Voormalig postgebouw (P.T.T./R.T.T.-gebouw) uit 1953 naar ontwerp van architect Gaston Eysselinck (Gent, 1907-1953), het enige overheidsgebouw dat hij ontworpen heeft. Vrijstaand bouwblok gelegen tussen de Witte Nonnenstraat ten noorden, de Aartshertoginnestraat ten oosten en de Poststraat ten westen, waarvan oostelijk deel toegevoegd in de tweede helft van de 20ste eeuw na afbraak van aanpalende huizenblokken. Eén van de meest karaktervolle gebouwen van vlak na de Tweede Wereldoorlog in België én een stedelijk feit te Oostende. Opgetrokken ter vervanging van het oude postgebouw (1902-1906) naar ontwerp van architect Charles De Wulf (Brugge), gelegen op dezelfde plaats en vernield tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Historiek

1945: Gedeeltelijk vastleggen van het bouwprogramma en maken van eerste ontwerpen door de Regie der Posterijen.

1946: Officiële opdracht voor het ontwerp aan architect Gaston Eysselinck en raadgevend ingenieur Albert Mallebrancke. Eerste voorontwerp stuit op kritiek van de Stedelijke Commissie voor Stedeschoon en van de toenmalige urbanist J. Eggericx, dit omwille van de totale volumebehandeling met name het onvoldoende accentueren van de inkompartij en het naar achter brengen van het hoofdvolume ten opzichte van de bestaande rooilijn. Eveneens bezwaren tegen de grote glaspartijen, de materialen van de gevelbekleding en het ontbreken van halfverheven beeldhouwwerk aan het exterieur. In het tweede voorontwerp worden de uiteindelijke basisvolumes vastgelegd. Het definitief voorontwerp bevat het accentueren van de inkompartij door een U-vormige omlijsting en het transparant maken van het rechtergedeelte van de voorgevel. Negatief advies van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen wegens het té exclusief industrieel en functioneel karakter van het gebouw. Desondanks goedkeuring door het stadsbestuur op voorwaarde van herziening van de gevelmodulatie. Gaston Eysselinck brengt de vier betonnen kolommen van achter de centrale glaswand naar voor, waardoor die samen met de horizontale band een tiendelige fragmentering krijgt.

1946-1947: definitieve bouwplannen in samenwerking met een groep jonge architecten onder meer R. Meyer, J. Stuyvaert, en J. De Coninck; verlenen van de bouwvergunning hoewel men reeds gestart was met de paalfunderingen. 1948: de Tsjechische architect Z. Kralicek werkt tijdelijk mee aan het project.

1953: oplopende spanning tussen Gaston Eysselinck en R.T.T.-leiding, onder meer door het niet willen uitvoeren van het beeldhouwwerk van zijn vriend J. Cantré; de toegang tot de werf wordt hem ontzegd. Uiteindelijke afwerking van het gebouw. Dood van G. Eysselinck.

1963: toevoeging van het beeldhouwwerk van Jozef Cantré.

1969-1971: eerste uitbreiding naar ontwerp van architect Deschutter en ingenieur Van der Vloedt na onteigening en afbraak van de aanpalende huizen aan oostzijde.

1983-1987: tweede uitbreiding naar ontwerp van architect H. Van Hool waarbij onder meer rooilijn van Aartshertoginnestraat naar achter wordt gebracht voor de aanleg van een openbare parkeerzone.

1985: nachtelijke functie van gebouw verdwijnt door plaatsen van telefooncellen buiten.

1991-1992: herinrichtingwerken aan telefoonwinkel.

1995: verhuis van postdiensten naar nieuw sorteercentrum aan Slachthuiskaai. 1999: verdwijnen van loketfunctie waardoor het gebouw deels komt leeg te staan. Nog huisvesting van onder meer technische apparatuur en enkele diensten van Belgacom.

2004: plannen tot herbestemming van het postgebouw met onder meer Museum voor Schone Kunsten, naar ontwerp van architectenbureau R. Berteloot (Gent).

Beschrijving

Exterieur

Representatief functioneel gebouw van een kelderverdieping en vijf bouwlagen onder plat dak met in- en uitspringende rooilijn. Gevelopbouw uit twee delen elk op basis van de gulden snede. Lage vooruitspringende voorbouw waarin voorheen publieke ruimten evenals werkplaatsen voor het personeel. Ten opzichte van de rooilijn teruggeschoven hoge achterbouw met dienstruimten; als risaliet vooruitspringend middengedeelte, bovenaan met overkragende luifel.

Aanwending van duurzame bouwmaterialen. Betonskelet met parement van blauwe hardsteen, deels onbewerkt, op sokkel van gepolijst zwart graniet. Doorgetrokken horizontale raamregisters met roedeverdeling. Grote glaspartijen gevat in bronzen ramen, gebruik van groen glas in bovenste vensterzones.

