Het Mathieu de Layensplein ontstond vlak na de Eerste Wereldoorlog en werd tot 1940 Parvis Saint-Pierre genoemd. Het ligt in het hart van de voormalige Slachthuiswijk, op de plaats die voordien de Zeven Hoeken genoemd werd: de kruising van de Pensstraat, de Leverstraat, de Mechelsestraat, de Schrijnmakersstraat en de Jodenstraat. De plannen voor de aanleg van een kerkplein en een perspectief-as op het westportaal, ontstonden reeds op het einde van de 19de eeuw bij de restauratie en de ontmanteling van de Sint-Pieterskerk. Toen in 1902 een brand twee panden verwoestte aan het begin van de Mechelsestraat, werd beslist het bouwblok te slopen tussen de Zeven Hoeken en het nieuwe Postgebouw (F. Smoldersplein 1). Algauw rees de idee om niet alleen de directe omgeving van de kerk, maar heel de Slachthuiswijk te verfraaien en zo een nieuw stadskwartier te creëren, dat de Sint-Pieterskerk en het nieuwe Postgebouw in evidentie zou stellen.

De eerste fase van de sanering was de wederopbouw van het door brand geteisterde bouwblok tussen het Postgebouw en het huidige Mathieu de Layensplein (1903-1907, zie Mathieu de Laeyensplein 9-10). De krijtlijnen voor de verdere sanering van de Slachthuiswijk werden vastgelegd door stadsarchitect E. Frische. Zijn plannen werden in 1909 door het stadsbestuur goedgekeurd en algauw begon men met de onteigening en de sloping van een groot deel van de wijk. Bespoedigd door de vernielingen van de Eerste Wereldoorlog werd de gesaneerde Slachthuiswijk opgenomen in het project van de Wederopbouw. In dit kader werd het voormalige Parvis Saint-Pierre aangelegd en bebouwd (1920-1927).

Hoewel verstoord door de bouw van de appartementen op de hoek met de Dirk Boutslaan (1967-1970), is het Mathieu de Layensplein een homogeen geheel van bakstenen gevels in een neo-traditionele vormgeving (nummer 1), gedecoreerd met blauwe hardsteen en witte natuursteen, met neorenaissance (nummers 3, 9-10) en neobarokke inslag (nummers 2, 4-5). Het hoekpand nummer 7, in afgezwakte Lodewijk XVI-stijl, vormt de aanzet naar de Dirk Boutslaan, waar een meer eigentijdse decoratie de gevels in wederopbouwstijl siert.