erfgoedobject

Kasteeldomein Hoogveld

bouwkundig / landschappelijk element
ID
210075
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/210075

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Hoogveld
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Kasteeldomein en voormalig kasteel van de familie van Zuylen van Nyevelt, met bijhorende hoeve, kapel en landgebouwen gelegen in een bosparkgebied op de grens met Ruddervoorde (Oostkamp). Vanaf 1865 fasegewijs tot stand gekomen. Vanaf 1982 in gebruik als ontmoetings-, vormings- en jeugdverblijfscentrum. Opgenomen door de gemeente Zedelgem op de lijst van het erfgoed op haar grondgebied. Het kasteel is als puntrelict opgenomen in de Landschapsatlas (versie 1.0, AROHM 2001).

Historiek. De kasteelsite ontstaat op voormalig veldgebied, een uitloper van het Bulskampveld (zie Beernem). Op het einde van de 18de eeuw is dit nog een onontgonnen moerasgebied, nagenoeg zonder bewoning zie de Ferrariskaart (1770-1778). In de eerste helft van de 19de eeuw wordt het veld omgezet naar bosgebied en ter wille hiervan doorsneden met rechte perceleringsdreven in dambordpatroon, zoals te zien op de Atlas der Buurtwegen (1844) en de Ph. Vandermaelenkaart (circa 1850). Op de Atlas komt op grondgebied Zedelgem het toponiem Hoogeveld voor. In de tweede helft van de 19de eeuw wordt het bos omgezet naar landbouwgrond maar met behoud van het drevenpatroon, nog herkenbaar in meerdere straten in de zuidoosthoek van Veldegem en de aanpalende gemeente Ruddervoorde (zie Oostkamp).

In 1846-1847 wordt een stuk grond op de wijk De Sysloo (toen op grondgebied Ruddervoorde, zie Oostkamp, ten oosten van de toenmalige grens van Zedelgem), met vijvers en aan oostzijde begrensd door de Langendijkbeek, verdeeld in twee rechthoekige percelen. Op het westelijke perceel wordt een boerenhuis (ten noordwesten van het erf) met schuur (ten zuidwesten) en ovenhuis gebouwd, bouwheer is de Brugse dokter Antonius Herrebout. Tevens wordt de noordelijk gelegen verbindingsweg tussen Zedelgem en Ruddervoorde (huidige Ruddervoordsestraat) rechtgetrokken. Circa 1861 laat Antonius Herrebout tegen de noordzijde van het boerenhuis een kasteel optrekken. Op het domein wordt vóór 1882 op het einde van een dreef, aan de Ruddervoordsestraat een kapel gebouwd. In 1889 registreert het kadaster, het kasteel is nu eigendom van de familie van Outryve d'Ydewalle-de Thibault de Boesinghe Clement, een uitbreiding ten koste van het boerenhuis. Ten zuidwesten van het kasteel wordt een nieuwe, langwerpige woning opgetrokken. Een mutatieschets van 1912 toont een grondige verbouwing van het kasteel die zeker al tien jaar eerder was doorgevoerd. Op een foto van vóór de Eerste Wereldoorlog is de noordvleugel van het kasteel te zien. Het huis heeft een zadeldak en in de noordgevel een ingangsportiek steunend op zuilen, erboven een terras en serliana in de topgevel. Met de erkenning van Veldegem in 1920 als onafhankelijke gemeente wordt een deel van Ruddervoorde (zie Oostkamp) toegevoegd waardoor het domein "Hoogveld" nu op grondgebied Veldegem ligt.

