Geografisch thema

Weert

ID
13510
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13510

Beschrijving

Schaars bewoonde en zeer landelijke poldergemeente in het noordwesten van Klein-Brabant. Ten oosten grenzend aan Bornem, aan de andere zijden omsloten door de Schelde. Sedert 1 januari 1977 deelgemeente van Bornem. Oppervlakte: 480 hectare 40 are. Inwoners: 389 (1/1/1994).

Weert lag oorspronkelijk op de linker Schelde-oever. Vermoedelijk ten gevolge van zware overstromingen heeft de loop zich verlegd in de loop van de 13de eeuw, vermoedelijk circa 1240, zodat het huidige Weert gelegen is op de rechter oever en begrensd wordt door de Schelde ten westen en door de oude Schelde-arm, "de Vijver", ten oosten.

Eerste vermelding in een verkoopakte van 1240, toen Walter van den Coudenborch, heer van het gravenleen Coudenborch te Temse, Weert verkocht aan de Sint-Baafsabdij van Gent, met het oog op de ontginning van deze woeste polder. Het gebied was toen immers nog niet ingedijkt, hoewel er aan beperkte landbouw werd gedaan. Geleidelijk ingedijkt door de abdij, die er lang het tienderecht behield; indijking voltooid in 1320. Op bestuurlijk en kerkelijk gebied viel Weert onder Temse, tot 1795 toen het een zelfstandige gemeente werd. Vanaf circa 1850 werd het kweken van wissen een vrij algemeen verschijnsel en het erbij horende mandenvlechten groeide uit van een ambacht tot een kleine industrie circa 1900; sterk verminderd sedert de jaren 1950.

Grosso modo 8-vormige plattegrond, nagenoeg geheel omsloten door de Schelde en de Oude Schelde: de noordoost-lus zogenaamd Oude of Grote Weert, de zuidwest-lus zogenaamd Nieuwe of Kleine Weert. Het stratenpatroon weerspiegelt de 8-vormige plattegrond en verloopt nagenoeg parallel met beide rivieren; het zijn immers de verhoogde dammen die als basis dienden voor de verkeerswegen. Vlak landschap met vrij veel loofbos, moerassen en cultuurland. De dorpskern bevindt zich nagenoeg centraal, aan de verbindingsstraat tussen Schelde en Oude Schelde. Vrij schaarse, meestal aangepaste en overwegend kleinschalige bebouwing uit de tweede helft van de 19de eeuw, hoofdzakelijk van vroegere wissenvlechters (Binnendijkstraat), naast enkele hoeven (Briel nummer 17, van circa 1872, bakhuisje van circa 1875) en talrijke weekend-huisjes (Briel zonder nummer: omgevormd bakhuisje) omwille van de natuurlijke omgeving en de uitstekende vismogelijkheid. Natuurreservaat "het Stort", een schorrengebied langs de rechter Scheldeoever.

  • Kadaster Antwerpen, Mutatieregisters Bornem/Weert, schetsen 1872/3, 1875/8.
  • Atlas des communications vicinales de la commune de Weert. Arrondissement administratif de Malines. Province d'Anvers, Brussel, 1843.
  • HEYMANS F., Weert aan de Oude Schelde, Gent 1985, Gent, 1985.

Bron: DE SADELEER S., KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. 1995: Inventaris van het cultuurbezit in Belgiƫ, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Puurs, Klein-Brabant, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Appeldijkstraat

  • Omvat
    Binnendijkstraat

  • Omvat
    Dijkstraat

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoogstamboomgaard

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw Ster der Zee

  • Omvat
    Landschap van de Oude Schelde tussen Bornem en Weert

  • Omvat
    Meidoornhaag als veekering bij hoogstamboomgaard

  • Omvat
    Polderhuis

  • Omvat
    Rijshoutaanplanting op Het Stort

  • Omvat
    Rijshoutaanplanting op Scheldeschorren

  • Omvat
    Romp van Dievenmolentje

  • Omvat
    Scheldestraat

  • Omvat
    Tempeliershof

  • Omvat
    Twee opgaande kapellindes

  • Omvat
    Woonstalhuis

  • Is deel van
    Bornem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Weert [online], https://id.erfgoed.net/themas/13510 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.