"Kapel van het Eerwaardig Heilig Sacrament", modo "Heggekapel", devotiekapel in de eerste helft van de 15de eeuw opgericht door de toenmalige heer van Poederlee op de plaats waar roofridder Jan van Langerstede in 1412 de in Wechelderzande gestolen hosties had weggegooid of verstopt. Naderhand werden deze hosties ongeschonden teruggevonden, voldoende reden om ter plaatse een heiligdom op te richten dat vrij snel uitgroeide tot een belangrijke bedevaartplaats.

Historiek

Het juiste tijdstip waarop de bouw werd aangevat is niet meer exact te bepalen: verschillende bronnen laten echter uitschijnen dat de kapel voltooid was in 1442; haar toenmalig uitzicht moet opvallend veel gelijkenis vertoond hebben met de nog bestaande kapel van Herlaar te Herenthout, die al vermeld werd in 1425 (zie Herenthout, Herlaar nummers 15-16). Kort na de voltooiing was de kapel reeds te klein geworden, zodat tussen 1442 en 1477 werd overgegaan tot vergroting, de westgevel werd gesloopt en het schip werd verlengd naar het westen, zie bouwnaad; het dak werd op dezelfde hoogte doorgetrokken en de oorspronkelijke ingang werd gedicht. De kapel had zwaar te lijden onder de Beeldenstorm, maar werd begin 17de eeuw hersteld onder Albrecht en Isabella. In 1672-1673 werd de kapel een laatste maal uitgebreid door het aanbouwen van een sacristie tegen de zuidgevel; doorheen de eeuwen werden geregeld de nodige onderhouds- en herstellingswerken uitgevoerd, de laatste opknapbeurt dateert van 1987.

Beschrijving

Gelegen te midden van een behouden natuurkader, aan een beukendreef die vertrekt aan de Herentalsesteenweg. Grosso modo georiënteerd, laatgotisch bakstenen zaalkerkje op rechthoekige plattegrond met driezijdig koor onder zadeldak (nok loodrecht op de dreef, leien) voorzien van een zeszijdige dakruiter onder naaldspits. Oudste gedeelte met onderaan omlopende muurband van ijzerzandsteen (poederleeiaan); deze laag had de functie van sperlaag tegen opstijgend vocht. Westelijke tuitgevel met aandak, schouderstukken, overhoeks topstuk en voorts zandstenen hoekblokken. Korfboogdeurtje geflankeerd door segmentboogvensters in omlijsting van gesinterde baksteen, het linker venster werd in 1909 getralied omdat op deze plaats het offerblok aanwezig was; hogerop eenvoudig spitsboogvenster met neogotisch maaswerk (begin 20ste eeuw). Schip met omlopende gewitte baksteenfries, vier traveeën geritmeerd door versneden steunberen, waartussen oorspronkelijk spitsboogvensters, heden aangepast tot rondbogige met ijzeren roeden. De tweede travee in de noordgevel vertoont een gedicht korfboogdeurtje, zonder twijfel de ingang van de oude kapel, die gedicht werd bij de vergroting. Een scherp afgetekende bouwnaad, het verspringen van de aflijnende baksteenfries en de afwezigheid van de sperlaag vanaf de derde travee verwijzen duidelijk naar de 17de-eeuwse vergroting. In 1672-1673 aangebouwde sacristie onder lessenaarsdak aan zuidgevel. Bepleisterd en beschilderd interieur met tongewelf.

Ten noordwesten recent heropgemetselde putkuip als verwijzing naar de voormalige waterput die zich hier bevond; deze put was van groot belang voor de volksdevotie omdat hij voorzag in heilzaam water tegen ziekten, doch dichtgegooid na de Tweede Wereldoorlog. Ten zuidoosten is er een verhoog van drie treden, eertijds aangebracht voor openluchtvieringen.

Mobilair

Gemarmerd houten portiekaltaar in barokstijl, 1685, afkomstig uit het werkhuis van de Herentalse schrijnwerker Jacob Verbuecken; altaarstuk "Het wonder van de Hegge", H. De Clerck, 1908; eiken communiebank uit de eerste helft van de 17de eeuw.