Parochiekerk van Hertsberge, toegewijd aan Sint-Jan de Evangelist. Gelegen aan de voornaamste dorpsweg van Hertsberge en als het ware recht geënt op de speciaal aangelegde Rapaertstraat. Gebouwd in 1892 en 1895 naar de ontwerpplannen van de Brugse architect Charles De Wulf (1865-1904) en geïnspireerd op de neogotiek.
Georiënteerde, basilicale kerk met voorgeplaatste toren gelegen tussen de Wingensestraat (westzijde) en het Kerkplein (oostzijde). De Sint-Janskerk wordt omgeven door een grintweg, gras en een bakstenen ommuring met aan de zuidkant een toegangsdeur naar de naastgelegen pastorie, ten noorden een doorgang naar het kerkhof en ten oosten een doorgang naar het Kerkplein.

Historiek

Van oudsher is Hertsberge kerkelijk een deel van de gemeente Oostkamp, dat in de loop van de 19de eeuw drie parochies heeft: de Sint-Pietersparochie in Oostkamp, de Sint-Elooisparochie te Ruddervoorde en de Sint-Amandsparochie van Wingene. Met de komst van barones Le Candèle de Gyseghem-de Robiano (1800-1888) verandert alles. Zij laat in het gehucht Hertsberge het kasteel "Bulskampveld" bouwen met daarbij een kapel, toegewijd aan de Heilige Jozef, waar de liturgische plechtigheden voor alle buurtbewoners plaatsvinden. Na het overlijden van de barones in 1888 zoekt haar erfgenaam, baron d'Huart de Broqueville, contact met het bisdom om van Hertsberge een afzonderlijke parochie te maken. Baron d'Huart, afkomstig van Postel, heeft namelijk weinig voeling met Hertsberge en wil de kapel sluiten, wat nadelig zou zijn voor de naburige bewoners. Baron Rapaert de Grass, kasteelheer van het kasteel van Hertsberge, en baron d'Huart zijn beide bereid om voor een nieuwe kerk de nodige grond af te staan. Baron Rapaert de Grass wil echter dat de kerk wordt opgetrokken in de omgeving van de proosdij, terwijl baron d'Huart de nieuwe kerk wil bouwen in het Bulskampveld. Aangezien de kern van Hertsberge zich in de tweede helft van de 19de eeuw onder invloed van het kasteel "Bulskampveld" verplaatst heeft van de omgeving van de proosdij naar de wijk Bulskampveld, kiest men uiteindelijk om ook daar de parochiekerk te bouwen. Baron d'Huart schenkt de grond voor de kerk, de pastorie met aanhorigheden en voor de aanleg van een kerkhof.
In 1890 keurt de gemeenteraad van Oostkamp, onder het voorzitterschap van burgemeester Louis de Bie de Westvoorde, de oprichting van de parochie Hertsberge goed. De parochie Hertsberge wordt gesticht op 5 mei 1891 met als patroonheilige de Heilige Johannes, als verwijzing naar de toenmalige Brugse bisschop Mgr. Joannes Faict. Op 13 mei 1891 bekrachtigt deze bisschop de oprichting van de parochie en op 15 mei wordt de eerste pastoor, E.H. Cyrille Delbaere, aangesteld. Op 11 december 1891 beslist de gemeenteraad van Oostkamp dat er ook een weg moet aangelegd worden, die de toekomstige kerk met de toenmalige Aardappelstraat, thans de Proosdijstraat, verbindt (confer Rapaerstraat). De bouw van de kerk duurt van 1892 tot ongeveer 1895. Het torenuurwerk, vervaardigd door horlogemaker Ghekiere uit Dentergem, dateert van 1897. De omgeving van de kerk wordt in 1898 verhard met kasseistenen conform het ontwerpplan. De kerk wordt in 1901 door Monseigneur Waffelaert plechtig ingewijd. Na een brand in 1921 wordt de sacristie in datzelfde jaar nog hersteld naar de plannen van bouwmeester Edward Schelstraete uit Assebroek (°1895, Brugge). In 1964 wordt een vernieuwde torenhaan op de kerktoren geplaatst.

Beschrijving

De plattegrond ontvouwt: een voorportaal van één travee, links geflankeerd door een kleine doopkapel en rechts door de trap. Driebeukig schip van zeven traveeën en een koor van één travee met driezijdige afsluiting aan beide zijden geflankeerd door een sacristie.
Baksteenbouw verfraaid door het gebruik van arduin voor onder meer de plint, dekstenen, afzaten, rollagen en sluitstenen, en afgedekt door leien daken. Vierkante westtoren bekroond door ingesnoerde naaldspits met ijzeren kruisbeeld en torenhaan.
Westgevel met ingewerkt basement van de toren. Onderaan bevindt zich een licht vooruitspringend portaal uitgewerkt met puntgevel onder arduinen rollaag met kruis. Twee verjongende steunberen flankeren hogerop een langgerekte traveenis die het smalle westvenster en de torenklok insluit. De toren telt nog een tweede geleding die boven een arduinen cordon ter hoogte van de daknok aanvat en die aan elke zijde geritmeerd wordt door licht spitsbogige galmgaten. De kleine openingen in de travee rechts van de inkom verraden de traptoren. De zijgevels worden gedomineerd door de lagere, aanleunende zijbeuken onder lessenaarsdak. Elke travee is geleed door een steunbeer en twee smalle, spitsbogige gekoppelde vensters op arduinen afzaten. Rondom bewaarde rood beschilderde, houten kroonlijsten op klossen. Sacristie met licht getoogde openingen met bakstenen strek en een ingevoegde arduinen latei.

Interieur

Bepleisterd en witgeschilderd interieur. Houten overwelving, in de middenbeuk en het koor een spits tongewelf dat rust op een kroonlijst en op schalken met Korinthische kapitelen; houten trekankers. Spitsbogige scheibogen op ronde, arduinen zuilen met veelhoekige voet en Korinthische kapitelen. De vloer bestaat uit neogotische cementtegels. Links van het toegangsportaal bevindt zich de voormalige doopkapel, afgesloten door een decoratief hekken met een bekronend kruis. Boven de twee deuren in het koor bevinden zich in een rondboog een schildering van het Lam Gods en van de pelikaan met zijdewond, beiden symbool voor Christus. Eenvoudige glas-in-loodramen met wit glas en een rode omranding. De drie glas-in-loodramen in het koor stellen de Heilige Petrus, de Heilige Johannes en de Heilige Antonius voor. In de eindgevel van de middenbeuk bevinden zich glasramen met de voorstellingen van Jozef en Maria. Het archief van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen bewaart enkele onuitgevoerde ontwerpplannen voor de glasramen van de kerk getekend door J. Dobbelaere in 1889. De twee gebrandschilderde glasramen aan de westzijde van de kerk zijn afkomstig uit de kapel van het voormalige kasteel "Bulskampveld" en zijn hier geplaatst in 1931.

Mobilair

Neogotisch mobilair onder meer hoogaltaar gedecoreerd met zuilen, vierlobben en pinakels, en zijaltaren toegewijd aan de Heilige Jozef en aan Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans, het laatste gebouwd in 1901. Doopvont in blauwe hardsteen. Orgel van 1911 gebouwd door Fred. Loncke uit Esen en in 1965-1966 verbouwd door dezelfde firma. Gepolychromeerde, neogotische heiligenbeelden.