Voormalige watermolen op de Velpe. Circa 1422 werd door de cisterciënzerinnen van Mariëndal een molen gebouwd op de Velpe, die voor 1646 verdwenen was, aangezien op dat ogenblik de huidige molen gebouwd werd (datering in zwarte baksteen op de noordgevel, en zelfde jaartal op een balk in de woonplaats); het jaartal 1777 op een gevelsteen in de zuidgevel verwijst naar een vernieuwing van deze gevel; de molen bleef in het bezit van de abdij tot kort voor de Franse revolutie, toen hij verkocht werd aan de abdij van Nonnen-Mielen bij Sint-Truiden; tijdens de Franse bezetting ging hij over in privé-bezit; sinds 1961 buiten bedrijf.

Alleen het molenhuis is oorspronkelijk, de andere delen onder meer het torenachtig element zijn recente toevoegingen (1925 en later).

Bakstenen molenhuis van één bouwlaag en vijf traveeën onder zadeldak (mechanische pannen), afgewolfd aan de rechterzijde, en voorzien van een getrapt dakvenster boven de eerste travee (tichelen), een dakvenster boven de deurtravee en een houten laadvenster boven de vierde travee. Verschillende ijzerzandstenen elementen: de hoekband links en resten van de plint. Verankerd bakstenen gebouw, voorzien van ijzerzandstenen steigergaten, bakstenen rondboogvensters, een zoldervenster met ijzerzandstenen onderdorpel en een overluifelde rondboogdeur met een boog van ijzerzandsteen. De recentere (1777) zuidgevel is voorzien van een zandstenen plint, hoekstenen en rechthoekige vensters in een vlakke, zandstenen omlijsting. De noordelijke zijgevel is voorzien van een aandak met vlechtingen.

Buitenwerk: sluisgestel en stoel verbouwd in beton. Recent ijzeren onderslagrad, met houten schoepen; houten molenboom met ijzeren tap. Peulen en blok verdwenen, en tap rust op eerder onlogische wijze op cementen snelbouwsteen. Binnenwerk: houten staande werk, met balk gedateerd "1760". Houten drijfwerk: tap molenboorn draait in houten pan; draaibeweging van molenboom overgebracht door verticaal groot-tandrad naar houten rondsel op verticale boom; horizontaal groot-tandrad naar twee horizontale rondsels op ijzeren staakijzers. Opmerkelijk is dat deze laatste overbrenging zich boven de twee maalgangen bevindt. Maalstenen in houten steenkist. In dakgebint: kalander voor het ophalen der maalstenen.

Aan de overzijde van de straat, dienstgebouw van zes traveeën met stallen en dwarsschuur, ingekort aan de rechterzijde. Grotendeels versteende vakwerkbouw onder zadeldak (mechanische pannen), met rechthoekige muuropeningen onder houten lateien.