De vroegste vermelding van de Catershoeve in Merksem dateert uit 1555. De Catershoeve, zoals we die nu kennen, is gebouwd in 1716 door de familie Le Cat. Het is heel waarschijnlijk dat de hoeve haar naam aan die eigenaars te danken heeft. De nieuwe, stenen boerderij van het Frankische type was uniek voor Merksem.

Historiek

De vroegste vermelding van de Catershoeve dateert van 26 juni 1555. In die tijd werden hoeves nog volledig opgetrokken uit hout, stro, en leem (vakwerkbouw).

De Catershoeve, zoals we die nu kennen, is gebouwd in 1716 door de familie Le Cat en hoorde tot in de 19de eeuw bij het domein Catershof. Het is heel waarschijnlijk dat de hoeve haar naam aan die eigenaars te danken heeft. De nieuwe, stenen boerderij was uniek voor Merksem. Samen met de reeds verdwenen Gasthuishoeve was ze de enige van het Frankische type. Alle andere hoeves waren van het Kempische type.

In 1925 was de Catershoeve nog een zeer welvarende hoeve, maar vanaf de aanleg van de Catershoflaan rond 1938 gingen steeds meer landbouwgronden verloren aan verkavelingen rond de nieuwe laan. De laatste eigenaar kocht de hoeve in 1949 en boerde voort tot hij bij gebrek aan landbouwgronden de uitbating moest stopzetten.

In 1982 werd de hoeve door de toenmalige gemeente Merksem aangekocht. In 1983, bij de fusie met Antwerpen ging de Catershoeve in handen van het stadsbestuur over. Toch bleef de hoeve ook de jaren daarop onderhevig aan verval. Zo stortte in januari 1993 een gedeelte van het dakgebint van de schuur tijdens een storm in. Een maand later maakte het stadsbestuur geld vrij voor een nooddak voor de veestal en het wagenhok. De resten van het dakgebint van de schuur werden gedemonteerd. Het woonhuis werd door de huurders wel in stand gehouden.

Beschrijving

Volgens de gevelsteen boven de westelijke schuurdeur en volgens het geschilderd opschrift op de zuidgevel klimt de stenen hoeve op tot "1716". De bijgebouwen zijn recenter.

Het betreft een U-vormige, verankerde en deels beschilderde hoeve met woonhuis van vijf traveeën onder een rieten zadeldak, waarvan de nok parallel loopt ten opzichte van de straat. Ten noorden van het woonhuis staat de verwaarloosde haakse schuur onder een schilddak waarvan de rieten bedekking tijdens de laatste jaren verdween. Ten zuiden van het woonhuis bevindt zich de achteruitspringende stal onder een zadeldak van mechanische pannen. Ten westen van het U-vormig gedeelte staat een losstaand verbouwd bakstenen wagenhuis onder een schilddak van Vlaamse pannen, waarvan de nok parallel loopt ten opzichte van het woonhuis.

Het woonhuis is voorzien van rechthoekige, aan straatzijde beluikte, vensters en getraliede opkamervensters in de oost- en westgevel. Het huis heeft rechthoekige deuren met bovenlicht en voorts verbouwde muuropeningen. De zuidelijke zijgevel met muurvlechtingen wijst op een verbouwing aan de westzijde.

De langsschuur wordt gestut door steunberen aan de noord- en zuidzijde en heeft onder meer een korfboogpoort aan de straatzijde en een rondboogpoort aan de westzijde.

Ten zuiden staat de latere (einde 18de- begin 19de eeuw) achteruitspringende stal met korfboogpoort, rondboogluik en radvenster. Tegen de schuur bevindt zich een aangebouwde varkensstal (20ste eeuw) onder een zadeldak van Vlaamse pannen, waarvan de nok parallel loopt ten opzichte van de schuur. De varkensstal heeft rechthoekige muuropeningen.

Het interieur heeft naar verluidt 18de-eeuwse zolderingen met moer- en kinderbalken onder meer in de beide opkamers, laatstgenoemde boven een doorlopende overwelfde kelder. In de woonkamer bevindt zich een volledig afgesloten alkoof aan de noordzijde tussen de paneeldeuren van de opkamers. Ook de schuur (1716) en het woonhuis behielden hun oorspronkelijk gebint.