erfgoedobject

Geknotte eik als grensboom

landschappelijk element
ID
130196
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/130196

Juridische gevolgen

Beschrijving

Als dikste en vermoedelijk ook oudste knoteik (Quercus robur) in Oost-Vlaanderen vormt deze boom het belangrijkste beeldbepalende object in het voormalig open akkergebied, nu graslandcomplex, tussen de dorpskern van Parike ten oosten en het gehucht Fayte ten westen, waarvan hij deel uitmaakt. Deze circa 13 meter hoge knotboom met zijn mooie, representatieve groeivorm heeft een stamomtrek van 4,22 meter (gemeten op 1,50 meter hoogte, opname in 2006), de kruindiameter bedraagt 16 meter. De boom is geknot op 5 meter hoogte.

Gezien zijn leeftijd (200 jaar of meer) is de kans zeer groot dat het autochtoon genetisch materiaal betreft van zomereik. In de traditionele landschappen die tot de zandleem- en leemstreek van Vlaanderen behoren is autochtoon genetisch materiaal van deze soort zeer zeldzaam.

De knoteik markeert de historische grens tussen de graafschappen Vlaanderen en Henegouwen, tot 1963 de grens tussen de provincies Oost-Vlaanderen en Henegouwen (en tussen Vlaanderen en Wallonië), nu nog tussen de Brakelse deelgemeenten Parike en Everbeek (grensboom). Tijdens het ancien régime behoorde Parike tot het graafschap Vlaanderen en Everbeek tot het graafschap Henegouwen. Pas in 1963 werd het Nederlandstalige Everbeek bij de vastlegging van de taalgrens overgeheveld van de provincie Henegouwen naar de provincie Oost-Vlaanderen.

De knotboom is bovendien een ver in de tijd teruggaand voorbeeld van een hoekboom (hoekpunt van drie kadastrale percelen). Als knotboom betreft het eveneens een beheersvorm uit het verleden, met als secundaire functie (naast de functie grensboom-hoekboom) de productie van brand-, ambachts- en/of geriefhout uit het rijs van de knot. Het knotten is de laatste 20 à 30 jaar niet meer uitgevoerd.

  • Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, Beschermingsdossier DO002338, Thematisch-typologische en thematisch-geografische bescherming van het belangrijkste houtig erfgoed in Vlaanderen: Oost-Vlaanderen, Brakel (Parike, Everbeek), Fayte, knoteik (S.N., 2010).

Auteurs: Van der Linden, Geert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geknotte eik als grensboom [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/130196 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.