In 1920 is de familie van Zuylen van Nyevelt-de Spoelberch de nieuwe eigenaar. Bij het kasteel wordt na de sloop van het aanleunende boerenhuis de zuidvleugel een weinig verlengd en aan westzijde de uitbouw met kapel gebouwd. Wellicht dateert het mansardedak van de noordvleugel ter vervanging van het zadeldak uit die periode. Het ovenhuisje verdwijnt. Ten zuiden van de schuur worden een kapel en landgebouw toegevoegd. Het langwerpige huis in de zuidwesthoek kent een eerste uitbreiding, wordt circa 1931 opgesplitst in twee woningen en in de jaren 1970 (het domein is nu in handen van de familie d'Udekem d'Acoz) weer samengevoegd en aan de linkerzijde een weinig vergroot. Na de aankoop door de VZW V.K.S.J wordt circa 1985 het paviljoen langs de oostelijke toegangsdreef gerealiseerd. Het huidige landhuis vervangt in 2002 de schuur van 1855.

Beschrijving. Geheel van kasteel, woning, hoeve, kapel, landhuis en paviljoen gelegen op een rechthoekig perceel aan oost- en westzijde afgezoomd door eikendreven. Het domein is toegankelijk via de oostelijke dreef waarlangs een hovenierswoning (zie Hoogveld nr. 8). De gebouwen staan ingeplant in een park met gazons aan de noordkant omgeven door bosjes. Ten zuiden van het kasteel is een grote rechthoekige vijver, afgeboord met bakstenen aangelegd. Ten westen ervan ligt de langwerpige woning.

Kasteel. Kruisvormige plattegrond, met noord- en zuidvleugel onder daken met ongelijke nokhoogte en aan de westzijde een vijfhoekige uitbouw met kapel. Bestaande uit twee, aan de zuidgevel drie, bouwlagen onder mansarde- en half schilddak (leien) met dakruiter. Bepleisterde en witbeschilderde muren met groenbeschilderde hoekkettingen.

Noordvleugel met verhoogde begane grond, toegankelijk via een bordes met gietijzeren balustrade ter vervanging van de verdwenen portiek. Rechthoekige muuropeningen, de meeste met groenbeschilderde, geprofileerde omlijsting. Bewaard schrijnwerk met grote roedeverdeling. Gedeeltelijk beluikt, gedeeltelijk met bewaarde duimen, sommige vensterbanken rusten op versierde consoles. Het centrale deurvenster met gietijzeren balustrade op de verdieping gaf vroeger uit op het terras. Kroonlijst met versierende tandlijst, segmentboogvormige dakkapellen. Westzijde met eenvoudiger muuropeningen. Vijfzijdige uitbouw met kapel onder geknikt kegeldak (leien), rechthoekige muuropeningen en ovaal venster op de begane grond. Gebruik van ruw gehouwde, blauwe hardsteen voor de geblokte omlijstingen, en het kruis ter hoogte van de kapel. Verhoogde, begane grond van de zuidvleugel toegankelijk via een blauwhardstenen buitentrap met metalen balustrade. Ervoor halfcirkelvormige vloer met kruismotief. Centrale segmentboogvormige deur met geblokte omlijsting onder geprofileerde waterlijst. Licht getoogde vensters met grote roedeverdeling en luiken, gedeeltelijk bewaard schrijnwerk.

Symmetrisch uitgewerkte zuidgevel uit de jaren 1920. Rondboogdeur geflankeerd door twee ovale vensters (met ruw gehouwde hardsteenblokken als omlijsting). Rechthoekige vensters, lager op de begane grond en de tweede verdieping, met grote roedeverdeling en luiken. Twee segmentboogvormige dakkapellen.

Eerder eenvoudig interieur. Inkom via de oostingang met het trappenhuis, vloer in grijze cementtegels (dambordpatroon) en een eenvoudige, houten trap. De hal geeft links en rechts toegang tot twee kleine, vierkante kamers en achteraan een breed salon met planken vloer, lambrisering, plafonds met eenvoudig lijstwerk en gesculpteerde en witbeschilderde, neoclassicistische schouw. Daarachter het smalle aangebouwde deel uit de jaren 1920 met een lager gelegen keuken, vanuit het salon te bereiken via een houten trapje.

