Fontein opgericht met steun van Lodewijk XIV in 1675-77 (jaaropschrift 1676). Eerste openbare watervoorziening in de stad, met water afkomstig van de bronnen van Edelare, oorspronkelijk naar de fontein geleid door buizen van lood, hout en terracotta. De eerstesteenlegging van de Koninklijke Fontein vond plaats op 25 september 1676.
De oorspronkelijke fontein werd gehouwen door meester-steenkapper Jean Valenne (of Van Lenne), (Ath) met beeldhouwwerk van meester-beeldhouwer Pauly. De vier nu nog bestaande bronzen dolfijnen werden gegoten door Jacques Sagen, gieter in Lille, in 1677. Een koperen lelie bekroonde het geheel, tijdens de Spaanse overheersing vervangen door een leeuw, die op zijn beurt in 1712 vervangen werd door een triton, die inmiddels ook verdwenen is. Tijdens het bombardement van Oudenaarde in 1684 werd de fontein beschadigd en nadien door meester steenkapper Jean Valaine (Ath) hersteld.
Vanaf begin 18de eeuw werd volgens een charter van Karel II, koning van Spanje, het water geput uit een bron zogenaamd "het Rietjen" in Volkegem. In 1788 werd het oorspronkelijk uit Balegemse zandsteen opgetrokken bekken van de fontein grotendeels vervangen door hardsteen van Ecaussines door steenkapper Jean Joseph Adam (Ecaussines). Na de oorlogsschade van mei 1940 werd de fontein in 1948, 1955 en 1960 nog zeer grondig gerestaureerd met zandsteen van Massangis.
Achthoekig gelobd grondplan met twee boven elkaar geplaatste arduinen bekkens gesculpteerd in de vorm van mosbegroeiing met verwerking van waterspuwerskoppen en bekroond met topstuk gevormd door drie bronzen dolfijnen waaruit water spuit.
- RAEPSAET P., Monographie des Eaux Alimentaires et des Fontaines d'Audenaerde, in Annales du Cercle Archéologique et Historique d'Audenaerde de sa Châtellenie et de l'ancien Pays d'entre Maercke et Ronne, 1, 1906, p. 27-35; 2, 1906, p. 37-59; 3, 1907, p. 101-109.
- Het Oudenaardsche door de Eeuwen heen, Leupegem, 1946, p. 162-164.
- VANDEVELDE M.J.-VANDEPUTTE J., De Geschiedenis der huizen van de Markt, in 't Weekblad der Vlaamse Ardennen, XIV, 6-51, 1957; XV, 1-26, 1958.
- VAN DE VYVERE P., Audenaerde et ses monuments, Oudenaarde, 1913, p. 143-146.