Gedenkmuur, gelegen op het hoogste punt van het stadspark, ter hoogte van het zwembad "De Kupe".

Historische achtergrond

Na de aftocht uit Antwerpen zag Koning Albert zich gedwongen zijn troepen achter de IJzer samen te brengen. Op 18 oktober 1914 was de Slag om de IJzer in volle hevigheid losgebarsten, twee dagen later was Diksmuide de enige plaats aan de oostelijke oever van de IJzer die nog niet door de Duitsers ingenomen was.

Het bruggenhoofd Diksmuide werd verdedigd door diverse eenheden, onder leiding van vice-admiraal Ronarc'h (tussen 3 en 6 november werd het bevel overgenomen door de Franse generaal Grossetti). De troepen die elkaar aflosten voor de verdediging van het bruggenhoofd waren: de brigade Fusiliers Marins (twee regimenten, dit wil zeggen 6500 man, voornamelijk van Bretoense afkomst) en een brigade van de 3de Belgische legerdivisie bestaande uit het 11de en 12de linieregiment onder leiding van Kolonel Meiser, die vanaf 24 oktober werd vervangen door Kolonel Jacques. Ook verschillende bataljons van de 5de Legerdivisie onder leiding van Generaal Scheere (het 2de Jagers te Voet en het 1ste Linieregiment) en diverse Belgische artillerie-eenheden onder leiding van Kolonel De Vleeschouwer verdedigden een tijdlang het bruggenhoofd mee, versterkt met enkele eenheden van de 6de Legerdivisie. Ten slotte kregen deze eenheden versterkingen van bataljons Tirailleurs Sénégalais (het 1ste bataljon uit Algerije en het 3de bataljon uit Marokko).

Vanaf 15 oktober hadden de Fusiliers Marins zich in een wijde boog om de stad ingegraven en de eerste Duitse aanvallen opgevangen. Vooral de actie bij de 'Petroleumtanks' zou veel slachtoffers onder de Fusiliers Marins eisen.

De Slag aan de IJzer woedde in volle hevigheid toen de Duitsers erin slaagden de IJzer over te steken en de hoeve De Toren en de Petroleumtanks te veroveren. Ze waren op slechts twee km van Diksmuide genaderd. De legerleiding wilde een Duits omsingelingsmanoeuvre verhinderen en plande deze gronden te heroveren op 24 oktober. In open veld probeerden ze, kruipend onder het vijandelijk mitrailleurvuur, een aanval in te zetten. De aanvalspoging werd op gruwelijke wijze in de kiem gesmoord: de Duitsers staken de reservoirs van de Petroleumtanks in brand, waardoor de vlakte in lichterlaaie stond en de brandende petroleum de Franse soldaten tegemoet stroomde. Met deze actie waren de Fusiliers Marins er niettemin in geslaagd de Duitse opmars langs de westelijke IJzeroever tot staan te brengen. De bij kilometerpaal 16 gelegen stelling van de Fusiliers Marins zou tijdens de stellingenoorlog uitgroeien tot de beruchte Boyau de la mort.

Op 31 oktober werd de Slag aan de IJzer beëindigd door de onderwaterzetting van de IJzervlakte. Niettegenstaande de herhaalde Duitse beschietingen hield het bruggenhoofd Diksmuide stand. Op 10 november moesten de geallieerde troepen onder leiding van Ronarc'h het bruggenhoofd ten slotte prijsgeven tijdens een Duitse verrassingsaanval.

Het gedenkteken voor admiraal Ronarc'h en de Fusiliers Marins in het stadspark werd in 1963 onthuld.

Beschrijving

Zware rondgebogen muur opgebouwd uit hardstenen blokken. Rechts is een opening uitgespaard, waarin een gietijzeren anker past. Tegen deze muur hangt een zwartgranieten gedenkplaat. Op het ovale platform eveneens uit hardsteen ligt een cirkelvormige bronzen plaat op een hardstenen schijf.

Op de zwartgranieten plaat: 'A la mémoire de l'amiral Ronarc'h et des fusiliers marins glorieusement tombés à Dixmude 16 Oct - 10 Nov 1914'. Op de bronzen schijf: 'Il va de notre honneur d'aider les Belges dans cette tâche jusqu'à l'extrême limite de nos moyens en conséquence le passage de Dixmude devra être tenu par vous tant qu'il restera un fusilier marin vivant', op de verticale boord van de bronzen schijf staat: '24 oct. 1914 - Le général d'Urbal - L'amiral Ronarc'h'.

H. 141 cm x Br. 393 cm x D. 700 cm

Uitvoering: Op de boord van de bronzen schijf: 'exécuté et offert par Hri Mattheys Lille - ancien de la brigade 1er Regt 3e Cie' (gesigneerd); Les entrepreneurs Tackoen, Mr. Decaestecker Dixmude.