erfgoedobject

Urnenveld van de Dorperheide

archeologisch geheel
ID
307179
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307179

Juridische gevolgen

Beschrijving

Situering

De site bevindt zich in de gemeente Bocholt, deelgemeente Kaulille, in het bosgebied net ten noorden van Kaulille, langs de Kettingbrugweg, ten noordwesten van het kruispunt met de Belgebergstraat.

Archeologische nota

Het grafveld van de Dorperheide in Kaulille werd in 1983-1984 voor een groot deel archeologisch onderzocht. De aanleiding voor deze opgraving was enerzijds de geplande kaalkap en heraanplant van deze zone met bos, anderzijds het feit dat de grafheuvels systematisch bleken geplunderd te worden (Engels & Van Impe 1985).

Hierbij werden de twaalf toen herkende grafheuvels onderzocht, waarbij negen heuvels geheel (met uitzondering van enkele profielbanken) en drie heuvels gedeeltelijk (ca. de helft) werden opgegraven. Uit dit onderzoek bleek dat de heuvels reeds geleden hadden onder vroegere plunderingen. Slechts drie bijzettingen in de heuvels waren ontsnapt aan de aandacht van de plunderaars. De opengelegde opgravingsvlakken vlakken en -sleuven tussen en rond de grafheuvels leverden nog 35 bijkomende grafstructuren op in de vorm van kringgreppels.

Na deze opgravingen werden de grafheuvels opnieuw opgeworpen en hersteld in de toestand zoals voor de opgravingen.

Een inspectie door Monumentenwacht Vlaanderen in 2017, in het kader van toekomstige dunningswerken en de wens van de gemeente Bocholt om de site op te waarderen, toonde dat de gerestaureerde grafheuvels door de begroeiing slechts beperkt zichtbaar waren (Goeminne et al. 2017).

Voorafgaand aan de inspectie door Monumentenwacht werd eveneens een analyse van de site aan de hand van het Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen 2 uitgevoerd. Hierbij werden, naast de gerestaureerde grafheuvels, nog enkele potentiële bijkomende grafheuvels ontdekt.

Deze gegevens van het DHM Vlaanderen 2 werden op 29 maart 2018 middels een booronderzoek gecontroleerd (Meylemans 2018). Hieruit blijkt dat twee van de gecontroleerde structuren zeer waarschijnlijk inderdaad grafheuvels zijn.

Van 21 tot 24 januari 2019 werd door de Universiteit Gent, in opdracht van het agentschap Onroerend Erfgoed, een geofysisch (magnetometrie) onderzoek uitgevoerd op een deel van de site, met als doelen de bewaringstoestand van de site vast te stellen, en eventuele sporen van het grafveld te detecteren (Desmedt 2019).

In de loop van maart 2019 werd een gedeelte van de site ontbost, in functie van het creëren van een open plek, en het terug zichtbaar maken van de gereconstrueerde grafheuvels.

De site ligt aan de noordzijde van het Kempens plateau, en op de oostelijke flank van een zandrug die in het westen wordt begrensd door de vallei van de Warmbeek, in het oosten door de rand van het Kempens plateau. De hoogte van de site schommelt rond 47m TAW. Naar de bodemkaart is de zone gelegen op een complex van droge tot matig droge zandige bodems met de ontwikkeling van een podzol profiel (bodemseries Zbf en Zdg). Een gedeelte van het grafveld, en het gebied aangrenzend bij het urnenveld, wordt op de bodemkaart aangeduid als een complex van stuifzanden zonder profielontwikkeling (bodemserie X). Dit wordt bevestigd door het grillige reliëf in de omgeving van het grafveld, zoals zichtbaar is via het DHM Vlaanderen 2.

Bibliografie

  • CREEMERS G., MEYLEMANS E., DE BIE M. & PAESEN J. 2011: Laseraltimetrie en de kartering van Celtic Fields in de Belgische Kempen: mogelijkheden en toekomstperspectieven, Relicta 7, 11-36.
  • DESMEDT Ph. 2019: Geofysisch onderzoek op het urnengrafveld te Kaulille (Bocholt), nota UGent.
  • ENGELS A. & VAN IMPE L. 1985: Het urnenveld op de Dorperheide te Kaulille (Gem. Bocholt), Archaeologica Belgica N.R. I (2), 33-35.
  • GOEMINNE N., WOUTERS H. & VAN GINNEKEN M. 2017: Inspectierapport urnenveld Bocholt, ongepubliceerd rapport Monumentenwacht Vlaanderen.
  • MEYLEMANS E. 2018: Booronderzoek op de Dorperheide in Kaulille, ongepubliceerde nota agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
  • MEYLEMANS E., CREEMERS G., DE BIE M. & PAESEN J. 2015: Revealing extensive protohistoric Field systems through high resolution lidar data in the northern part of Belgium, Archäologisches Korrespondenzblatt 45, 2, 197-213.
  • VANBUTSELE N. 2005: Het urnenveld uit de vroege ijzertijd op de Dorperheide te Kaulille (Bocholt). Typochronologische analyse en regionale synthese, licentiaatsverhandeling KULeuven.

Auteurs: Meylemans, Erwin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Waarnemingen

  • Omvat
    Urnengrafveld Dorperheide


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Urnenveld van de Dorperheide [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307179 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.