Beschermd cultuurhistorisch landschap

Zennegat - Battenbroek: fase 5

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
6421
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/6421

Besluiten

Zennegat-Battenbroek: fase 5
definitieve beschermingsbesluiten: 18-10-1993  ID: 2561

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als landschap omvat het noordelijk deel van het landschap Zennegat - Battenbroek te Mechelen en Rumst. Dit landschap is beschermd in vijf fasen. Deze bescherming omvat de vijfde fase. Het kasteel Tibur bevindt zich in het noordoosten van dit gebied. Het werd reeds eerder beschermd als monument, het park werd beschermd als dorpsgezicht.



Waarden

Zennegat-Battenbroek (fase 5) is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

esthetische waarde

De esthetische waarde van het landschap Zennegat-Battenbroek wordt bepaald door de afwisseling van bossen met kleinschalige landbouwactiviteiten en door de gevarieerdheid van het landschap door de kleinschalige, afwisselende (open en gesloten) begroeiingen. Het voorgestelde gebied is een relict, waar menig kunstenaar zijn inspiratie vindt, te midden van een sterk verstedelijkte omgeving, dat nog zeer waardevolle onderdelen van het oude rivierenlandschap heeft bewaard, onder andere talrijke hooi- en graasweiden, bomenrijen, dijken, broekbossen en loofbossen, afgesneden meanders en wilgenvloedbossen.

historische waarde

De historische waarde wordt bepaald door de getuigeniswaarde van een 13de-eeuws polderlandschap met verschillende oude dijken, onder andere de Corte Dijk, de Lange Dijk en delen van de Weerdsche dijk, enerzijds en van enkele historische gebouwen zoals het kasteel van Battenbroek, het kasteel Emmaüs en het kasteel van Tibur anderzijds. Het gebied is daarnaast een belangrijke historische site omwille van de “Slag om Walhem” in 1576, toen de Spanjaarden en de Staten Generaal van het Zuiden het opnamen tegen de Geuzen en de Staten Generaal van het Noorden.

wetenschappelijke waarde

  • in casu vegetatiekundige waarde: De geleidelijke overgang van kleigronden, drassige veenbodem tot droge zandgrond, van droog naar nat, heeft een grote vegetatiekundige diversiteit op een relatief kleine oppervlakte tot gevolg. Het gebied maakt tevens deel uit van een kleinschalig rivierenlandschap met een rijk gevarieerde begroeiing met onder andere hooi- en graasweiden doorkruist met grachtjes, bomenrijen, dijken, broekbossen en loofbossen. Het bevat eveneens afgesneden en verlande meanders. Het gebied herbergt vegetatietypes die steeds zeldzamer worden in het Vlaams district, namelijk wilgenvloedbossen op de schorren.
  • in casu ornithologische waarde: Het voorgestelde gebied is een belangrijk broed-, voedsel- en fourageergebied voor talrijke vogelsoorten.

Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Kapel Onze-Lieve-Vrouw

Battenbroek (Mechelen)
Bakstenen kapel onder leien zadeldak, van 1936, gelegen te midden van een deels omhaagd bloemenperk met linden en acacia's.


Kasteel van Battenbroek

Battenbroek 11 (Mechelen)
Omgracht domein met poortgebouw opklimmend tot de 13de-14de eeuw ten noordoosten en een herhaaldelijk aangepast kasteel ten zuiden.


Kasteeldomein Tibur

Tiburstraat 32 (Rumst)
Gelegen in ruim park met uitgestrekte grasvelden voor en achter het kasteel, bos en grote vijver rondom.


Mariakapel

Battenbroek (Mechelen)
Sobere, witgeschilderde bakstenen kapel onder rieten zadeldak, uit de jaren 1950.


Polderhoeve

Battenbroek 20 (Mechelen)
Hoeve bestaande uit een woonstalhuis met schuur ten westen, minstens opklimmend tot de eerste helft van de 19de eeuw.


Villa

Battenbroek 22-26 (Mechelen)
Alleenstaande villa van omstreeks 1962, bijgebouw met hergebruikte spiegelboogpoort van blauwe hardsteen.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Zennegat en Battenbroek

Heffen, Mechelen, Walem (Mechelen), Rumst (Rumst), Heindonk (Willebroek)
Het Zennegat - Battenbroek is een rivierenlandschap, gekenmerkt door de samenvloeiing van de Dijle, Nete en Zenne. De begroeiing is zeer gevarieerd met onder andere hooi- en graasweiden doorkruist met grachtjes, bomenrijen, broekbossen en loofbossen. Het gebied bevat eveneens afgesneden en verlande meanders. Het landschapsbeeld wordt hoofdzakelijk bepaald door de kleinschaligheid en de afwisseling in structuur met talrijke kleine landschapselementen, de kasteelparken en de oude dijken.

Andere relaties

Heeft als voorganger

Zennegat - Battenbroek: fase 3

Hogeweg, Zennegat, Zennegatvaart (Mechelen)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zennegat - Battenbroek: fase 5 [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/6421 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.