Asymmetrisch geplaatste inkompartij door inwendig ruimteconcept met name verschil in grootte van R.T.T.- en P.T.T.-gedeelte. Ingangsportaal geaccentueerd door U-vormige omlijsting en bronzen letters "P T T". Optimaal gebruik van de kelderverdieping waardoor publiekszaal gelegen is op circa 1,55 meter boven straatniveau. Grote toegangstrap met bronzen trapleuningen. Drie bronzen draaideuren, waarvan voorheen twee leidden naar de postloketten (rechts) en één dag en nacht toegang gaf tot de R.T.T.-zaal (links). Bovenaan trap links gevelplaat met opschrift "G. EYSSELINCK ARCHITECT. A. MALLEBRANCKE INGÉNIEUR".

Drie overkragende armpalen bovenaan voorbouw, waarvan middelste als visuele steun en verbinding met het beeldhouwwerk, links en rechts als aanhechtingspunten voor de bovenleidingen van de tram. Twee cirkelvormige geveluurwerken ingewerkt in voor- en zijgevel aan hoek van Hendrik Serruyslaan en Witte Nonnenstraat. Voegen voor fietsen in zwartmarmeren platen aan plint van gebouw. Ingewerkte telegrammen- en brievenbus voorzien van vergaarbak met decoratief uitgewerkte bronzen afsluiting door J. Maes (Oostende); voorstelling van o.m. het wapenschild van Oostende.

Inscripties in granieten sokkel: "ENTREPRISES GÉNÉRALES ODON BRUNIN QUEVAUCOMPS", "GRANITS HANUISE-SOIGNIES", "PETITS GRANITS DES CARRIÈRES DU HAINAUT, PERLONJOUR À SOIGNIES, CARRIÈRE DU CLYPOT À NEUFVILLE ET DES CARRIÈRES RIVIÈRE ET DE LA DENDRE À MAFFLES", "GRANITS GAUDIER-REMBAUX ECAUSSINNES".

Centraal op front van hoofdgevel monumentaal beeldhouwwerk "De Communicatiemedia" of "Eenheid van de wereld door de telefonie, telegrafie en postverkeer" (1953) van J. Cantré (Gent) in gedreven rood koper op metaalskelet vervaardigd door firma Claudoré (Bergen). Compositie waarin centraal naakte gevleugelde godin waarrond vier vrouwelijke figuren als representatie van de wereldrassen.

Verbinding van linker- en rechtertravee van voorbouw met vlak uitgewerkte zijgevels door balkons. Horizontale ritmering door middel van doorgetrokken raamregisters per bouwlaag. Glazen liftkokers waarrond trapzaal. Zijgevel in Witte Nonnenstraat met dubbele poort en dienstingang. Binnen markerende trap aan weerszijden voorzien van gleuf om fiets naar begane grond te leiden. Zijgevel Poststraat met dubbele poort en dienstingang voor vrachtwagens.

Later toegevoegde gebouwen met gebruik van gelijkaardige materialen. Laatste uitbreiding met zwart geschilderde aluminium ramen in plaats van brons; rechthoekig timpaan waarin logo van R.T.T.

Interieur

Inkompartij met gebogen glazen gewelf, herhaald in halve korfbooggewelf met witte gegolfde aluminium platen als overgang naar P.T.T.-lokettenzaal. Zenitale belichting boven loketten. Vloer in zwart gepolijst Zweeds Exerod-graniet; pijlers bekleed met Fins Balmoral graniet; bruinroze Toscaanse travertijn voor muren.

Interieurconcept met samenspel van architectuur en plastische kunsten. In P.T.T.-zaal aan beide uiteinden van korfbooggewelf twee keramische reliëftaferelen gesigneerd J. Maes en uitgevoerd door firma Florizoone (Nieuwpoort). Allegorische en heroïsche voorstellingen van "Het postverkeer in het verleden" en "Het postverkeer in de toekomst". In R.T.T.-zaal veertien gezandstraalde glastaferelen in twee wanden georiënteerd naar de straatzijden gesigneerd J. Maes en uitgevoerd door firma Rigelle (Gentbrugge). Allegorische voorstellingen geven chronologisch overzicht van de ontwikkeling van de telegrafie en telefonie.

Vast meubilair in één stuk gehouwen uit gepolijst graniet, onder meerronde tafels, gestroomlijnde bank (P.T.T.-zaal); zitbank fungerend aan achterzijde als hoge schrijftafel door middel van schrijftabletten (R.T.T.-zaal). Gebruik van brons voor onder meer loketten en kiosk met twee treden en een organisch uitgewerkte balie. Reeks lineair opgestelde hoge schrijftafels met voetstuk en schrijfblad uit gepolijst graniet en matglazen schermen in bronzen kader.

Op begane grond niet-publieke ruimten onder meer voormalige sorteerzaal en burelen. Kelderverdieping met onder meer parkeerruimte, fietsenstalling, bergplaatsen, sanitaire voorzieningen, kleedkamers en archieflokaal. Op de verdieping telefooncentrale en voormalige dienstruimten onder meer burelen, infirmerie, terras, en conciërgewoning. Auditorium met onder zoldering doorlopende fries van E. de Cock (Brussel) waarop allegorische voorstellingen van industrie, techniek en wetenschap.