Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Geboorte
bouwkundig element- ID
- 13719
- URI
- https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/13719
Juridische gevolgen
-
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Geboorte
Deze vaststelling is geldig sinds -
omvat de aanduiding als beschermd monument Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Geboorte: orgel
Deze bescherming is geldig sinds -
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Geboorte
Deze vaststelling was geldig van tot
Beschrijving
Eenbeukige oostwest-gerichte neoclassicistische pseudo-kruisbasiliek, met klein omheind kerkhof aan zuidzijde en gekasseid pleintje aan noordzijde.
Historiek
Tussen 1724 en 1770 stond naast de baan Lier-Kontich een kleine kapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw op het Staeckxken. De tiendenheffers werden door uitspraak van het soeverein Hof van Brabant in 1769 verplicht een kapel te bouwen. Het "Schuervelt" eigendom van het Falconklooster te Antwerpen, werd daartoe in 1770 aangekocht en de kapel werd voltooid in oktober 1770. Tot parochiekerk verheven op 18 augustus 1823. De kapel werd te klein en naar ontwerp van Ferdinand Berckmans vergroot in 1841-1842 (openbare aanbesteding 28 juni 1841, voltooid op 24 december 1842). De oude muren werden behouden en verhoogd; transept, koor en sacristieën werden aangebouwd. Opbouw nieuwe voorgevel en toren naar ontwerp van Paul Stoop in 1847 (openbare aanbesteding op 22 februari 1847 en definitieve aanvaarding van de werken op 27 november 1848). Herstelling oorlogsschade namelijk glasramen in 1950-51 en leien dak in 1952. De glasramen zijn afkomstig van de afgebroken Sint-Laurentiuskerk te Antwerpen en werden geplaatst door de firma Calders. In het derde kwart van de 20ste eeuw aangebrachte winterkapel.
Beschrijving
Plattegrond omvat schip van vier traveeën met ingebouwde vierkante westtoren, transept van een travee en vlakke sluiting, koor van een travee en halfronde apsis, rechthoekige sacristieën aan noord- en zuidgevels koor, noordelijke sacristie en transept uitgebreid met rechthoekige winterkapel. Bakstenen gebouw, gedeeltelijk op arduinen plint, onder zadeldak (leien), sacristieën onder aanleunend half schilddak en koorsluiting onder half kegeldak. Winterkapel onder plat dak. Westgevel met ingebouwde vierkante toren van vier geledingen onder ingesnoerde spits (leien). Rechthoekige deur in omlijsting van hardsteen; vlakke pilasters onder hoofdgestel met driezijdig fronton. Rondboogvensters en spitsboogvormige galmgaten. Steigergaten onder kroonlijst op klossen. Schip, transept en koorsluiting met rondboogvensters op lekdrempels. Koor met grote rechthoekige vensters; rechthoekige getraliede vensters bij sacristieën.
Interieur
Hallekerk met tongewelf, stergewelf over de kruising.
Mobilair
Preekstoel door Jozef Dieltjens, eik, van 1846; biechtstoelen door Jan Baptist II van Hool en Jozef Dieltjens, eik, van 1847-1852; orgel van Th. Smet van 1831, totaal verbouwd in 1888 door P. Stevens-Vermeersch, kast door Jan Baptist II van Hool (?), eik, van circa 1842.
- Provinciaal Archief Antwerpen, Kerken, Lint, Onze-Lieve-Vrouw, dossiers 1, 2, 4, 5, 6.
- DONNET F., Inventaris der kunstvoorwerpen in de openbare gestichten bewaard, dl. VIII, Antwerpen, 1922, p. 1386-1387.
- FAUCONNIER A. & ROOSE P., Het historisch orgel in Vlaanderen, dl. III a Antwerpen -arrondissement Antwerpen, Brussel, 1983, p. 544-549.
- GOEYVAERTS E., Bijdragen tot de geschiedenis van Lint III. De kerk van 0.-L.-Vrouw, Lint, 1949.
- VAN PASSEN R., Geschiedenis van Kontich, uitgave gemeentebestuur Kontich, 1964.
Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n2 (Ho-Ra), Brussel - Gent.
Auteurs: Wylleman, Linda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Aanvullende informatie
Glasraam Capronnier
Centraal in het koor staat het glasraam 'Het Laatste Avondmaal' met onderaan de Madonna met Kind geflankeerd door de H. Laurentius en de H. Florentius. De compositie is geïnspireerd op Leonardo Da Vinci’s muurschildering in het Dominicanenklooster van Milaan. Het glasraam was volgens het opschrift in 1872 geschonken door Florent Legrelle aan de Sint-Laurentiuskerk in Antwerpen. Het werd gemaakt door het Brusselse glazeniersatelier Jean-Baptiste Capronnier (1814-1891). Enkele kartons (ontwerpen op ware grootte) zijn bewaard in het atelierarchief Capronnier, KADOC-Leuven. Naar aanleiding van de afbraak van de oude Sint-Laurentiuskerk in 1932-33 werd het glasraam gedemonteerd en herplaatst in het koor van de kerk in Lint. Restauratie gebeurde in 2003 door Patrick De Jager, Herman Lanssens en Marc Blom.
- S.N. 1892: Catalogue de la collection de cartons de vitraux peints de la succession de J.B.Capronnier à Bruxelles, Brussel, nr. 475.
- S.N. s.d.: Ivo Bakelants. De glasschilderkunst in België in de negentiende en twintigste eeuw [online], https://balat.kikirpa.be/tools/bakelants/indexnl.html, 595.
- VAN LEEMPUT W. 2004: Het “geheimzinnige” glasraam. “Het laatste Avondmaal” boven het hoofdaltaar van de parochiekerk in Lint, onuitgegeven nota, Lint.
Orgel
Het orgel wordt aanzien als een werk van P. Stevens-Vermeersch, van wie er ook een naamplaatje met opschrift "P. Stevens-Vermeersch/ orgelmaker te Duffel" aanwezig is. In oorsprong ging het waarschijnlijk om een balustradeorgel, dat - mogelijk bij de verbouwing van de kerk circa 1842 - op een nieuw doksaal achteruit werd geschoven en in de oude torennis werd ingebouwd. De kast is ook achteraan in de toren bereikbaar en daar is de oude achterwand deels bewaard gebleven (onder meer twee oude deuren). De eiken orgelkast werd mogelijk vervaardigd door Jan Baptist II van Hool(?) circa 1842.
- FAUCONNIER A. & ROOSE P. 1983: Het historisch orgel in Vlaanderen, deel III a Antwerpen - arrondissement Antwerpen, Brussel, 544-549.
