erfgoedobject

Kasteeldomein van Calmont

bouwkundig / landschappelijk element
ID
28418
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/28418

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteeldomein van Calmont
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Conciërgewoning met Lourdesgrot
    Deze vaststelling was geldig van tot

  • omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoveniershuis
    Deze vaststelling was geldig van tot

  • omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel van Calmont
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Kasteel van Calmont met omgevend park, in de 19de eeuw ook in kaart gebracht als "Kasteel te Quaremont". Zogenaamd naar de voormalige heerlijkheid van Calmont of Callenberg. Gelegen op de Kluisberg op 125 meter hoogte, op de grens met Kwaremont, bepaald door de terzijde van het kasteeldomein gelegen Kieverbeek en Russeignies.

Het oorspronkelijke kasteel of jachtpaviljoen werd in 1813 door de familie de Ghellinck d'Elseghem Vaernewyck verkocht aan J.P. Behaghel, die het vermoedelijk kort erna heropbouwde in empirestijl. In opdracht van Laure Behaghel, echtgenote van A. de Crombrugge de Beaupré, bouw in 1852 van een nieuw kasteel in eclectische baksteenstijl naar ontwerp van architect Carpentier (Beloeil) iets verderop van het oude kasteel dat ter beschikking gesteld werd van het Sint-Franciscusklooster van Kwaremont en in gebruik genomen als katholieke schoolkolonie van Gent. Het zogenaamde nieuwe kasteel werd echter volledig vernield tijdens de Tweede Wereldoorlog, op 3 september 1944. Het oude kasteel werd door de familie Behaghel de Bueren hersteld en opnieuw bewoond.

In 1907 werden in het park zes grafheuvels onderzocht uit de 2de eeuw, deel uitmakend van noordwestelijke uitlopers van de continentale groep van grafheuvel-begraafplaatsen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bouwden de Duitsers in het park een lanceerbasis voor V1-toestellen. Terrein na de Tweede Wereldoorlog genivelleerd.

Toegang tot fraai aangelegd en goed onderhouden park, via ijzeren hek aan gemetste pijlers met bolbekroning op grondgebied Kwaremont en Lindendreef leidend naar kasteel. Achteruitgang ten zuidoosten en zij-ingang in de Knoktstraat in Kwaremont, eveneens met ijzeren hek aan gemetste pijlers en beukendreef.

Huidig kasteel, naar verluidt voormalig jachtpaviljoen, opgetrokken in sobere empirestijl in het eerste kwart van de 19de eeuw. Witbepleisterd en geschilderd kasteeltje van drie bouwlagen onder leiendak, voorheen met belvedère. Voorgevel van vijf traveeën met beluikte rechthoekige vensters op lekdrempel. Accent op bel-etage met empirekenmerken, namelijk rondbogige omlijstingen met blind boogveld van drie middentraveeën en decoratieve panelen met reliëfs boven zijtravee. Rechthoekige deur in natuurstenen omlijsting en bekronend hoofdgestel in empirestijl. Eenvoudige zijgevels van drie traveeën met gelijkaardige vensters.

Interieur. Naar verluidt na oorlogsschade volledig vernieuwd in empirestijl.

Dienstwoning (nummer 12) en haaks erop ruim koetshuis, vermoedelijk uit de eerste helft van de 19de eeuw. Verbonden met het kasteel door een poortgevel. Woning van zes traveeën en anderhalve bouwlagen onder pannendaken met dakruiter met windwijzer. Bepleisterde en geschilderde lijstgevel met rondboogarcade met pilasterritmering; beluikte rechthoekige benedenvensters en halfronde vensters in de boogvelden. Haaks aansluitend wagenhuis van zeven traveeën en twee bouwlagen onder schilddak (pannen). Geschilderde bakstenen gevel met gelijkaardige rondboogarcade op pilasters, met getoogde poorten. Binnen voorzien van troggewelven.

Ten zuiden van wagenhuis, later gebouwde stallen, dienstgebouwen en rond duiventorentje van gewitte baksteen op gepikte plint en kegeldak (leien).

Ommuurde voormalige moestuin en serre aangebouwd tegen de stallen en kippenhok. Ten zuiden van de dienstwoning omsluiten twee dienstgebouwen en twee hekken een begraasd erf. Verankerde, gewitte gevels op gepikte plint, gekenmerkt door rondboogarcaden, blind of met poorten en deuren.

Alleenstaande bakstenen conciërgewoning (nummer 10) in eclectische stijl uit de eerste helft van de 20ste eeuw, oorspronkelijk boswachterswoning.

Ten zuiden, grote rechthoekige ommuurde moestuin, later fazantenkwekerij.

Voormalige hoveniershuis (Knoktstraat 6), nu boswachterhuis, en gelegen in het park van het kasteel op de grens met Mont-de-l'Enclus, in de nabijheid van het verdwenen 19de-eeuws kasteel. Onderkelderd bakstenen huis met T-vormige plattegrond. Gevelbekleding met hout in de stijl van een chalet met houten balkon op de bovenverdieping en overstekende zadeldaken (kunstleien) met windveren en zinken dakruiter.

Ten oosten in park, grotwerk met Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes met bidbank, opgericht na de Eerste Wereldoorlog.

  • BOTERDAELE A., Nos Ardennes Flamandes, Gand, 1912, p. 159-165.
  • DESMIJTERE G. - DE SMET A. - MARTENS L. - LAMON L., Stenen mysteries in de Vlaamse Ardennen, Ronse, 1989, p. 151-154.
  • ROGGE M., De Gallo-Romeinse tumuli van Calmont, Gemeente Kluisbergen (Oost-Vlaanderen), in Annalen Geschied- en Oudheidkundige Kring van Ronse en het Tenement van Inde, XXI, 1972, p. 109-137.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K., TACK A. & VERBEECK M. 1998: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Oudenaarde, Kanton Ronse, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Tack, Anja
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein van Calmont [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/28418 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Kluisbergen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.