Appartementencomplex gelegen tussen de Karel Van Hulthemstraat en de Kortrijksepoortstraat, eind jaren dertig gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij De Gezonde Werkmanswoning in het kader van de krotopruiming, naar ontwerp van architect Maurice Fétu.

De drie parallelle blokken die gescheiden worden door binnenkoeren, bevatten niet alleen sociale appartementen maar ook enkele meer luxueuze appartementen en winkels. Bovendien beschikte elk appartement over een badkamer. De gevelarchitectuur is zakelijk met metselwerk in Dudokvoeg en een decoratief spel van horizontale witgepleisterde balkons en verticale, beglaasde trappenhuizen.

Bouwgeschiedenis

In 1938 maakte architect Maurice Fétu een ontwerp voor een appartementencomplex met 50 appartementen en twee winkels op de plek van het beluik "de Zavelpoort", tussen de Kortrijksepoortstraat en de Karel Van Hulthemstraat. Opdrachtgever was de sociale huisvestingsmaatschappij De Gezonde Werkmanswoning die in 1931 was opgericht in het kader van de krotopruiming (en die reeds in 1941 opging in de maatschappij De Gentse Haard). Voor de financiering van het project werd steun verleend door verschillende overheden vanuit de wet op de krotopruiming van 1931. Aannemers waren Van Bambeke uit Gent en Vandenhove uit Melle. Het complex werd waarschijnlijk in 1940 voltooid. In de jaren tachtig werd een verdieping toegevoegd met negen woningen, naar ontwerp van architect Erik Van Biervliet. In 2012-2015 volgde een renovatie met behoud van erfgoedwaarde en het wegwerken van die bijbouw uit de jaren tachtig.

Typering en beschrijving

Het geheel bestaat uit drie parallelle blokken van vijf bouwlagen, gescheiden door twee kleine binnenkoeren, aan en tussen de Kortrijksepoortstraat en de Van Hulthemstraat (zoals een ‘Weens hof’). De zakelijke gevels in geelrode baksteen met Dudokvoegwerk worden gedecoreerd door verticale beglaasde trappenhuizen (aan de Karel Van Hulthemstraat origineel met graatmotieven) en horizontale witgepleisterde friezen en uitkragende trapezoïdale of vijfhoekige balkons. De winkelpuien aan de Kortrijksepoortstraat zijn bekleed met travertijn.

Het programma van deze sociale woningbouw is vrij uitzonderlijk voor deze periode in Vlaanderen door de vermenging van verschillende functies en sociale klassen. Aan de Kortrijksepoortstraat bevonden zich op het gelijkvloers een portierswoning en drie winkels met woning erboven. Daarboven waren enkele meer luxueuze appartementen voorzien. De rest van het complex bevat sociale appartementen (wel steeds met badkamer), bedoeld voor werknemers en ambachtslui die in het stadscentrum werkten. In de twee kelderverdiepingen aan de Karel Van Hulthemstraat (door het grote niveauverschil bovengronds aan het binnenplein) waren individuele en gemeenschappelijke bergingen voorzien maar ook een wasserij en een strijkzaal. Op de daken bevonden zich voorzieningen voor het drogen van linnen (betonnen luifels).

Evaluatie

Dit geheel heeft een historische waarde als voorbeeld van de krotopruimingen uit de jaren dertig, een stedenbouwkundige waarde omwille van de inplanting rond twee binnenkoeren, en een architecturale waarde omwille van het voor die periode uitzonderlijke programma (sociale meergezinswoningbouw in het stadscentrum met individuele badkamers, in combinatie met burgerappartementen en winkels) en de eerder representatieve architecturale vormgeving (verzakelijkte art deco). Bepalende erfgoedelementen zijn de architecturale schaal, de volumewerking, de gevelcompositie van horizontale en verticale elementen, het coloriet en de materialiteit (Dudokvoeg).