erfgoedobject

Gemeentehuis van Ardooie

bouwkundig element
ID
207922
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/207922

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalig gemeentehuis, opgetrokken tijdens de wederopbouw in de jaren 1925-1926, naar ontwerp van architect Jerome Deboutte. Thans in gebruik als O.C.M.W./ Sociaal Huis, met naastgelegen PWA- kantoor.

Historiek. Op deze plaats ten zuiden van de kerk en aan het begin van de Kortrijksestraat, bevindt zich vanouds de herberg "In Het Damberd". Wanneer deze na de Eerste Wereldoorlog in puin ligt, wordt beslist om op deze plaats een nieuw gemeentehuis op te trekken, gerealiseerd in 1925-1926 naar ontwerp van de Ardooise architect Jerome Deboutte (1883-1950), leerling van Sint-Lucas te Gent. In 1976 worden enkel aanbouwen gerealiseerd ten westen. Het gebouw blijft in gebruik als gemeentehuis tot 2004. Huidige functie als huisvesting voor het OCMW. In 2009 wordt het schrijnwerk vervangen. Aan de westzijde van het voormalig gemeentehuis bevindt zich nog een klein voormalig politiekantoortje, thans PWA-kantoor en een voormalige conciërgerie (nummer 3), thans noodwoning/vluchthuis.

Beschrijving. Geelbakstenen wederopbouwarchitectuur met traditionalistische invloeden en lichte inslag van art deco. Prominent volume van twee bouwlagen onder zadeldaken in mechanische pannen en met klokkentorentje, gelegen op de hoek van Marktplein en Kortrijksestraat, met voorliggend pleintje. Fraaie overkragende houten kroonlijsten op klossen. Expressief baksteenmetselwerk, onder meer met verdiepte traveenissen en siermetselwerk op de borstweringen. Plint in ruwe natuursteenblokken. Rechthoekige muuropeningen, voornamelijk twee- en drieledige ramen. Natuurstenen onderdorpels, similibepleisterde betonlateien en stijlen. Op het moment van opname (september 2008) nog met het oorspronkelijke schrijnwerk, zijnde groengeschilderde schuiframen met grote roedeverdeling in geel/goudkleurig raamkader, bovenlichten op de verdieping in gekleurd glas in lood, op de begane grond met kleine roedeverdeling, thans vervangen.

Aan de zijde van het Marktplein met vijfzijdige erkeruitbouw over twee bouwlagen, centrale inkompartij eindigend in puntgevel en vierzijdige klokkentoren. Toren in de bovenste geleding overgaand in een ronde opbouw gesteund door bakstenen hoekpilasters, onder meer met bolbekroning, onder klokvormige leien spits, met bekroning van vogel. Portiek gevormd door twee korfbogen steunend op centrale natuurstenen pijler, rode baksteengewelven. Aan de rechterzijde een gedenkplaat voor militaire en burgerlijke slachtoffers en politieke gevangen van de Tweede Wereldoorlog. Opgericht rond 1960 op aanvraag van de N.S.B., oorspronkelijk opgehangen in de hal van het gemeentehuis. Rechthoekige zwartmarmeren plaat, gesteund op twee geprofileerde tabletten van witte natuursteen op console. Bovenaan het opschrift: "WIJ GEDENKEN ONZE GEVALLENEN UIT DE OORLOG 1940-1945", met daaronder de vermeldingen: "SOLDATEN", "POLITIEKE GEVANGENEN", "BURGERLIJKE SLACHTOFFERS", telkens met de namen in alfabetische volgorde. Onderaan de tekst: "ZIJ RUSTEN IN VREDE" en de latere toevoeging: "SOLDAAT" en de naam. Boven de portiek op de borstwering drie wapenschilden, met name van West-Vlaanderen, Vlaanderen en Ardooie.

