Site met bewaarde geschutsbedding van het kanon van de "Leugenboom" of de "Lange Max" in de volksmond. De site van de "Lange Max" is beschermd als dorpsgezicht bij M.B. van 04/12/2003. Het boerenhuis of de voormalige mess der officieren, het bakhuis en de geschutsbedding zijn beschermd als monument. Sinds eind de jaren 1990 ingericht als "Vredesmuseum en Herinneringspark". De site ligt op het gehucht "Leugenboom", circa drie kilometer ten noorden van de dorpskom, in vlak landelijk gebied. Het gebied ten noorden en ten westen van de geschutsbedding is bebost door het "Stokerijbos" (zie Moerdijkbeek-Oost).

Geschiedenis van de site

De hoevesite is als dusdanig reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778), doch met andere constellatie van de hoevebestanddelen. Deze was circa 1830 eigendom van jeneverstoker Jacques Serruys (Moerdijkbeek-Oost nummers 34, 36). In de tweede helft van de 19de eeuw werd de hoeve verkocht aan dokter-dichter Karel de Gheldere. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) is de hoeve aangeduid, ongeveer met de actuele constellatie.

Koekelare wordt tijdens en na de Eerste Wereldoorlog bekend om de beruchte "Lange Max", het kanon van de "batterij Pommern". Het schiet vanaf 27 juni 1917 47 obussen vanuit Koekelare op Duinkerke (Noord-Frankrijk) af, 44 kilometer verder. De granaten waren 90 seconden onder weg; tussenpozen van 8 minuten. Nadat een soortgelijk kanon op het gehucht "Predikboom" (Klerken, Houthulst) in augustus 1915 door de geallieerden is uitgeschakeld, wordt in het "Stokerijbos" (wijk "Leugenboom") het reuzenkanon verdoken opgesteld. Met een lengte van 17,50 meter is "Lange Max" het grootste kanon tot dan toe uit de krijgsgeschiedenis. Naast het kanon staan twee kolossale schuilplaatsen en opslagplaatsen voor de obussen. Het geheel is via een spoorweg met het station van Eernegem (Ichtegem) verbonden. In Duinkerke worden speciale schuilplaatsen gebouwd. Er worden ook twee rechtstreekse telefoonverbindingen tussen Pervijze (Diksmuide) en Duinkerke aangelegd. De waarnemingen vanuit een observatiepost in Pervijze worden onmiddellijk aan Duinkerke gesignaleerd, waar ontvangstposten via grote stoomfluiten de bevolking alarmeerden.

In 1917-1918 krijgt Duinkerke vanuit de "Leugenboom" 32 beschietingen te verduren: 411 granaten maken er een 300-tal slachtoffers (114 doden, 185 gewonden). Ook Veurne, Koksijde, Alveringem-Fortem, Klein-Leisele (Beveren-aan-den-IJzer, Alveringem) en Sint-Winoksbergen (Noord-Frankrijk) worden beschoten. Tijdens het eindoffensief zaait de kolossale vuurmond nog dood en vernieling. De geallieerden slagen er niet in om het kanon uit te schakelen. Pas op 16 oktober 1918 - de dag van de bevrijding van Bovekerke - zwijgt het voorgoed. ’s Anderendaags valt het in Belgische handen. Een Duitse poging om het kanon te vernietigen voor ze vluchten, mislukt.

Na de oorlog wordt de "Lange Max" een populaire bestemming voor fronttoeristen van alle nationaliteiten. De aantrekkingskracht schuilde in een gedemilitariseerd kanon. De inkomsten van het museum gingen deels naar oorlogsinvaliden. Onder meer koning Albert I, de Japanse kroonprins Hirohito en de Britse politicus Winston Churchill. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, meer bepaald in de lente van 1941, laten de Duitsers het reuzenkanon vernietigen. De site was niet nuttig voor de opbouw van de Atlantikwall en getuigde van een geallieerde overwinning. Het uiteengereten kanon wordt via een speciaal aangelegde spoorbaan naar Duitsland teruggebracht, om tot nieuw oorlogstuig te hersmelten. Na de Tweede Wereldoorlog, in de jaren 1950, worden ook de reusachtige betonnen versterkingen gerecupereerd om landbouwwegen te verharden. De geschutsbedding wordt met aarde en afbraakmateriaal opgevuld. De gronden werden weides, enkel een berm en een oude wasbak getuigden nog van de site van de "Lange Max". In 1997 wordt de "Werkgroep Lange Max" opgericht, die zou uitmonden in het "stille vennootschap Leugenboom" en de "vzw Lange Max". De vzw koopt de gronden aan en richt het "Vredesmuseum en Herinneringspark" op. Circa 2000 wordt de geschutsbedding uitgegraven en geconsolideerd, in samenwerking met de archeologische vereniging "Spaenhiers" en de provincie West-Vlaanderen.

Beschrijving

Achterin gelegen hoevesite. Losse bestanddelen, L-vormig rondom het erf gegroepeerd.

Ten noorden van het erf, 19de-eeuws boerenhuis (de mess der officieren tijdens de Eerste Wereldoorlog). Laag witgeschilderd bakstenen huis onder zadeldak (rode Vlaamse pannen), gepekte plint. Getoogde muuropeningen onder strek.

Witgeschilderd houtwerk met T-indeling en grote roedeverdeling, groen- en witbeschilderde luiken (hermaakt naar oud model).

Ten westen van het erf, geelbakstenen dwarsschuur onder pannen zadeldak, in zijn huidige vorm vermoedelijk daterend uit het eerste kwart van de 20ste eeuw. Rechthoekige schuurpoort. Tegen de linker zijgevel, serre. De schuur is ingericht als museum over de geschiedenis van de "Lange Max".

Ten noordwesten van het erf (tussen het boerenhuis en de schuur), bakhuis uit de eerste helft van de 19de eeuw. Witgeschilderde baksteenbouw onder zadeldak (rode Vlaamse pannen), gepekte plint. Bewaarde schouw met bakoven. Links, aansluitende stalling uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Geschutsbedding. Vanaf het erf leidt een dreef, omzoomd met beukenhaag naar de geschutsbedding van de "Lange Max", circa 250 meter ten noorden van de hoeve gelegen in een weide. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vormde de dreef, die reeds aangeduid was op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846), de verbinding tussen de hoeve en het kanon.

Enkel de restanten van de ronde betonnen geschutsbedding, waarop tot de Tweede Wereldoorlog het kanon van de "Leugenboom" stond, zijn bewaard. Het kanon was 17,50 meter lang en had een totaalgewicht van 75.500 kg. Het was geplaatst op een affuit, die uit twee ontzaglijke zijwanden bestond en in een betonholte van twintig meter doorsnede op een spil draaide. Deze holte was van een bijzondere vorm om het een schootsveld van 157 graden te kunnen geven. Het verste reikpunt bedroeg 75 km. De projectielen, die met een speciaal voertuig tot bij het kanon gebracht werden, hadden een doorsnede van 38 cm, een lengte van 180 tot 210 cm en een gewicht van 750 kg. De bediening was elektrisch, maar er bestond ook een drijfwerk voor handbediening. De kanonniers waren volkomen beveiligd door een aan de affuit verbonden cel, gebouwd in plaatijzer van 50 mm dik. Naast het kanon stonden twee kolossale schuilplaatsen en opslagplaatsen.