Geografisch thema

Gravenland (Beveren-Leie)

ID
15428
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15428

Beschrijving

Straat in het zuidoosten van Beveren-Leie. De straat vertrekt van Ruifeleinde en loopt in noordoostelijke richting naar de grens met Desselgem. Straatnaam verwijzend naar het "Gravenlant", in Latijnse bronnen vermeld als "Terra Comitis". Deze groep rentegronden wordt reeds in 1260 vermeld als "Terra Willemi Grave" of gronden van Willem de Grave. Het stuk land "Graven lant" te Beveren-Leie wordt volgens De Flou voor het eerst vermeld in 1570.

Tussen de huidige straten Ruifeleinde en Paanderstraat bevond zich een driehoekig perceel genaamd de Galgeknok. Vóór de Franse revolutie staat de vierschaar of schepenbank van de heerlijkheid Wingene op dit perceel. Op het einde van de 16de eeuw staat er naast de vierschaar "… een huijs ende herberghe ghenaempt de drije crijcken". De vierschaar en de herberg worden vermoedelijk verwoest tijdens de opstand tegen Spanje. In 1624 bouwt Anthone van Braije er een herberg met als uithangbord "Winghene Vierschaere"; hij moest tevens zorgen voor een nieuwe vierschaar. Op de figuratieve kaart van de Sint-Pietersheerlijkheid, opgemaakt door Joseph de Coster in 1764, wordt reeds een hoeve weergegeven die vanaf het laatste kwart van de 19de eeuw zal toegankelijk zijn vanaf de huidige straat Gravenland (zie nummer 22). Op het landboek van Beveren bij Harelbeke, opgemaakt door J.B. Bouin in 1768, is de Galgeknok terug een onbebouwd perceel en in 1815 is het perceel opnieuw bebouwd met een woning. De spoorweg tussen Kortrijk en Gent wordt in 1838-1839 aangelegd (opening en registratie in het kadaster in 1839). In 1847 is opnieuw een herberg op het perceel de Galgeknok en in het derde kwart van de 19de eeuw wordt voor het eerst de herbergnaam "De Engel" vermeld. De straat wordt vermoedelijk aangelegd in het laatste kwart van de 19de eeuw, eerste weergave op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (1898); de straat wordt aan de zuidzijde van de spoorweg aangelegd en volgt het verloop van de spoorweg. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt herberg "De Engel" omgevormd in een Duitse commandopost; de herberg wordt gesloopt in 1965. Bij de algemene herschikking van straatnamen in 1990 wordt de Paanderstraat herdoopt in de Paanderstraat, Gravenland en Ruifeleinde.

Landelijke straat met geasfalteerd wegdek. Aan de noordzijde van de straat loopt de spoorweg Kortrijk-Gent, aan de zuidzijde bevinden zich enkel verspreid gelegen hoeves en woningen. De hoevebebouwing klimt op tot de 18de eeuw (zie nummer 22). Voorts 20ste-eeuwse bebouwing (zie nummer 24).

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Beveren-Leie, 1839/1.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nr. 561: Kaerte figurative van de gelegendheyd der vry-eygen kerke heerlykhede van Ste-Pieters Desselghem, competerende de exemple abdye van Ste-Pieters nevens Gent, bestrekkende binnen de prochien van Desselgem, Beveren, Deerlyk en Waereghem, gemaeckt ten jaere 1764 door Joseph de Coster.
  • Rijksarchief Kortrijk, Gemeentearchief Beveren-Leie, nr. 54: Lant Bouck ende Beschrijvinghe... van Beveren bij Harelbeke, J.B. Bouin, 1768.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Bevers schetsboek 2, Beveren-Leie, 2006, p. 119-121.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Toponymische wandelingen door Beveren-Leie (3), in De Gaverstreke, jg. 13, 1985, p. 375.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1924, Deel IV, kolommen 884-885.
  • Gemeente Waregem, Overeenstemmingslijst, Straatnaamwijziging en nieuwe huisnummering, oktober 1990.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Is deel van
    Beveren-Leie

  • Is gerelateerd aan
    Gravenland (Desselgem)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gravenland (Beveren-Leie) [online], https://id.erfgoed.net/themas/15428 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.