Beschermd monument

Herenhoeve Blauwhof en grafsite Dieryckx

Beschermd monument van tot heden

ID
14430
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/14430

Besluiten

Herenhoeve en grafsite Dieryckx
definitieve beschermingsbesluiten: 05-03-2012  ID: 4994

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De herenhoeve Blauwhof en grafsite Dieryckx zijn beschermd als monument. De bescherming omvat het poortgebouw, de voormalige boerenwoning, de dwarsschuur, het nutsgebouw tussen de schuur en het poortgebouw, de erfaanleg, de erflinde en de nabijgelegen begrafenissite Dieryckx.



Waarden

De herenhoeve en begrafenissite zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

sociaal-culturele waarde

De herenhoeve getuigt van het sociale leven op een grote hoeve in de 19de eeuw: de lage pachterswoning stond in contrast met het voorheen aansluitende hooghuis. Het sociale verhaal is ook nog afleesbaar in de slaapplaats van de paardenknechten.
Het volume van de dwarsschuur is erg imposant zowel vanaf de erfzijde als vanuit het open landschap ten zuiden van de Portweg, waarin de schuur ingebed is. Hetzelfde geldt voor het poortgebouw.
De omwalde begrafenissite met de grafsteen van de in 1886 overleden 'blauwe ketter' Louis Dieryckx getuigt van de politieke geschiedenis van het laatste kwart van de 19de eeuw, meer bepaald van de strijd tussen klerikalen en liberalen.

historische waarde

De 19de-eeuwse herenhoeve en de omwalde begrafenissite met grafmonument van de herenboer vormen samen een uniek gegeven. De hoevesite gaat terug tot het einde van de 18de eeuw (aangeduid op de Ferrariskaart van 1770-1778), doch wordt voornamelijk gekenmerkt door een fasegewijze 19de-eeuwse ontwikkeling, afleesbaar uit de jaarankers "1822" bij het poortgebouw en "1862" bij de dwarsschuur. De blauwhardstenen grafplaat op de begrafenissite geeft als het ware een eindpunt aan: "Louis Dieryckx overleden te Couckelaere 29 Julius 1886". Ook de vorige bouwheer Jan Sap is aangeduid in de ankers "SAP" op de schuur.
De herenhoeve heeft een uitzonderlijke parallelle opstelling van de imposante volumes in een erg verzorgde baksteenbouw. Ook het ruime langwerpige erf met bakstenen op hun kant en de schaduwrijke imposante erflinde (in 2011 minstens een eeuweling) is een erg merkwaardig gegeven. De pachterswoning vormt een lang volume van anderhalve bouwlaag ten noorden van het erf, er tegenover bevindt zich de dwarsschuur. Het vrijstaande poortgebouw ten zuidoosten van het erf is een erg uitzonderlijk gegeven voor de hoevebouw in het noorden van West-Vlaanderen. De zadeldaken (Vlaamse pannen) van zowel de schuur als het poortgebouw zijn bekroond met sierlijk uitgewerkte bakstenen topstukken, bij de schuur met bewaarde windhaan. Ook de pachterswoning is erg sierlijk opgevat, zie de halfronde venstertjes met blauwhardstenen onderdorpels op consoles en de houten gootlijst met ruitmotief.
Een typisch gegeven is dat de dwarsschuur diverse duidelijk leesbare functies herbergt: rondbogige staldeuren en -vensters met geometrisch smeedwerk in de bovenlichten, het rondbogige laadluik, de paardenstal en rechts aansluitend de aardappelkelder waarboven de slaapplaats van de paardenknechten, blinde schuurgevels, een hoge houten schuurpoort met klinket aan de erfzijde, een lage poort aan de zijde van de Portweg. Ook binnenin zijn deze functies herkenbaar: stallingen deels met moer- en kinderbalken, schuur met ankerbalk- en kromstijlgebintes waarop de gaaf bewaarde kapconstructie rust. In de aardappelkelder is de vloer in terracottategels en het rondbooggewelf bewaard.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog was de herenhoeve ingenomen door het Duitse leger, en werden er tot honderd paarden gestald in de schuur, zie de in de binnenmuur geklonken hoefijzers om de paarden aan vast te maken. Ook de pachterswoning heeft een duidelijke oorlogsgeschiedenis: het werd gebombardeerd, de gewijzigde rechthoekige venstertjes in de halve verdieping getuigen hier nog van.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Grafsite Dieryckx

Portweg (Koekelare)
Graf van Louis Dieryckx op eilandmotte.


Herenhoeve Blauwhof

Portweg 6 (Koekelare)
Aan de weg gelegen herenhoeve met inrijpoort en imposante schuur, in de volksmond zogenaamd het "Saps Hof" of het "Blauwhof". De hoeve heeft een erg imposante ligging, ingebed in het landschap vanaf de Kortemarkstraat en de Steenstraat.


Welkomstlinde bij hoeve Blauwhof

Portweg 6 (Koekelare)
Een zwaar ontwikkelde lindeboom staat bij de erftoegang van de herenhoeve Blauwhof. Deze welkomstlinde is bovendien ingeplant bij de zuidwestgevel van de dwarsschuur en functioneert er als schermbeplanting. De imposante boom is een zomerlinde en heeft een stamomtrek van 337 cm (2013), een totale hoogte van 18 m en een kruindoormeter van 21 m.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhoeve Blauwhof en grafsite Dieryckx [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/14430 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.