, zie de voorstelling van deze versterkte vestiging op de Vandermaelenkaart (circa 1854) met expliciete vermelding van "Schans Ferme". Van de gebouwen rest niets meer, de gracht is gedempt.

De vermeldenswaardige kanaalinfrastructuur bevindt zich voornamelijk op grondgebied Dessel-Witgoor. Het veiligheidshoofd op het kanaal Dessel - Turnhout - Schoten, nabij de baan Meistraat-Diel, is een sluistype (keersluis) van circa 1905 dat dient om het water tegen te houden bijvoorbeeeld bij een dijkbreuk. Een gelijkaardig exemplaar bevindt zich op grondgebied Ravels, daar waar voornoemd kanaal de grens vormt met Oud-Turnhout. Naast het veiligheidshoofd te Witgoor ligt een zogenaamde "loskom", afgeboord met een schuine wand van baksteen, voorzien van trappen.

Sas IV en V op het kanaal Bocholt - Herentals zijn sluizen met -tot voor kort manueel te bedienen- ijzeren puntdeuren en houten sluitbalken; bij Sas V zijn de deuren gedateerd met jaartal "1947"; de kolkmuren zijn van beton of baksteen. Sas IV is gecombineerd met een ijzeren ophaalbrug van circa 1927; de brug bij Sas V werd opgeblazen circa 1940 en niet meer herbouwd. De bestaande dijk-, brug- en sluiswachtershuizen te Dessel werden door verbouwingen en aanpassingen sterk gemoderniseerd, zie onder meer het brugwachtershuis aan het kanaal Dessel - Turnhout - Schoten, Desselsedreef nummer 1, opklimmend tot circa 1849; ook hier werd de brug (brug 1) vernield in 1940. Enkel nog de voormalige herberg-winkel-logement "in 't schippershuis" nabij Sas IV (Nieuwe Dijk 77), het authentieke café-winkel aan Sas V (Schans 15) en de voormalige herberg-winkel van een verdwenen scheepstimmerwerf op De Zate zorgen voor een pittoresk accent langs het jaagpad.