erfgoedobject

Villa Delhaye met tuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
208792
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208792

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Villa Delhaye met tuin
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Villa Delhaye
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Villa met grote omringende tuin, gebouwd in 1890 door Henri Delhaye, een ondernemer uit Brussel. Het huidige uitzicht wordt bepaald door de verbouwingen uit de jaren 1930. Tuin van aanvankelijk 27,5 are, enkele jaren later verruimd tot 59 are en recentelijk gereduceerd tot 52 are; enkele merkwaardige oude bomen, onder meer een oosterse plataan, en een tuinpaviljoen.

Historiek

Tijdens de tweede helft van de 19de eeuw werd de noordelijke, naar Brussel toegekeerde rand van het Zoniënwoud in toenemende mate aantrekkelijk als residentieel gebied voor de Brusselse bourgeoisie. De toen nog grotendeels beboste zuidpunt van Kraainem kan beschouwd worden als de meest noordelijke uitloper van het Zoniënwoud, maar maakte geen deel uit van het staatsbos en kon dus probleemloos worden verkaveld. De villa die Henri Delhaye uit Brussel, 'ondernemer' volgens de kadastrale legger, rond 1890 langs de steenweg Tervuren-Brussel bouwde, is de oudste in dit gebied. Dankzij de aanleg van de Tervurenlaan en een tramlijn naar Brussel, werd dit gebied rond 1900 nog aantrekkelijker en zouden vele andere villa's en landhuizen volgen, waaronder het nabijgelegen 'Les Bouleaux'.

Villa

Villa met grote omringende tuin. Het huidige uitzicht wordt bepaald door de verbouwingen uit de jaren 1930. De heterogeniteit wordt verdoezeld door witgeschilderd pleisterwerk, maar het overkragende zadeldak van het oude gedeelte en vooral de vierkante toren met een steil, met siersmeedwerk bekroond schilddak, verraden de 19de-eeuwse landelijke villa, waarin zelfs nog een beetje invloed van architect Jean-Pierre Cluysenaar (1811-1880) doorschemert. Zijn boek Maisons de campagne,... vond veel weerklank bij de landelijke architectuur van de tweede helft van de 19de eeuw.

Tuin

De tuin die Delahayes villa omringt, oorspronkelijk een lang en smal perceel van 27,5 are, werd enkele jaren later verruimd tot een 'lusthof' van 59 are en in een recent verleden gereduceerd tot 52 are omdat het achterste gedeelte als afzonderlijke woonkavel kon worden verkocht.

Vermeldenswaardig is het tuinpaviljoentje tegen de omheiningsmuur aan de westrand van de tuin: zeshoekig, gestructureerd door ruwe boomstammen, met een afgeknot, eveneens zeshoekig piramidedak met daarop een lantaarn met een eigen zeshoekig piramidedakje. Deze specifieke dakvorm gaat terug op het pittoreske, exotische parkmeubilair dat sinds 1757 (het jaar waarin de publicatie Designs of Chinese buildings door William Chambers verscheen) in allerlei modelboeken en publicaties werd aangeprezen en onder meer tot de bouw van talrijke 'pagodes' leidde. Wanneer het werd opgetrokken – vermoedelijk bij de uitbreiding van 1895 – valt aan de hand van het kadaster niet uit te maken.

De tuin moet oorspronkelijk landschappelijk geweest zijn. De terrasvormige structuren links van de villa werden vermoedelijk aangebracht in de jaren 1930. De treurbeuk (Fagus sylvatica 'Pendula'), reuzenzilverspar (Abies grandis) en een plataan (Platanus orientalis) behoren ongetwijfeld tot de oorspronkelijke beplanting.

Merkwaardige bomen (opname 17 september 1998) Het cijfer in vet geeft de stamomtrek in centimeters weer. De omtrek wordt standaard gemeten op 150cm hoogte.

  • 1. treurbeuk (Fagus sylvatica 'Pendula') 395(130)
  • 2. oosterse plataan (Platanus orientalis) 323
  • 3. reuzenzilverspar (Abies grandis) 226
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Oudste kadastrale legger 212 Kraainem, art. 772.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Kadastrale opmetingsschetsen 1891 nr. 13 (bouw villa), 1896 nr. 5 (ver­ruiming tuin), 1931 nr. 74 en 1935 nr. 29.
  • CLUYSENAAR, J.-P. 1859: Maisons de campagne, châteaux, fermes, maisons de jardinier, garde-chasse et d'ouvriers, etc., Brussel, uitgeverij B. Van der Kolk.
  • DENEEF R. 2008: Kraainem: Villa Delhaye. In: DENEEF R. red. Historische tuinen en parken van Vlaanderen, Inventaris Vlaams-Brabant, Ten noordoosten van Brussel, M&L Cahier 19, Brussel, 56-57.

Deze tekst is een samenvoeging van volgende twee teksten:

  • DENEEF R. 2009: Historische tuinen en parken van Vlaanderen - Ten noordoosten van Brussel: Kampenhout, Kraainem, Machelen, Steenokkerzeel, Vilvoorde, Wezembeek-Oppem, Zaventem, Zemst, Brussel.
  • Thomas H. 2010: Villa Delhaye met tuin [online], https://id.erfgoed.net/teksten/134057 (geraadpleegd op 21 december 2018).

Auteurs: Thomas, Hans; Deneef, Roger
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa Delhaye met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/208792 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.