Woning in de zuidwesthoek. Witbeschilderde baksteenbouw van anderhalve bouwlaag boven een gepekte plint en onder zadeldak met dakschild aan zuidzijde (rode en blauwe Vlaamse pannen). In kern teruggaand tot het eind van de 19de eeuw maar met huidig uitzicht hoofdzakelijk uit de jaren 1920. Langgestrekt volume met links een steekkap onder zadeldak met aansluitend laag volume onder sleepdak. Bewaard schrijnwerk bij rondboogdeur en rechthoekige vensters met kleine roedeverdeling. Sommige met houten kozijnen en brede tussendorpel, sommige beluikt. Noordelijke eindgevel met enkele rondboogopeningen onder roodbakstenen strek, sierlijke smeedijzeren balustrade bij het topvenster. Smalle voortuin en betegelde stoep, van het domein afgescheiden door een haag van laurierkers.

Voormalige hoeve en kapel uit de jaren 1920 gegroepeerd rond een gekasseide binnenplaats. Witbeschilderde, lage baksteenbouw boven een gepekte plint.

Hoeve met geïncorporeerde stalling onder schilddaken met brede dakoversteken (rode en blauwe Vlaamse pannen), en steekkap onder zadeldak aan voor- en achterzijde. Rondboogdeuren en rechthoekige vensters met houten lateien, tussendorpels en halve luiken. Bewaard schrijnwerk beschilderd in groen en wit en met zandlopermotief op de luiken, kleine roedeverdeling.

Kapel op vierkante plattegrond onder tentdak (rode en blauwe Vlaamse pannen) en bekroond door een ijzeren kruis. Centrale ingang onder steekkap (zadeldak) met rondboogdeur onder roodbakstenen strek en erboven een mijtervormige beeldnis, kleine vierkante flankerende venstertjes onder houten lateien. Smalle gevelhoge vensters met brandglazen in de zijgevels. Achtergevel met zelfde venstertjes als in de voorgevel en centraal een schelpvormig wijwatervat in blauwe hardsteen. Bewaard schrijnwerk beschilderd in groen en wit.

Sober interieur met witbepleisterde muren en zichtbare dakconstructie. Stoep met klinkers.

Landgebouwtje links van de kapel verbonden via een lage muur. Verankerde, witbeschilderde baksteenbouw onder zadeldak (rode en blauwe Vlaamse pannen).

Het domein wordt aan de westzijde gedeeltelijk begrensd door een roodbakstenen muur met steunberen en een muurnisje onder mijterboog met omlijsting in gesinterde baksteen.

Op het einde van de muur een achthoekig theehuisje (jaren 1920) vooraan aan drie zijden opengewerkt. Rode baksteenbouw onder onderbroken kegeldak (leien) gedragen door een brede, geprofileerde houten lijst met consoles op de hoeken en bij de open delen gesteund door houten pijlers. De aanzetten van de gesloten muurdelen hebben op de plint een versiering met halve bollen op sokkel met volutenversiering (simili). Witbepleisterde muren met ovale vensters met kleine roedeverdeling. Vloer met cementtegels gelegd in een geometrisch patroon.

Park met bruine beuken en monumentale paardenkastanje.

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten en Landschappen, Monumenten en Landschappen, Landschapsatlas, 2001, OC GIS-Vlaanderen.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Zedelgem, 1855/2, 1865/11, 1885/15, 1890/5, 1912/6, 1920/10, 1931/2, 1970/8, 1974/6, 1982/9, 1985/3.
  • BONDUEL L., Het Zedelgem, Veldegem, Loppem en Aartrijke van toen. Een verzameling foto's en prentbriefkaarten aangevuld met beknopte historische gegevens, Brugge, 1983, p. 64.
  • DENYS B., De eerste achttien jaren van Veldegems zelfstandigheid (1921-1939). Veldegem tijdens het interbellum: een brok emo-geschiedenis, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 26, nr. 2, 2005, p. 49-50.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Hovenierswoning Tuinhuys

  • Is deel van
    Hoogveld


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Hoogveld [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/210075 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.