Op de hoek naast de erker een witmarmeren gedenkplaat met inscriptie: "TEN JARE ONZES HEEREN/ JESUS CHRISTUS/ MDCCCCXXVI OP XIX SEPTEMBER/ WERD DOOR Z.D.H. MGR V. ROELENS/ BISSCHOP VAN DJERBA/ AR. VIC. VAN TANGANYIKA/ BOUDEWIJNSTAD/ BELGISCH CONGO/ PLECHTIG DE INTRONISATIE/ GEDAAN VAN DIT BEELD/ EN DOOR BURGEMEESTER BAERT/ DE GEMEENTE TOEGEWIJD/ AAN HET H.HART VAN JESUS". Daarboven een uitgespaarde gevelnis op de hoek, met vijfzijdige sokkel en ronde luifel, waarin Heilig Hartbeeld.

Straatgevel aan de zijde van de Kortrijksestraat van zes ongelijke traveeën.

Ten westen een lagere aanbouw onder mansardedak. Klein puntgeveltje met rondbogige deuropening waarboven een simili kader: "POLITIE". Daarnaast een gecementeerd muurdeel met belettering: "BEKENDMAKINGEN". Meest westelijke gedeelte als aparte woning (nummer 3, voormalige conciërgerie) in donkerrode baksteenbouw, met getoogde muuropeningen en rondboogdeur, in september 2009 nog met bewaard witgeschilderd schrijnwerk, onder meer met kleine roedeverdeling, thans gedeeltelijk vervangen.

Interieur. Behouden ruimtewerking en structuur, betonroosteringen. Op de begane grond veelal oorspronkelijke deuropeningen met art-decogetinte deuren met kleine paneelonderverdeling. Centrale inkomhal met bordestrap. Oorspronkelijk herbergt de inkomhal de maquette van het wedstrijdontwerp voor het standbeeld van Breydel en De Coninck in Brugge, van de hand van de beeldhouwer Pieter Boncquet (1850-1884), thans door de gemeente ontmanteld en opgeslagen. In de muur van de inkomhal geïntegreerde natuurstenen stichtingsplaat met inscriptie: "DIT RAADHUIS IS GESTEMD DEN 22 XI 1924/ ONDER HET BESTUUR VAN BAERT H. BURGEMEESTER/ .../ EN OPGEBOUWD ONDER T ZELFDE BESTUUR IN 1925-26/ DOOR DEBOUTTE J. BOUWMEESTER EN DEVRIESE R. AANNEMER". Bewaarde tegelvloer in gele en zwarte tegels. Belendende burelen aangepast tot hedendaagse bureaus, nieuwe vloeren, eenvoudige baksteenschouwtjes en houten lambriseringen behouden. Voormalig bureau van de burgemeester (ter hoogte van de erker) rijkelijker uitgewerkt met fraaie geometrische houten schouwmantel. Voormalig bureau van de gemeenteontvanger met ingewerkte brandkoffer. Trap met granitotreden en ijzeren leuningen, op de verdieping overgaand in houten trap. Tussenverdieping boven het voormalig politiekantoor.

Op de verdieping een gang in rode gebakken tegeltjes. Raadzaal met invloed van neo-Vlaamserenaissance-stijl, met houten moerbalken steunend op natuurstenen geometrische consoles. Houten schouwmantel (latere datum). Gipsen haut-reliëf van de hand van Henri of Pieter Bonquet. Overige ruimtes met gelijkaardige bureau-inrichting als begane grond.

Zolderverdieping met plankenvloeren, houten opgeklampte deuren, toegang tot de klokkentoren met verschillende betonnen niveaus.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ardooie, 1928/12, 1976/2.
  • JACOBS M., Zij die vielen als helden… Deel 2: Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Brugge, 1996, p. 18.
  • VAN ACKER L., Oud Ardooie, Ardooie, 1977, p. 21.
  • VANDEPUTTE O. (redactie), De erfgoedbibliotheek van de Belgische gemeenten, Tielt, 2007, p. 38-39.

Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gemeentehuis van Ardooie [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/207922 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.