erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Cordula

bouwkundig element
ID
14339
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/14339

Juridische gevolgen

Beschrijving

Vrijstaand gebouw gelegen te midden van het voormalige kerkhof dat oorspronkelijk de hele oppervlakte tussen de Verbertstraat (west), Jozef Van Craenstraat (zuid), ongeveer de huidige Schotenvaart (oost), en de Venstraat (noord) besloeg. In 1882 werd de eigenlijke begraafplaats rond de kerk afgesloten met traliewerk; het lage muurtje met toegangspoort en ijzeren hek tegenover de ingang van de kerk herinnert hieraan. In 1928 werd de begraafplaats ten zuidoosten van het Cordulaplein ingericht en de open ruimte rond de kerk beplant. Aan de zuidzijde werd een witstenen Heilig Hart beeld door L. Vleeshouwers geplaatst, achter het koor een beeldengroep voor de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog door J. Strijmans.

De kerk van Schoten klimt op tot het derde kwart van de 12de eeuw. Door de troebelen van eind 16de eeuw werd ze echter grotendeels vernield (zie verslag kerkbezoek van 1597). in 1611-18 werden koor en zijkoren en in 1617 het schip in laatgotische stijl hersteld. In 1850-51 werden de twee zijbeuken aangebouwd naar ontwerp van architect Fernand Berckmans; de oude zuidelijke sacristie, heden magazijn, werd vergroot in 1848 en verhoogd in 1884, de noordelijke sacristie bijgebouwd in 1869 naar ontwerp van architect Eugeen Gife; in 1873-76 werd de oude toren gesloopt en vervangen door de huidige eveneens onder leiding van de architecten J. Faes en M. De Vocht.

Hallenkerk met driebeukig schip van vijf traveeën, aanleunende westtoren en ingebouwd transept, koor met twee rechte traveeën en driezijdige sluiting; magazijn en sacristie in de kooroksels. Bakstenen gebouw op bak- en zandstenen sokkel; leien zadeldaken. Vierledige toren met hoekpinakels onder ingesnoerde naaldspits; versneden steunberen en polygonale zuidelijke traptoren. Zijbeuken, transept en koor, per travee geritmeerd door dito steunberen; koor en transept met speklagen en hoekblokken van witte natuursteen. Spitsbogige muuropeningen, de deuren in geprofileerde zandstenen omlijsting, de vensters met maaswerk; de tralies aan de koorvensters werden in 1888 aangebracht om veiligheidsredenen.

Bepleisterd en beschilderd interieur. Spitsboogarcades op kapiteelloze polygonale pijlers met sokkel. Overkluizing van schip met kruisribgewelven op uitgewerkte consoles; koor en transept met tongewelf, versierd met panelen en omlopende gekorniste lijst.

Mobilair. Schilderijen uit 17de, 18de, 19de en 20ste eeuw; gepolychromeerde en withouten heiligenbeelden uit 16de, 17de, 18de en 19de eeuw.

Meubilair: marmeren portiekaltaar toegewijd aan Sint-Sebastiaan 1644 (?), vernieuwd in 1811 en 1863 in zuidelijke kruisbeuk; dito altaar toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw uit de 17de eeuw, gerestaureerd in 1870 in noordelijke kruisbeuk; barokke lambrisering door Joos Argent, 1650 in koor; eiken communiebank uit de 19de eeuw, deels ter plaatse van het voormalige hoofdaltaar, deels in noordelijke kruisbeuk achteraan; eiken preekstoel door Peeters, 1847; eiken biechtstoelen uit de 19de eeuw; neogotisch hoogzaal uit de 19de eeuw met orgel van 1913; classicistische witmarmeren doopvont met koperen deksel door P.J. Pelgrims, 1793; gepolychromeerde houten reliekhouder van de Heilige Cordula, eerste helft van de 18de eeuw in muurkast; grafmonumenten en -stenen uit de 17de en 18de eeuw; glasramen door Marc De Groot en Jan Wouters van 1965.

  • Provinciaal Archief Antwerpen, Kerken, Schoten, Sint-Cordula, dossiers 4, 5, 8, 10, 12, 13, 25, 30, 31.
  • DONNET F., Notes artistiques et archéologiques sur la Province d'Anvers, in Annales de l'Académie Royale d'archéologie de la Belgique, jaargang LVII. 5e reeks, dl. VII, p. 291-309.
  • FAUCONNIER A. & ROOSE P., Het Historisch Orgel in Vlaanderen, dl. III a, Antwerpen, arrondissement Antwerpen, Brussel, 1983, p. 647-649. Provincie Antwerpen.
  • S.N., Provinciaal Comiteit van Monumenten. Inventaris der kunstvoorwerpen in de openbare gestichten bewaard, Antwerpen, 1909, p. 228-243.

Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n3 (Ru-Z), Brussel - Gent.
Auteurs: Plomteux, Greet
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Parochiekerk Sint-Cordula met omgeving


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Cordula [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/14339 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.