Naamsteen langs de Viconiastraat, op de oever van de Reigersvliet, op circa 500 meter ten noordwesten van Oud-Stuivekenskerke nabij de driesprong "De Smis". De omgeving is landelijk poldergebied.

Historische achtergrond

Naar aanleiding van de verjaardag van het overlijden van Koning Albert I en het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog richtte de Provincie West-Vlaanderen tussen 1984 en 1988 - in verschillende reeksen - 25 gedenktekens op, 'Naamstenen' genoemd. Ze werden vooral in de frontstreek geplaatst op die locaties, waar niets meer aanwezig was dat herinnerde aan bepaalde belangrijke gebeurtenissen of installaties uit de Eerste Wereldoorlog.

De naamstenen moeten getuigen over de grootse tragedie die zich in de Westhoek heeft afgespeeld en tegelijk het bewustzijn van een mogelijk drama levendig houden. De dieper gelegen boodschap die de Provincie aan jongeren wil meegeven, is die van “Nooit meer oorlog”. Met het monogram van koning Albert, dat in de meeste naamstenen gebeiteld is, wil de Provincie hulde brengen aan een koning, die vier jaar in moeilijke omstandigheden aan het hoofd van het Belgische leger heeft gestaan.

De naamsteen "Reigersvliet", geplaatst in 1987 (vierde reeks), wil verwijzen naar de "Grote Wacht Reigersvliet" en de gevechten in maart 1918.

In de overstroomde IJzervlakte ten noorden van Diksmuide hadden de Belgen vóór hun eerste linie (de spoorwegbedding Nieuwpoort – Diksmuide) verschillende voorposten ingericht, die op belangrijke punten uitgroeiden tot grote wachtposten. In een grote wachtpost kon een compagnie (circa 100 man) verblijven, van waaruit de kleinere voorposten in het overstroomde gebied bemand konden worden. Via een systeem van passerellen en loopgraven konden deze voorposten bereikt worden.

Aan de Reigersvliet waren twee grote wachtposten: Grote Wacht Reigersvliet ook aangeduid met Grand Garde Nord en Grote Wacht Oud-Stuv, ook aangeduid met Grand Garde Sud, die samen met de kleinere voorpost aan de Smisse een voorlinie tegen de Duitse vooruitgeschoven posten Vicogne, Kloosterhoeve, de Toren en Hoeve Vandewoude vormden.

Geleidelijk aan werden de grote wachten uitgebreid met schuilplaatsen en luisterposten. In 1918 bestond de noordelijke Grote Wacht uit twee loopgraven aan de westelijke oever van de Reigersvliet, enkele loopgraven vormden het bruggenhoofd aan de overkant en vóór de versterkte hoeve Reigersvliet lagen zeven kleine voorposten waaiervormig opgesteld.

In maart 1918 werden enkele gevechten geleverd, die beslissend waren voor het behoud van de voorposten aan de Reigersvliet. Na enkele weken van artilleriebeschietingen vielen de Duitsers op 6 maart de stellingen aan de Reigersvliet aan. Toen verdedigde de Cavaleriedivisie de sector Oud-Stuivekenskerke.

In de morgen van 6 maart 1918 werden beide grote wachtposten beschoten en daarna aangevallen. Bij Oud-Stuivekenskerke konden de mitrailleurs van de 2de compagnie van het 2de bataljon Karabiniers-Wielrijders de Duitse aanval breken. De stelling bleef behouden. Bij de Reigersvliet moesten de verdedigers wijken en kwam de stelling grotendeel in Duitse handen. Aangekomen versterkingen, waaronder 2 pelotons patrouilleurs van de cyclisten (van het 1ste en 2de bataljon), konden de verloren posten heroveren.

In de morgen van 18 maart 1918 kwam een nieuwe dubbele aanval. Bij Reigersvliet konden de verdedigers standhouden, een tegenaanval door het 5de regiment Lansiers kon de grote wachtpost ontzetten. Grote Wacht "Oud Stuv" werd bezet door de 3de compagnie van het 1ste bataljon Karabiniers-Wielrijders: door de Duitse druk moesten ze wijken. Door de tegenaanval van de 2de compagnie van hetzelfde bataljon werd Oud-Stuivekenskerke heroverd.

De eervolle vermelding "Reigersvliet" werd nadien aan het 5de regiment Lansiers en het 1ste en 2de bataljon Karabiniers-Wielrijders toegekend.

Het is hoofdzakelijk omwille van een betere zichtbaarheid dat de naamsteen op de oever van de Reigersvliet aan de driesprong "de Smis" werd geplaatst, ongeveer halfweg tussen beide Grote Wachten.

Beschrijving

Vrijstaande gedenksteen, bestaande uit een rechthoekige sokkel uit gewapend beton, die vooraan driehoekig uitloopt. Een grote ruitvormige gedenksteen (80 x 80 x 10cm) uit witte natuursteen is schuin tegen de sokkel bevestigd.

Bovenaan het gekleurde wapenschild van West-Vlaanderen in geanodiseerd aluminium. Daaronder de tekst "Reigersvliet Grote wacht 1914-18". De letters zijn diep V-vormig in de steen gekapt en lichtgrijs gepatineerd. Onderaan het officieel monogram van Koning Albert I.

H.140 x Br.50 x D.20cm.

Uitvoering: J. Vansteenkiste, provinciale Dienst voor Cultuur Brugge (ontwerper gedenksteen) - P.H. Boudens, Brugge (ontwerper en uitvoerder opschriften) - J. Hollevoet (spanbeton sokkel)