Geografisch thema

Groenestraat

ID
15796
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15796

Beschrijving

Drukke verkeersweg die de dorpskern van Zedelgem met Zuidwege (zie Torhoutsesteenweg, Ruddervoordsestraat) verbindt. De licht bochtige straat volgt grotendeels het noordelijke tracé van de oude verbindingsweg tussen Zedelgem en Ruddervoorde, met de huidige Ruddervoordsestraat (zie Veldegem) als zuidelijk wegdeel. Volgens De Flou voor het eerst vermeld in 1399 als "ter groenre strate".

De straat behoort tot het historisch stratenpatroon van de gemeente en is min of meer terug te vinden op de Grote Kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1571) gekopieerd door Pieter Claeissens (1601). In de ommeloper van 1674 gekend onder de naam "Ruddervoordestraete". Op de Ferrariskaart (1770-1778) afgebeeld als landelijke weg afgezoomd met bomen waarlangs schaarse, verspreide hoevebouw. Op een kadastrale kaart (1808-1810) uit de Napoleontische periode aangeduid al "chemin groene straete conduisant à ruddervoorde". Op de Atlas der Buurtwegen (1844) (met inbegrip van de huidige Ruddervoordsestraat) aangeduid als Chemin n° 1, "Ruddervoordsestraet. Chemin de Zedelghem à Ruddervoorde". De weg vertrekt vanuit de dorpskern en tegenover de Berkenhagestraat staat aan de driesprong "De dry Wegen. Maison", volgens De Flou "eene wijk en herberg", voor het eerst vermeld op de Atlas. De huidige oprit naar nummer 135 is een gedeelte van de vroegere voetweg, op de Atlas der Buurtwegen aangeduid als Sentier n° 30, "Arentwegel. Sentier de Zedelghem au cabaret dit l'Aigle d'or longeant la chaussée de Bruges à Thourout".

Circa 1950 wordt de straat verbreed en rechtgetrokken. Tussen de J. Vereeckestraat en de Rusthuislaan is een oude bocht als restvak bewaard gebleven. De rotonde ter hoogte van de Stadionlaan en de Lindestraat is aangelegd in 1998-1999. De straat kruist ongeveer ter hoogte van de Rusthuislaan de Schattingbeek/Moubeek die noordwaarts uitmondt in de Zabbeek/Rollewegbeek.

De tramlijn Brugge-Leke (tussen 1910 en 1951) volgt in de dorpskern gedeeltelijk de Groenestraat. Tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Duitsers "Bahnhofstrasse" genoemd, gezien de straat, verder gezet door de Ruddervoordsestraat, leidt naar het station van Zedelgem. Om de troepen aan het IJzerfront te bevoorraden legt de Duitse bezetter tijdens de Eerste Wereldoorlog langs de Brugsestraat een verbinding aan tussen het station van Zedelgem en de tramlijn Brugge-Leke, met net vóór de Groenestraat een "Klein Bahnhof Süd". Tussen de Groenestraat en de Dokter Adriaensstraat bevinden zich enkele munitiedepots, ten noorden daarvan een vliegveld. De straat wordt in 1970 heraangelegd.

In 1878 zou het gemeentehuis van Zedelgem gevestigd zijn ter hoogte van huidig nummer 75 en tussen 1881 en 1940 in de vroegere woning Monballiu, tevens uitgebaat als herberg en in de jaren 1990 vervangen door nieuwbouw (nummer 31). De straat heeft meerdere herbergen en zelfs een cinema "Madrid", later "Nova" genoemd, die alle in de loop van de tweede helft van de 20ste eeuw verdwijnen.

Oudste bebouwing, teruggaand tot de jaren 1840, bij de katholieke Sint-Leoschool (zie nummer 29) waar een voormalig herenhuis in de school is geïntegreerd. De voormalige *onderwijzerswoning (nummer 20) van de gemeenteschool, daterend van 1878, met *kerselaar op de parking heeft tot 1974 eveneens een schoolfunctie en wordt nu gebruikt door gemeentediensten. Beschermd als monument bij MB van 25/06/2002.

