erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Blasius met kerkhof

bouwkundig element
ID
54607
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/54607

Juridische gevolgen

Beschrijving

Sint-Blasiuskerk bij de parochie van Vlissegem. Neoclassicistische kerk, ingeplant bij de Dorpsplaats, ten westen van de Warvinge en omgeven door een ommuurd kerkhof. Deels bewaard omlopend bakstenen pad in visgraatverband.

Historiek

Volgens een pauselijke oorkonde van 988 is Vlissegem toen reeds een parochie met eigen bedehuis. Over deze eerste kerkgebouw(en) is nagenoeg niets gekend. In het begin van de 17de eeuw heeft de toenmalige kerk zwaar te lijden onder de troebelen van de Dertigjarige Oorlog zodat ze in 1619 dient herwijd te worden. De opdracht tot de bouw van het huidige bedehuis wordt in 1789 gegeven door de bisschop van Doornik, monseigneur Guillaume Florentin. Pas in 1834 kan het neoclassicistische kerkgebouw worden ingewijd.

Beschrijving

Plattegrond

Georiënteerde, driebeukige pseudobasiliek met deels ingebouwde westtoren. De plattegrond ontvouwt een schip van vier en een koor van twee traveeën met halfronde apsis, ten zuiden geflankeerd door een sacristie van twee bouwlagen onder lessenaarsdak.

Baksteenbouw onder kort overstekend zadeldak (leien) op houten modillons; doorlopende horizontale bouwnaad met donkere baksteen in het bovenste gedeelte. Vierkante westtoren onder ingesnoerde tentspits. Rondbogig westportaal gevat in blauwhardstenen omlijsting met versierde aanzet- en sluitstenen. Rechthoekige deur met versierde makelaar, gedateerd "1941", rondbogig bovenlicht met glas-in-loodraam met opschrift "IK BEN DE WEG DE WAARHEID EN HET LEVEN JOXIV6". Boven het portaal een rondboognis met beeld van de Heilige Blasius, oculi en rondbogige galmgaten. De toren wordt geflankeerd door een beeld van de gekruisigde Christus (links) en van het Heilig Hart (rechts) onder luifels. Schip met rondbogige vensters op blauwhardstenen dorpels. Koor met rondboogvensters, blinde oculus en blauwhardstenen gedenksteen met vermelding van dienstdoende priesters van 1788 tot op heden. Sacristie met rechthoekige, betraliede vensters.

Interieur

Bepleisterd en witbeschilderd interieur, schip onder tongewelf. Ronde zuilen op dito marmeren sokkels met vierkantig dekblad dragen een rondboogarcade.. Mobilair. Schilderijen: Christus en de Cijnspenning, 17de eeuw; Aanbidding van de Drie Koningen, 18de eeuw; heilige Dominicus ontvangt de Rozenkrans van Onze-Lieve-Vrouw en Opdracht van Christus in de Tempel. Beeldhouwwerk: Heilige Blasius, gepolychromeerd eikenhout, 18de eeuw; Onze-Lieve-Vrouw met Kind, gepolychromeerd eikenhout, 17de eeuw. Meubilair. Altaar: marmer, 18de eeuw. Houten lambrisering met pilasters. Biechtstoelen: eikenhout, 18de eeuw met details onder meer Lam Gods en twee engeltjes. Kerkmeestersbank: eikenhout, 18de eeuw. Communiebank: eikenhout, 1777, panelen met taferelen onder meer Manna, Toonbroden, Heilige Eucharistie, Offer van Melchisedech. Preekstoel: eikenhout, 1777. Doopvont: marmer met geelkoperen deksel, 19de eeuw.

Kerkhof

Ommuurd kerkhof met witbeschilderde bakstenen muur, toegankelijk ten oosten via een gietijzeren hek bevestigd aan bakstenen pijlers met arduinen deksteen. Dubbele linderij ten zuiden, westen en noorden. Omlopend geplaveid pad. Graven uit verschillende periodes. Zeven Engelse oorlogsgraven in zuidoosthoek. Roepsteen.

  • Archief Onroerend Erfgoed - Afdeling West-Vlaanderen, Archiefnummer W/00271.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen Collectie Mestdagh, nummer 1817: Tekening kerktoren Vlissegem, door Aug. van der Heeren, 1870.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen Collectie Mestdagh, nummer 1820b: Kaart van een hoeve en gronden te Vlissegem, eigendom van het klooster van de Jacobinessen te Brugge, kopie van circa 1800.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plattegronden Watering Blankenberge, nummer 1326: Kaart van landen gelegen te Vlissegem, in de watering van Blankenberge, in het bezit van Maria en Theresia de la Villette, 18de eeuw.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plattegronden Watering Blankenberge, nummer 1330: Kaart van landen gelegen te Vlissegem, in de watering van Blankenberge, in het bezit van Maria en Theresia de la Villette, 18de eeuw.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plattegronden Watering Blankenberge, nummer 1333: Kaart van landen gelegen te Vlissegem in de watering van Blankenberge, in het bezit van Maximiliaan della Faille, 19de eeuw.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plattegronden Watering Blankenberge, nummer 1336: Kaart van een hofstede gelegen te Vlissegem, in de watering van Blankenberge, in het bezit van Jan Laurent Van Steelant, gemaakt door I. Drubbele, 1802.
  • MONTEYNE G., VANDAELE R., Vlissegem een 1000-jarige geschiedenis: van Scamel Weeke tot SunParks De Haan, Beernem, 2006, p. 26-35, 99, 238.
  • VANDENBERGHE E. e.a., De Haan opnieuw bekeken. Deel II, s.l., 1999, p. 51-53.

Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De laat-18de-eeuwse Ferrariskaart toont een rechthoekig kerkhof omheen de kerk. De site is ten oosten, zuiden en westen afgeboord door een muur. Ten oosten, tussen de openbare weg en de kerkhofmuur ligt op dat ogenblik een beek of gracht. Een brugje maakt het kerkhof aan de oostzijde bereikbaar. Aan de noord en noordwestelijke zijde staat er reeds bebouwing. De Atlas der Buurtwegen bevestigt die situatie en toont bovendien aan dat buurtweg nummer 11 het kerkhof van noord naar zuid kruist. In 1873 staat de buurtweg niet langer op de stafkaart. Het kerkhof lijkt nu ook ten noorden ommuurd te zijn. Mogelijk werd in die periode de weg aangelegd om de huizen ten noorden en ten westen van het kerkhof te ontsluiten. Die weg staat duidelijk aangeduid op de topografische kaart van 1939.

Op het kerkhof staan graftekens uit verschillende periodes, voornamelijk grafkruisen op stèles of rotsformaties en (verhoogde) grafzerken met een stèle. De blauwe hardsteen komt voor maar ook de naoorlogse evolutie naar graniet is er zichtbaar. Enkele houten, betonnen en gietijzeren kruisen bleven bewaard. De gangbare stijlen als eclecticisme, sobere art deco en modernisme komen er voor. Het art deco-grafteken Vercauwe-Sanssens uit de jaren 1930 valt op door de afbeelding van een rouwende vrouw bij het dode lichaam van Christus. Er liggen zes gesneuvelde Britse soldaten begraven onder de typische stèles van de Commonwealth War Graves Commission. De soldaten stierven tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Het terreinbezoek vond plaats in 2016.

  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Topografische kaarten van België, Eerste Editie, Krijgsdepot, uitgegeven in 1865-1880, schaal 1:20.000 (versie 1873).
  • Topografische  kaarten van België, Herziening derde editie, Militair Cartografisch Instituut, uitgegeven in 1939, schaal 1:20.000.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Blasius met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/54607 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.