De parochiekerk Christus Koning, aan het Rerum-Novarumplein ten westen van de Zwijnaardsesteenweg, werd opgericht in modernistische stijl in 1968 naar ontwerp van de architecten Adrien Bressers en Jean Gilson.

Historiek en context

Het Rerum Novarumplein is gelegen in de wijk Nieuw Gent, een onderdeel van de wijk Nieuw Gent - UZ. Naast de traditionele bewoning bevat de wijk verschillende projecten van sociale huisvesting. Rond het plein is er naast de parochiekerk, een Stedelijk Dienstenhuis gevestigd, een basisschool en een parochiale ontmoetingsruimte. De wijk in het voorheen landelijk gebied tussen het Sint-Pietersstation en Zwijnaarde werd ontwikkeld na de Eerste Wereldoorlog. In 1924-1925 werd ten oosten van de Zwijnaardsesteenweg een tuinwijk met 241 woningen opgericht door de Gentsche Maatschappij voor Goedkoope Woningen naar ontwerp van de architecten O. en A. Vande Voorde en J. Minnaar. In 1932 werden 54 huizen en 48 appartementen gebouwd door de huisvestingsmaatschappij De Goede Werkmanswoning. Door de bevolkingsaangroei was er nood aan een hulpkerk. Het houten hulpkerkje dat dienst had gedaan voor de Sint-Paulusparochie werd in 1932 gerecupereerd en geplaatst op de gronden van de Zusters van de Visitatie, aan de Zwijnaardsesteenweg. De parochie maakte oorspronkelijk deel uit van de parochie Sint-Pieters-Buiten, tot ze in 1956 een zelfstandige parochie werd. In de jaren 1970-80 werd de wijk Nieuw Gent uitgebouwd. In het noorden werden in 1976 en 1982 zes appartementsgebouwen opgetrokken rond de Kikvorsstraat. In het zuidelijk deel werden in de loop van de jaren 1970 rond de Edelsteenstraat verschillende zijstraten met laagbouwwoningen opgetrokken.

Het ontwerp voor de nieuwe kerk werd opgemaakt door architect Adrien Bressers in samenwerking met architect Jean Gilson. De eerste voorontwerpen, vanaf 1959, werden na ongunstig advies, onder andere van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, niet uitgevoerd. Bij de eerste ontwerpen was de monumentale hoofdgevel naar de Zwijnaardsesteenweg gericht, en bestond uit een groot fronton met een timpaan versierd met geëmailleerde gresstenen en gekleurd glas zodat het doksaal werd verlicht. De achtergevel was opgevat als een grote vlakke wand met enkele versieringen en zou zo de zijde van het plein afsluiten. De lage zijgevels met hun horizontale kroonlijst met hun lokale verbreding en slanke toren zouden er toe bijdragen om de ruimte tussen de kerk en naburige gebouwen een luchtig karakter te verlenen.
De definitieve bouwplannen dateren van 1963. De bouwaanvraag werd door de kerkfabriek ingediend op 29 december 1964, de bouwvergunning volgde op 15 maart 1965. De aanbesteding werd op 16 maart 1967 toegewezen aan het aannemersbedrijf Van Kerkhove & Gilson. De eerstesteenlegging vond plaats op 22 mei 1968. Op 7 april 1969 werd de kerk ingewijd door de Gentse bisschop Léonce Van Peteghem.
Een herdenkingssteen op de klokkentoren vermeldt: “ALLE VOLKERKEN EN TALEN BEZINGEN/ MET CHRISTUS DE VERLOSTE SCHEPPING/ OP DE VOORAVOND VAN HET FEEST VAN O.L.HEER HEMELVAART/ 22 MEI 1968 ONTHULDE Z.H. EX. MGR./ LÉONCE-ALBERT/ VAN PETEGHEM, 28E BISSCHOP VAN GENT, DE GEDENKSTEEN/ VAN DEZE CHRISTUS KONING KERK TE GENT,/ IN HERDENKING VAN HET 65 JARIG BESTAAN VAN DE/ KRISTELIJKE VAKBEWEGING WERD OP BIJZONDERE WIJZE TOT/ DEZE BOUW BIJGEDRAGEN DOOR GIFTEN VANWEGE DE LEDEN/ VAN HET ALGEMEEN KRISTELIJK VAKVERBOND VAN BELGIË/ DE PAROCHIALE GEESTELIJKHEID:/LEO THUYSBAERT, EERSTE PASTOOR VAN DEZE PAROCHIE/ LOUIS BOSTEELS, BOUWPASTOOR/ ROGER ROWAERT EN ERIC DHONT, ONDERPASTOORS/ DE LEDEN VAN DE KERKRAAD:/ ROBERT VANDEWEGE, VOORZITTER – MAURITS SLAATS, SECRETARIS/ HENRI DE RAEDT – KAMIEL DANHIEUX - LEON DE VREESE/ RENÉ VAN DAMME – ANDRE VAN OOTEGEM – LOUIS WILLEMS/ ADRIEN BRESSERS EN JEAN GILSON: ARCHITECTEN/ VAN KERKHOVE & GILSON, AANNEMER."

