is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Amandus
Deze vaststelling is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Amandus
Deze vaststelling was geldig van tot
Georiënteerd bedehuis met beeldbepalende ligging op het kruispunt met de Oudenaardsesteenweg. Ten zuidwesten van de kerk, ter hoogte van de zijbeuk, staat een arduinen Heilig Hartbeeld op dito sokkel. Ten noordoosten van de kerk staat een gedenkzuil voor de militaire en burgerlijke slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog, gesigneerd "HRI PELTIER, AVELGHEM".
Neogotische kerk opgetrokken tussen 1865 en 1867 naar ontwerp van architect Verbeke (Brugge), geïnspireerd door vroeggotiek met elementen uit de Scheldegotiek.
De kerk vervangt de in oorsprong oostelijk gelegen 15de-eeuwse (?) parochiekerk (zie Oude Plaats), die in 1862 beschadigd wordt door bliksem en in 1867 gesloopt wordt.
De huidige kerk wordt gedeeltelijk vernield op 26 oktober en 11 november 1918. De kerk wordt naar oorspronkelijk plan herbouwd van 1921-1922.
Imposante kerk opgetrokken in rode baksteen met gebruik van hardsteen voor onder meer de dekplaten en vensters. Leien zadeldaken met dakkapellen. Omlopend bakstenen druippad.
Plattegrond in de vorm van kruisbasiliek met asymmetrisch geplaatste westtoren. Schip en zijbeuken van drie traveeën en uitspringend transept van één travee en met rechte sluiting. Vrij imposant koor van drie traveeën met driezijdige sluiting; zijkoren van één travee met rechte sluiting. Sacristie ten zuidoosten.
Noord-westtoren van vier geledingen gemarkeerd door haaks op elkaar gestelde verjongende steunberen. Aflijnende borstwering met gedrukte spitsboogfries en polygonale hoektorentjes. Oksel tussen middenbeuk en toren gemarkeerd door rond traptorentje. In noordgevel spitsboogportaal en in de westgevel spitsboogvensters met neogotisch traceerwerk. Derde geleding gemarkeerd door spitsbogige galmgaten met deelzuiltje gevat in spaarveld met spitsboogfries. Erboven torenuurwerk.
Centrale hoge puntgevel met spitsboogportaal. Erboven groot spitsboogvenster met neogotisch traceerwerk en klein driezijdig venstertje.
Aanleunende zijgevel met spitsboogvenster op afzaat. Hoek gemarkeerd door polygonaal torentje.
Zijgevels geritmeerd door steunberen en spitsboogvensters; lichtbeuk met tweelichten.
Transeptgevels met hoge puntgevels met groot spitsboogvenster, zie westgevel. Hoeken eveneens gemarkeerd door op elkaar gestelde steunberen.
Koor geritmeerd door versneden steunberen en lancetvensters met maaswerk. Hoeken zijkoren gemarkeerd door polygonaal torentje.
Interieur. Oorspronkelijk neogotisch beschilderd interieur, zie oude prentbriefkaarten, heden overschilderd, met uitzondering van het schijntriforium en het hoofd- en de zijkoren.
Basilicaal schip geritmeerd door spitsboogvormige scheibogen op viekante pijlers en gemarkeerd door colonet met knoppenkapiteel. Schijntriforium met symbolische schilderingen. Kruising gemarkeerd door bundelpijlers.
Scheiding tussen hoofd- en zijkoor door koorgestoelte met opengewerkte neogotische rugpanelen. In de zwikken van de spitsbogen, schilderingen van de evangelisten. Koor met blinde spitsboognissen met twaalf geschilderde apostelen. Erboven figuratieve glas-in-loodramen. Zijkoren met geschilderde lambrisering met neogotische sjablonen. In de wand nisje met neogotisch traceerwerk.
Overwelving door bakstenen kruisribgewelf uitlopende op colonetten; in het koor uitstralend.
Neogotisch tochtportaal met erboven tribune.
Mobilair. In hoofdzaak neogotisch mobilair. Houten beelden van Heilig Hart, Sint-Amandus, Sint-Theresia, Sint-Barabara, Sint-Antonius, Sint-Anna, Heilige Familie. 18de-eeuws houten beeld; Christus aan het kruis. Hoofdaltaar met natuurstenen altaartafel met onder meer Offer van Isaak. Noordelijk zijaltaar gewijd aan Maria met kind en zuidelijk zijaltaar gewijd aan Sint-Jozef met kind; beelden onder baldakijn. Preekstoel. Twee biechtstoelen. Natuurstenen doopvont.
Bron: DE GUNSCH A. & DE LEEUW S. met medewerking van CALLENS T. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Avelgem, Deelgemeenten Avelgem, Bossuit, Kerkhove, Outrijve en Waarmaarde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL23, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: De Gunsch, Ann; De Leeuw, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Een orgel ging verloren tijdens de Franse Overheersing. In 1807 werd geldinzameling gehouden werd voor een nieuw orgel. Aangaande orgels vóór de Eerste Wereldoorlog zijn verder geen gegevens voorhanden.
In 1926 werd een nieuw orgel gebouwd, door Fr. Joris (Ronse). Op een foto van 1943 is dit orgel zichtbaar; het was beschadigd op 10 mei 1940 (Duitse luchtaanvallen in het begin van de Tweede Wereldoorlog). Op het doksaal bevinden zich heden nog restanten van de orgelkast van dit instrument (gedeeld front in neogotische stijl).
In 1966 werd een nieuw orgel gebouwd door P. Anneessens; het staat beganegronds in de kerk.
Is gerelateerd aan
Geknotte linde als vredesboom
Is deel van
Brugstraat
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Amandus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/79262 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.