Voormalig gemeentehuis in eclectische stijl met elementen ontleend aan de neobarok en neorenaissance met Hollandse inslag, gebouwd in 1932-1934 naar ontwerp van Jozef Taeymans (ontwerp van 9/8/1930); gelegen op het Lorzeplein, grenzend aan de oostzijde van de Markt, eertijds ook Valerius Andreasplein, Schoolplein en Varkensmarkt genoemd.

Typologisch aansluitend bij het middeleeuwse raadhuis en door de bouwmeester volgens de eigentijdse architecturale stromingen en regionale tradities geïnterpreteerd. De vrije compositie en de pittoreske opbouw typeren de gemeentehuizen van Jozef Taeymans (zie Meerle, Poppel, Lille). In 1850 werd op deze plaats een nieuwe gemeenteschool opgetrokken; met de bouw van een nieuw schoolgebouw circa 1925 in de Lorzestraat kwam de school leeg te staan en moest plaats maken voor de bouw van het gemeentehuis.

Het eerste gemeentehuis (1805-1810) bevond zich op de Markt, vóór de zuidgevel van de parochiekerk; de sterke bevolkingsaangroei in het tweede kwart van de 20ste eeuw noodzaakte tot een nieuw en ruimer gemeentehuis. In 1932 aanbesteding van de bouwwerken aan J. Vandervoort (Meerhout). In 1966-1967 aanpassings- en herinrichtingswerken naar ontwerp van Vandebroek (Lommel) en Van Praet (Dessel). Circa 1996 verhuisde het gemeentebestuur naar het huidige gemeentehuis (Hannekestraat 1); tot nog toe kantoorfunctie behouden.

Vrijstaand dubbelhuis met rechthoekig grondplan van vijf op vier traveeën en twee tot drie bouwlagen onder een complexe bedaking van leien zadel- en schilddaken met dakkapellen en schoorstenen. De begane grond is opgevat als souterrain; de eerste verdieping als bel-etage. Verankerde bak- en zandsteenbouw; vrij beperkt gebruik van zandsteen (Reffroy) onder meer voor de omlopende geblokte plint, kordons, lekdrempels, omlijsting van steigergaten, dekstenen, sierelementen,... Al dan niet verspringende lijstgevels met houten kroonlijst op klossen; ten noorden en ten zuiden gecombineerd met respectievelijk een klok- en tuitgevel ter hoogte van de twee rechter traveeën; westgevel met een halve tuitgevel en een grotendeels ingebouwde octogonale toren onder leien peerspits met ijzeren windvaan. Klokgevel rijk uitgewerkt met zandstenen onderdelen onder meer de steigergaten, negblokken, voluten, dekstenen en topornament; tuitgevels met vlechtingen en aandak. Bakstenen bordes met gedenkplaat voor de slachtoffers van beide wereldoorlogen; aan weerszijden een arduinen bordestrap met smeedijzeren leuning. Bel-etage met rondboogportaal van zandsteen; buikige Dorische zuilen met een entablement voorzien van trigliefen met guttae onder een gebroken fronton met omlijst segmentboogvenster; in het portaal zelf een korfbogige vleugeldeur voorafgegaan door enkele arduinen trappen. Overwegend houten kozijnvensters, variërend in grootte en model onder meer diverse types van kruis-, bol- en kloosterkozijnen; oculi in de geveltoppen. Rechthoekige deuren in zij- en achtergevels. Vernieuwd houtwerk met dubbele beglazing. Halfcirkelvormig plantsoen met bloemperken, voorzien van een ijzeren afsluiting op bakstenen sokkel.

Interieur

Het oorspronkelijk ontwerp toont een centrale gang van voor- naar achtergevel met links en rechts telkens twee vertrekken, rechts een loodrecht geplaatste traphal (toren); op de bel-etage links vooraan de raadzaal en achteraan de kamer van de ontvanger, rechts vooraan het secretariaat en achteraan het kabinet van de burgemeester; op de begane grond links vooraan de bibliotheek met achteraan het politiebureel, rechts vooraan de brandweer en berging met daarachter de "cachotten". Voormelde indeling bleef grosso modo bewaard; de meeste vertrekken wijzigden weliswaar van functie, werden aangepast en/of gemoderniseerd.

Overwegend bepleisterde/behangen en beschilderde muren en plafonds. Originele binnendeuren, veelal in afwerking variërende zowel enkelvoudige als dubbele paneeldeuren met bovenlicht en smeedijzeren sluitwerk. De trap is een houten bordestrap met bewaarde balusterleuning en trappaal; de treden zijn bedekt met een vernieuwde bekleding. In de gang bevindt zich een eikenhouten met ijzeren banden beslagen en van sluitwerk voorziene kist, één van de vroegere zogenaamde “dorpscommen“ die Dessel, naar het voorbeeld van de stedelijke privilegiecommen en bij gebrek aan een gemeentehuis, bezat.
Authentiek bewaarde voormalige raadzaal met originele aankleding en inrichting in neo-Vlaamse renaissancestijl: een eikenhouten lambrisering met paneeldecoratie en typische siermotieven (wortelmotief), een plafond met eikenhouten moer- en kinderbalken en bronzen bolluchters, een parketvloer met visgraatmotief en een decoratief uitgewerkte beglaasde eikenhouten vleugeldeur. Een monumentale schouw met houten schouwbalk op witstenen wangen, een haardwand van bakstenen met knipvoeg voorafgegaan door een met arduin omboord vloertje van rode en zwarte cementtegels. De schouw wordt geflankeerd door borstbeelden van koning Leopold III en koningin Astrid (beschilderde plaaster) op een console. Schilderijen van Karel Ooms (1845-1900). Eikenhouten tafel met bolpoten en bijhorende dito stoelen voor de burgemeester, schepenen en betrokkenen; stoelen in diverse modellen met herstelde lederen rugleuning en zitvlak, voorzien van koperen nagels, getorste poten, al dan niet met leuning.
Ook in de andere vertrekken (uitgezonderd de gang) op de bel-etage ligt een parketvloer met visgraatmotief; in het voormalige secretariaat bleef het originele plafond zichtbaar, bepleisterd en beschilderd en door een balk (evenwijdig aan de voorgevel) verdeeld in twee vakken met sober lijstwerk en kwartholle kanten; een met consoles uitgewerkte aanzet van een rookkanaal.

Hierboven, op de zolderverdieping, ligt nog de tweedelige archievenkamer met een gelijkaardig verdeeld, bepleisterd en beschilderd en van lijstwerk voorzien plafond; sobere schouw van arduin, het aanpalende vertrekje heeft een vloer van rood-witte cementtegels. De zolderruimtes zijn gelegen op verschillende niveaus en voorzien van samengestelde spanten.