Voormalige onderwijzerswoning van de Zedelgemse gemeenteschool.

Historiek

Daterend van 1878 en ontworpen door provinciaal architect Pierre Buyck (Brugge). Behalve de woning met nutsgebouwen staan rond de speelplaats de klaslokalen, een gaanderij en toiletten gegroepeerd. Enkel de onderwijzerswoning met bijgebouwen is bewaard gebleven, links en rechts geven poortjes toegang tot de vroegere speelplaats, nu omgevormd tot parking.

In 1857 is aan de kerk (zie Kerkplein nummer 4) al een vrije meisjesschool opgericht waar vanaf 1879 ook jongens terecht kunnen. De school langs de Groenestraat wordt op een braakliggend terrein gebouwd in volle schoolstrijd wanneer de wet Van Humbeeck (1879) het gemeentelijk onderwijs neutraliteit oplegt. Een concurrerende, vrije jongensschool komt er in 1905 in de leegstaande woning van burgemeester Hatse (zie nummer 29) schuin tegenover de gemeenteschool.

In 1974 wordt de school bij gebrek aan leerlingen gesloten. Het gebouw wordt een tijd gebruikt door de gemeentepolitie met de onvermijdelijke aanpassingen als gevolg. Een jeugdbeweging neemt de klaslokalen tijdelijk in gebruik, deze worden uiteindelijk samen met de andere bijgebouwen om veiligheidsredenen afgebroken. Op 1 april 2001 verhuist de politie naar de Berkenhagestraat nummer 1. Het gebouw wordt nu gebruikt door de jeugddienst van de gemeente.

Het gebouw is representatief voor de schoolarchitectuur uit die periode. Pierre Buyck ontwerpt als provinciaal architect (vanaf 1842 tot aan zijn dood in 1877) onder meer dit symmetrische dubbelhuistype in neoclassicistische stijl. Het toevoegen van een gaanderij, nodig bij slecht weer, het plaatsen van bomen en een pomp kadert in de aanbevelingen uitgevaardigd door de overheid.

Beschrijving

Beeldbepalend complex in de dorpskom. Rode, verankerde baksteenbouw van twee bouwlagen en drie traveeën onder schilddak (leien) en boven een plint in blauwe hardsteen. Verzorgde afwerking van de voorgevel. Op de verdieping blauwhardstenen gevelstenen met opschrift "GEMEENTE", "SCHOOL/ ANNO/ 1878", "VOOR DE", "KNECHTJES". Gebruik van Euvillesteen voor de hoekkettingen en de doorlopende banden, gebruik van blauwe hardsteen voor de kordonvormende onderdorpels, bovendorpels en deuromlijsting met aansluitend bordes. Verhoogde begane grond met rechthoekige muuropeningen onder geblokte, segmentboogvormige ontlastingsboog. Bewaarde paneeldeur met verzorgde omlijsting onder geprofileerde druiplijst, blauwhardstenen tussendorpel en getralied bovenlicht, centraal doorbroken door cirkelmotief. Beluikte (vernieuwd) vensters met bewaard schrijnwerk met grote roedeverdeling. Segmentboogvormige bovenvensters, bewaard schrijnwerk met grote roedeverdeling, bij het middelste venster een metalen vlaggenmasthouder. Omlopende kroonlijst op klossen. Het dak is centraal doorbroken door een pittoreske, houten dakkapel versierd met een driepasboog. Nagenoeg blinde zijgevels. Sobere achtergevel met rechthoekige en segmentboogvormige muuropeningen. Pomp links van de koerdeur. Erboven op de verdieping het afdakje van de nu verdwenen schoolbel.

Vrij gaaf bewaard interieur. De plattegrond ontvouwt een centrale gang met links en rechts aan de straatzijde een grote kamer (salon en eetkamer) en achteraan twee kleinere ruimtes (keuken en bureau). Houten bordestrap met eenvoudige trappaal. Onderkelderd achtergedeelte: bakstenen trapje, vloer met rode plavuizen en troggewelven. Gang met wit-zwarte cementtegelvloer, muren met marmerimitatie. Voorts sober aangekleed interieur, onder meer met zwartmarmeren, neoclassicistische schouw in de rechtervoorkamer. Bewaarde deur- en vensteromlijstingen en eenvoudige schouwen op de verdieping.

Het gebouw wordt geflankeerd door twee lage muurtjes onder dekplaten in blauwe hardsteen versierd met twee bolornamenten. Getoogde toegangspoorten op blauwhardstenen sokkels met sluitsteen in Euville. Op de hoeken lage dwarsgebouwen onder schilddak (leien), boven een blauwhardstenen plint en afgewerkt met hoekkettingen in Euvillesteen. Het rechtergebouwtje diende oorspronkelijk als 'gymnase', het linkergebouw als bakoven, 'privaat', stal en kolenopslagplaats. Langsgevel aan koerzijde opengewerkt met brede segmentboogvormige openingen, gedicht bij het rechtergebouw. Enkele recente muuropeningen en gedeeltelijk vernieuwd metselwerk.

Beschermde kerselaar, prunus avium, in de noordoosthoek van de vroegere speelplaats, vermoedelijk geplant bij de oprichting van de gemeenteschool in 1878, kaderend in de gewoonte om fruitbomen aan te planten op de speelplaats achteraan de school. Kerselaars komen minder voor omdat het vruchtenseizoen in het zomerverlof valt. De vruchten zijn van het type vleeskersen (type Bigarreau de Napoleon of Early Rivers). De boom met stamomtrek van circa 3 meter is 13 meter hoog en heeft een evenwichtig gevormde kroon gevormd door vier hoofdspillen.