Lange, voornamelijk landelijke straat vanuit het dorpscentrum (start ten zuiden van het kruispunt Dorpsstraat/ Sterrestraat/ Veldstraat, loopt verder over de Brouwerijstraat). Loopt vervolgens zuidelijk verder over de Provinciebaan tot aan de grens met Bovekerke. Over de Provinciebaan wordt de straat gekruist door de Carrestraat en heeft ze een meer gebogen tracé. Het tracé is als dusdanig reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778).

Zoals overal in (zandig) Vlaanderen neemt het aantal sporen en vondsten uit de Romeinse periode duidelijk toe in de bloeiperiode van de tweede en derde eeuw. Bij het archeologisch onderzoek naar aanleiding van de aanleg van de aardgaspijpleiding (1994) kwamen nederzettingssporen aan het licht in de buurt van de Zuidstraat (greppels en kuilen).

Het eerste korte stukje van de straat, tussen de Dorpsstraat en de Brouwerijstraat, is op de Atlas der Buurtwegen van circa 1846 aangeduid als "chemin nr. 28bis autour du village de Couckelaere" of (een deel) van het "Rondomstraetje". De benaming "Trondommestraetken" is reeds aangeduid op de ommeloperkaart van 1705-1711: deze straat - waartoe ook (delen van) de huidige Noordomstraat, Brouwerijstraat, Ichtegemstraat en Kerkstraat hoorden - maakte in het dorp een volledige lus en omringde het centrum van de gemeente. Het vervolg van de Zuidstraat is op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) aangeduid als "chemin nr. 12 de Couckelaere au Cabaret dit de Popelier près du moulin dit de Dry Zotten" of de "Handzaemestraet". Op de P.C. Poppkaart (circa 1856) aangeduid als "Zuiddorpstraet". De mutatieschets van 1903 noemt de straat de "Straat van Couckelaere naar Vladsloo" (via de Populierewegel en -weg, en de Vladslostraat op grondgebied Bovekerke wordt inderdaad een verbinding gemaakt met deze deelgemeente van Diksmuide).

De "(Drie) Zotte(n)molen" (op de hoek Zuidstraat met Provinciebaan) is nog niet aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778). De molen is wel opgenomen in het rijtje van zes korenwindmolens die het gemeentebestuur in 1801 rapporteert aan de prefect van het Leiedepartement. In 1904 gaat de "(Drie) Zotte(n)molen" in vlammen op.

Op de Ferrariskaart (1770-1778), het primitief kadasterplan (circa 1835) is het eerste deel van de straat nog grotendeels onbebouwd. In 1837 wordt "molen Van Ghillewe", een stenen bergmolen gebouwd op de hoek van de Zuidstraat en de Brouwerijstraat (nummer 9/C). Buiten deze molensite is het begin van de straat ook op de mutatieschets van 1903 nog quasi onbebouwd. De actuele bebouwing van arbeidershuizen van één à anderhalve bouwlaag dateert dan ook voornamelijk uit het eerste kwart van de 20ste eeuw. Nummers 1-5: arbeidershuizen van anderhalve bouwlaag onder pannen zadeldaken, nummer 3 bewaart nog zijn oorspronkelijke, gecementeerde parement met schijnvoegen. Grotendeels gewijzigde muuropeningen en vernieuwd houtwerk. Nummer 14: witgeschilderde baksteenbouw van anderhalve bouwlaag onder pannen zadeldak. Getoogde muuropeningen onder strek, op de begane grond gewijzigde muuropeningen (vernieuwd houtwerk). Nummer 63: diephuisje uit de jaren 1920-1930, overkragende dakrand met windbord, gecementeerd parement, geriemde omlijstingen van de rechthoekige muuropeningen, heiligennisje.

Nadat de wieken van de stenen molen in 1943 verwijderd worden, blijft de romp erg beeldbepalend voor zowel (het begin van) de Zuidstraat, de Veldstraat als de Brouwerijstraat. Op het einde van de 20ste eeuw en het begin van de 21ste eeuw kwam er echter een schaalbreuk door appartementsbouw.

Voorts landelijk gebied met weides, akkers en verspreide hoevebouw. Naar de Provinciebaan toe stijgend reliëf van het landschap, zicht op de populierendreef langs de genoemde baan. Naar de dorpskern toe daalt het reliëf. Nummer 89: hoeve met losse bestanddelen, de site is als dusdanig reeds aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846), bewaarde bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken, onder meer het huis, echter met verbouwd karakter. Nummer 104: achterin gelegen hoeve met nieuw woonhuis uit het midden van de 20ste eeuw, een aantal vrijstaande bakstenen nutsgebouwen onder pannen zadeldaken uit de eerste helft van de 19de eeuw (zie site reeds aangeduid op de Atlas der Buurtwegen van circa 1846) zijn bewaard in deels verbouwde toestand.

Nummer 116: kleine hoeve op een hoek gelegen, nieuw boerenhuis uit het midden van de 20ste eeuw, de site met losse bestanddelen in L-vormige opstelling is als dusdanig reeds aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846), bewaarde nutsgebouwen onder pannen zadeldaken. Op de hoek van het erf dat afgebakend is door een oude haag, bakhuisje uit de tweede helft van de 19de eeuw (nog niet aangeduid op de genoemde atlas), rode baksteenbouw onder zadeldak (rode Vlaamse pannen), lager ovenhuisje. Nummer 102: vrijstaand huis uit het midden van de 20ste eeuw, rode sierbaksteen onder pannen schilddak met venster onder plat dak, rondboogdeur in een geriemde witgeschilderde omlijsting (bewaarde beglaasde deur met grille), tussen rechthoekige ramen.