Straat met heterogene bebouwing, hoofdzakelijk woon- en winkelstraat en andere commerciële functies. In de dorpskom met rijhuizen is van de oorspronkelijke bebouwing weinig overgebleven, enkele panden van circa 1900 en uit de eerste helft van de 20ste eeuw. De meeste huizen zijn vervangen door nieuwbouw of werden op de begane grond verbouwd ten behoeve van een commerciële functie. Het landgebouw, rechts van nummer 38b en dwars op de straat georiënteerd dateert van circa 1904. Een weinig industriële activiteit is terug te vinden bij nummer 44 op de hoek met de J. Vereeckestraat. Circa 1932 bouwt een handelaar er een huis met magazijn, de gebouwen ondergaan enkele wijzigingen tot ze circa 1960 worden opgesplitst in een huis met maalderij.

In de jaren 1960 wordt ten westen van de straat begonnen met verkaveling van gronden voor het sport- en cultuurcentrum "De Groene Meersen" en aansluitende huizenbouw. Ertegenover, aan de zuidkant, start in 1969 de verkaveling voor de wijk De Linde die zich heden uitstrekt tot aan de Dokter Adriaensstraat.

Belangrijke aanwezigheid van recente architectuur in de bebouwde kom. De meergezinswoning "Soetewei" (nummer 51) in 2005 ontworpen door architect Rudy Vandeputte valt op in het straatbeeld door gebruik van verschillende materialen, in- en uitsprongen en variërende muuropeningen. Het complex bestaat uit een hoofdgebouw aan de straatzijde en een aantal woongelegenheden achteraan met ertussen een middenplein, halfondergrondse garages en binnentuinen.

Buiten de bebouwde kom eerder schaarse bebouwing onder meer enkele landerijen die al te zien zijn op de Ferrariskaart maar nu sterk aangepast of vernieuwd. De hoeve nummer 101, met boomgaard aan de straatkant, kent meerdere verbouwingen van het woonhuis en bijgebouwen (1877, 1938, 1939, 1968). Idem voor de achterin gelegen hoeve nummer 137 zogenaamd "DE ROESTE SCHEURE".

  • ARCHIEF RUIMTE EN ERFGOED – AFDELING WEST-VLAANDEREN, Archiefnr. W/01821.
  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Zedelgem, 1877/4, 1904/8, 1932/26, 1938/18, 1939/12, 1950/8, 1955/15, 1958/26, 1960/24, 1968/15.
  • RIJKSARCHIEF BRUGGE, Kaarten en Plannen, nr. 1607: Kaartboek met kadastrale kaarten (Napoleontische periode) van Jabbeke, Sint-Michiels, Sint-Andries, Snellegem, Varsenare, Zerkegem en Zedelgem, 1808-1810.
  • ARNOU P., De bevrijding van Zedelgem in 1944, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 2, nr. 3, 1981, p. 87-96, p. 118-127.
  • ARNOU P., Een nieuw gemeentehuis in het oude kostershuis (1939-1940), in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 15, nr. 3, 1994, p. 103-105.
  • ARNOU P., Vroeger en nu, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis pastoor Ronse, jg. 2, nr. 2, 1981, p. 42-43.
  • BONDUEL L., Het Zedelgem, Veldegem, Loppem en Aartrijke van toen. Een verzameling foto's en prentbriefkaarten aangevuld met beknopte historische gegevens, Brugge, 1983, p. 13-16.
  • CAPPON G., De ommelooper der prochie van Zedelgem. Pieter Lust, landmeter, Zedelgem, 1996.
  • DECEUNINCK V., Zedelgem gedurende de Eerste Wereldoorlog, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis pastoor Ronse, jg. 12, nr. 2, 1991, p. 69-76.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1925, Deel IV, kolom 992.
  • DENOLF N., Op kroegentocht in de Zedelgemse dorpskom, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 28, nr. 2, 2007, p. 66-79.
  • RAMON A., LEROY P.J. (ed.), Gebouwen en wegen: enkele belangrijke realisaties, in LEROY P.J., Vier maal een is vijf. Terugblik op 25 jaar fusiegemeente Zedelgem, Zedelgem, 2003, p. 89.
  • VERMEIRE G., Meergezinswoning Soetewei door Rudy Vandeputte, in DEPOURCQ A. en TACK S., Merkwaardige bouwstenen. Vernieuwende architectuur in Zedelgem, Zedelgem, 2007, p. 76-80.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoningen

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Modernistische villa

  • Omvat
    Onderwijzerswoning met nutsgebouwen en kerselaar

  • Omvat
    Vrije basisschool Sint-Leoschool

  • Omvat
    Vrijstaand burgerhuis Onze Rust

  • Is deel van
    Zedelgem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Groenestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15796 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.