Architectuur

De voorgevel van de kerk is gericht naar het Rerum Novarumplein ten westen, het koor is georiënteerd naar het oosten (Zwijnaardsesteenweg), een vrijstaande vierkante klokkentoren is ingeplant op de zuidwesthoek. De kerk heeft een nagenoeg rechthoekig grondplan met een kleine insprong op de noordoostelijke en zuidoostelijke hoek. Het hoofdportaal wordt voorafgegaan door een open atrium met betonnen pijlers, doorlopend in een open galerij naar de losstaande toren en verder doorlopend over de volledige zuidgevel naar de sacramentskapel (winterkapel). Tussen de verbindingsgalerij (processiegang op het bouwplan), toren en doopkapel is een beplant binnentuintje aangelegd. In het schip waren een 800-tal zitplaatsen voorzien. Aan de zuidzijde van het schip is een doopkapel, een biechtgang en een winterkapel voorzien. Glazen schuifdeuren verbinden de sacramentskapel met het koor. De oostzijde, achter het koor, bevat volgens het bouwplan, de sacristie, een lokaal voor misdienaars, een lokaal voor trouwers, een berging, een zijportaal en een lokaal voor de voorbereiding van de plechtige communie. In de kelder hieronder is de installatie van de centrale luchtverwarming en bergplaatsen ondergebracht.

Het kerkgebouw is opgebouwd uit een skeletstructuur in gewapend beton ingevuld met metselwerk van witte bakstenen handvormgevelsteen zowel voor het exterieur als voor het interieur, volgens de bouwaanvraag "vert rugueux", op een plint van gekloven blauwe hardsteen en afgewerkt met een kroonlijst van sierbeton met keitjes, hetzelfde materiaal werd ook gebruikt voor de kolommen. Het platte dak is dubbelwandig, met speciale aandacht voor de isolatie. De gesloten klokkentoren met rechthoekige galmgaten onder plat dak is bekroond met een kruis op een koperen voetstuk. De lagere galerij en de sacramentskapel in de uitbouw aan de zuidzijde sluiten aan bij de uitbouw aan de oostzijde met de sacristie en dienstlokalen, de oostgevel wordt sterk geritmeerd door een opeenvolging van hoge smalle vensters.

Interieur

Blote bakstenen wanden, achter het altaar is een strook in sierverband gemetseld. De vloer is gedekt met witte tegels en met travertijn op de predella. De houten zoldering met planchetten van afzelia met ingewerkte verlichting is uitgewerkt in de vorm van een geplooid blad dat tussenin de overwelvende betonbalken telkens wordt herhaald. Het schip wordt van de biechtgang gescheiden door gepleisterde zuilen. In de biechtgang zijn drie biechtstoelen opgesteld. De glas-in-loodramen in de zuid- en noordgevel werden gemaakt door glazenier L. Holvoet (Wevelgem). De hoge rechthoekige ramen symboliseren ‘het rijzende licht van de Verrezen Heer’ in een abstracte kleurrijke vormgeving. Aan de noordzijde beslaan de vensters de volledige hoogte van het schip, aan de zuidzijde zijn ze aangebracht boven de biechtgang. Bij de ingang en aan de doopkapel werden kleurrijke glasramen in betonstructuren geplaatst.

Mobilair

Beeldhouwwerk: het bronzen beeld van de Verrezen Christus boven het hoofdaltaar is gebeeldhouwd door pater Rik Van Schil, evenals het Onze-Lieve-Vrouwebeeld opgesteld ten noordoosten in het schip.

Het hoofdaltaar, het altaar in de sacramentskapel en de doopvont in wit marmer zijn ontworpen door pater Geroen De Bruycker en uitgevoerd door steenkapper Renier (Aarschot). Het tabernakel en het koperen deksel van de doopvont zijn vervaardigd door Edelsmid Willy Ceysens. Het orgel aan de noordzijde, ingewijd in 1972, is afkomstig uit het voormalig dominicanenklooster van Leuven en werd aangepast door G. Delmotte uit Doornik. De vier wijwatervaten en het wolkendek boven het Onze-Lieve-Vrouwebeeld zijn van de hand van Willy Geysens. De gietijzeren kandelaars bij het Mariabeeld zijn eveneens eens een ontwerp van pater Geroen De Bruycker, uitgevoerd door Willy Geysens. Het wandtapijt achter het Onze-Lieve-Vrouwebeeld is van de hand van Hortense Vanermen.