Geografisch thema

Galgestraat

ID
15607
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15607

Beschrijving

Doodlopende straat ten noorden van de Ichtegemstraat. De straat mondt uit op de begraafplaats. Voor het einde van de straat, afsplitsing in de Warandedreef. De rechter zijde van de straat is aangeplant met eiken, vermoedelijk aangeplant midden 20ste eeuw.

Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) vormt het tracé van de Galgestraat samen met dat van de Warandedreef (niet zo recht, met een aantal haakse bochten) en de Warandestraat de "sentier nr. 32 de la chapelle de Couckelaere au hameau de Nieuwkerke" of de "Warrande wegel". Met de kapel van Koekelare wordt wellicht de kapel van het "Zuidhof", toen op de hoek van de Ichtegemstraat en de Belhuttebaan, bedoeld. Het gehucht "Nieuwkerke" was gelegen ten westen van de huidige Warandestraat, op de grens met Ichtegem. Het tracé van de straat is echter wel al aangegeven op de Ferrariskaart (1770-1778). Galgestraat is een recente benaming verwijzend naar de plaats waar vroeger een galg zou gestaan hebben nabij de "Vossemote" (de heer van Koekelare had echter niet de hogere rechtspraak). De plaats werd door de Koekelaarse literator Karel de Gheldere (Torhout, 1839-Koekelare, 1913). De "Galgebrokke" genoemd. In de ommeloperkaart van 1705-1711 is ter hoogte van de Galgestraat "een mote met eene chingel van oosten en noorden" aangegeven (de mote van het "Oosthof").

Het gebied ten oosten van de Galgestraat en ten noorden van de Ichtegemstraat maakt op de Ferrariskaart (1770-1778) deel uit van een boscomplex, zogenaamd "B(ois) Warande", dat zich noordoostwaarts uitstrekt, over de gemeentegrens, op grondgebied Ichtegem, ongeveer tot aan de Oostendse Steenweg. Dit bos wordt ook wel "Princessebos" genoemd (verwijzing naar Maria-Theresia de Crévant d’Humières, prinses van Izegem en heer van Koekelare, tweede helft 17de eeuw). Ten westen van het genoemde bos, de omwalde, verlaten site van het "Oosthof" (zie 't Oosthof). Het bos is op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (opmeting van 1861) op enkele kleine percelen na volledig verdwenen. Op de in 1883 herziene kaart van het Militair Cartografisch Instituut is het bos op grondgebied Koekelare gedeeltelijk heraangeplant (grosso modo het gebied ten oosten van de Galgestraat, ten noorden van de Ichtegemstraat, doch met een onbeboste strook aan de straat, en ten westen van de Geuzenstraat, ook ten noorden van de Warandedreef enkele bospercelen. De hoeve "De princesse" (aan de Ichtegemstraat) diende aan het einde van de 19de eeuw onder de Arenbergs als boswachterswoning.

In 1883-1885 verrijst opnieuw bebouwing op de site van het "Oosthof": een herenhuis met bijgebouwen en serres door de familie Piers de Raveschoot (zie 't Oosthof, en Galgestraat nrs. 13-15-17).

Na de Eerste Wereldoorlog worden de Arenberggronden aangeslagen door de staat. In de jaren 1920 hebben bewoners het "Warandebos" zo grondig gerooid en bewerkt, dat het hele gebied niet meer voor herbebossing in aanmerking komt. In 1923 is Waters en Bossen dan ook bereid om deze gronden af te staan. De gemeente krijgt toelating deze gronden aan de noordzijde van de Ichtegemstraat te verkavelen voor niet zo gefortuneerde inwoners. Hier komt dan ook bebouwing langs deze straat in oostelijke richting (zie Ichtegemstraat). Andere delen worden omgezet in landbouwgrond. Wanneer ook douairière Piers de Raveschoot uitbreiding van haar domein langs de Ichtegemstraat wil, vangt ze echter bot, daar boswachter Leon Kindt van het Ministerie van Landbouw hier in 1925 een bosplantenkwekerij inricht (uitbreiding van het areaal in 1938). Kindt betrekt het door de Duitsers opgetrokken paviljoen, tot in 1957 de huidige stenen woning klaar is.

Het dieper gelegen restant van het "Warandebos" moet wel bereikbaar blijven; in dit kader worden de Galgestraat en de Warandedreef als openbare ontruimingswegen met de Geuzenstraat verbonden.

Op de hoek met de Ichtegemstraat en de Warandedreef, nummer 2: kwekerij en boswachterswoning van het Agentschap voor Natuur en Bos. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) en op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (herziening van 1911) is op deze site nog geen bebouwing aangeduid. In 1938 wordt de kwekerij gevoelig uitgebreid om voldoende zaad van de Koekelaarse 'den ' te kunnen kweken voor de Koekelaarse en andere staatsbossen (zie arboretum, Bovekerkestraat). Witgeschilderde villa van 1957. Het domein met loodsen is beplant met opgaande bomen. Aan de linkerzijde van de straat, aaneengesloten bebouwing/ koppelbouw uit de jaren 1950. Eveneens aan de linker zijde van de straat, voormalige stallingen van het in de jaren 1880 gebouwd kasteel op de site van het "Oosthof".

  • De Kooklarenoeneroute, Gemeentebestuur Koekelare, 1990, p. 9.
  • DE MEESTER S. e.a., De 50 mooiste dorpen van Vlaanderen. Met 20 wandelingen vol sagen en legenden, Tielt, 2008, p. 49.
  • DEREEPER T., Koekelare in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972, prentkaart 23.
  • HEUS J., Arenberg en Koekelare, in Spaenhiers. Jaarboek, jg. 5, 1997, p. 90, 98, 100-105.
  • SEYS R., Koekelare, gisteren en op de drempel van morgen. Een verzameling foto's, prentkaarten en tekeningen, met beknopte historische en andere toelichtingen, Sint-Niklaas, 1987, p. 107 (iconografie).

Bron: VANNESTE P. & BAERT S. met medewerking van BOONE B., CREYF S. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Koekelare, Deelgemeenten Bovekerke en Zande, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL46, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Begraafplaats

  • Omvat
    Koetshuis en stallen van kasteel Piers-de Ravenschoot

  • Is deel van
    Koekelare


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Galgestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15607 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.