is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse bunker
Deze vaststelling is geldig sinds
Halfondergrondse betonnen militaire constructie, gelegen ten noordwesten van het kanaal Dessel-Schoten, ten oosten van de voormalige spoorlijn (’t Bels Lijntje), nu ingericht als fietspad. De bunker is meer bepaald opgetrokken tegen de betonnen fundamenten van de voormalige spoorwegbrug.
Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Turnhoutkanalstellung'. Dit betreft een Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog met verdedigingswerken, die vanaf november 1916 was aangelegd langs het kanaal Dessel-Schoten-Turnhout. Aan de Oude Kom in Turnhout draaide de stelling weg van het kanaal in de richting van Corsendonk (Oud-Turnhout) en vormde ze een halve kringstelling ten oosten van Turnhout.
Ter hoogte van strategische punten zoals sluizen, bruggen, zwaaikommen, wegen en spoorwegen werden verdedigingswerken zoals bunkers, mitrailleuropstellingen, loopgraven en draadhindernissen opgetrokken. In het totaal zouden er oorspronkelijk 132 bunkers zijn opgetrokken langs de 'Turnhoutkanalstellung'. De meeste bunkers kunnen teruggebracht worden tot drie types.
Volgens een Duitse kaart zou het gaan om een 'Masch.Gew.Stand zugl. Unterschlupf für 18 Man'. Dit betreft een bunker met bijhorende mitrailleursopstelling die eveneens diende te fungeren als manschappenverblijf voor 18 man. Dit type bunker wordt in Belgische inventarissen aangeduid met type I.
Het schootsveld van de bijhorende mitrailleursopstelling was naar het westen, dus over de voormalige spoorlijn gericht. Volgens de Duitse kaart van de 'Turnhoutkanalstellung' maakte deze bunker deel uit van een rij versterkingen die ter hoogte van de voormalige spoorwegbrug (’t Bels Lijntje), brug nummer 1 en de zwaaikom (Oude Kom) waren aangelegd. Deze militaire werken, ter verdediging van het noorden van het stadscentrum van Turnhout, bestonden uit een combinatie van bunkers met mitrailleursopstellingen (type I), observatieposten (type III), loopgraven en draadversperringen.
Halfondergrondse constructie met rechthoekig grondplan van grosso modo 6 x 5,4 meter uit gewapend beton. De randen van het dak zijn voor zover zichtbaar schuin afgewerkt. Het betreft een bunker van het type I, met een plafond dat is versterkt met stalen profielen (rails), waartussen houten planken gestoken werden. Een gang, parallel met de westelijke achtermuur verbindt de twee toegangen tot de bunker. In de gang van de bunker monden twee rechthoekige ruimtes uit, die ook onderling via een doorgang met elkaar verbonden zijn. In dit type bunker zijn doorgaans zinkputjes, een kachelnis en lampnisjes voorzien, evenals één opening doorheen het plafond.
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)