Collectief

Onze Woning, Antwerpen

ID
10712
URI
https://id.erfgoed.net/personen/10712

Beschrijving

Onze Woning werd op 16 mei 1929 als een maatschappij voor Goedkope Woningen en Woonvertrekken opgericht door de Commissie van Openbare Onderstand (C.O.O.) van Antwerpen. Naast deze Commissie behoorden de Belgische Staat, de Provincie Antwerpen en de leden van de C.O.O. tot de aandeelhouders. De maatschappij werd op 16 april 1929 erkend door de Nationale Maatschappij voor Goedkope Woningen en Woonvertrekken. De oprichting van Onze Woning door de C.O.O. was het gevolg van de wet van 10 maart 1925 die aan de Commissies van Openbare Onderstand de toelating verleende hun kapitalen te gebruiken voor het bouwen en aankopen van goedkope woningen of tot het bijdragen in maatschappijen met sociale doeleinden (bijvoorbeeld bij de aanleg van arbeiderstuinen). Het doel van de huisvestingsmaatschappij was tweeledig. Enerzijds wilde de C.O.O. bijdragen aan de krottenbestrijding en anderzijds wilde ze “gezonde en luchtige woningen aan de gezinnen met bescheiden inkomsten” voorzien. Vanaf 1931 werd ook de stad Antwerpen aandeelhouder van de huisvestingsmaatschappij. In 2008 fusioneerde Onze Woning samen met Huisvesting Antwerpen, Perisfeer en De Goede Woning tot sociale huisvestingsmaatschappij Woonhaven Antwerpen, waarbij Perisfeer optrad als de overnemende instantie. Onze Woning verhuurde op dat moment zo’n 4.600 woningen.

De C.O.O. bracht bij de stichting twee gronden in die tot haar eigendom behoorden, meer bepaald gelegen op het Stuyvenbergplein en de Geelhandplaats. De C.O.O. sloopte zelf de bestaande bebouwing binnen het opzet van de krotopruiming. De krotwoningen ruimden plaats voor appartementsgebouwen met respectievelijk 174 en 178 wooneenheden (1931, 1934, architect Alfons Francken). De C.O.O. schonk ook de gronden voor het eerste afzonderlijk complex voor “ouden van dagen”, namelijk aan de Durletstraat (1938, architect Van Averbeke). De stad Antwerpen volgde dit voorbeeld en bracht gronden in gelegen aan de Veldstraat (1937, architect Hugo Van Kuyck), aan de Kloosterstraat (1938, architect Alfons Francken) en in de thans verdwenen gemeente Oorderen (1938, architect Gustave Fierens). Aan de Canadalaan in de wijk Luchtbaal verrees een eerste appartementsgebouw naar ontwerp van Hugo Van Kuyck (1939). Zowel de C.O.O. als de stad Antwerpen zorgden ook – naast de tussenkomst van de Nationale Maatschappij voor Goedkope Woningen en Woonvertrekken – voor financiële middelen voor de realisatie van sociale huisvestingsprojecten. Een voorbeeld hiervan is het zogenaamde Fierenscomplex aan de Nationalestraat (1939, architect Gustave Fierens). Een andere vermeldingswaardige realisatie uit het interbellum is het complex in de Halenstraat (1937, architect Hugo Van Kuyck).

De Tweede Wereldoorlog belemmerde niet alleen de bouwactiviteit, ook werden verschillende complexen beschadigd, bijvoorbeeld het Stuivenbergplein. Vanaf 1951 nam de nieuwbouw echter een nieuwe start. De stad stelde een terrein van 28 hectare in de wijk Luchtbal ter beschikking die zo verder werd uitgebouwd tijdens de jaren 1950-1960. Ze schonk ook gronden op het Kiel, meer bepaald aan de Zaanstraat en Auguste Oleffestraat, waar tijdens de jaren 1950 bejaardenwoningen werden gebouwd naar ontwerp van architect J.L. Stynen. De C.O.O schonk in deze periode ook een perceel aan de Ballaarstraat, zodat het ensemble in het binnengebied (Durletstraat) uitgebreid kon worden (1952, architect Hugo Van Kuyck). Aan de Lange Lozannastraat werd het complex Ten Weyngaarde gebouwd voor bejaarden, eveneens op gronden van de C.O.O. (1953, architecten Carlos Van der Voodt en Geo Brosens).

De periode vanaf 1970 stond voornamelijk in het teken van het project van de Vleeshuiswijk, dat de start vormde van stadsvernieuwing, evenals het nabijgelegen project Veemarkt. Een andere realisatie uit deze periode is de wijk Rozemaai.

  • S.N. 1938: De Nationale maatschappij voor goedkoope woningen en de commissies van openbaren onderstand. te Antwerpen. Een na te volgen voorbeeld, L’Habitation à Bon Marché 18.11, 246-256.
  • S.N. 1969: S.V. Onze Woning 1929-1969, Antwerpen.
  • S.N. 1979: Onze woning 50, Antwerpen.
  • VERMEIREN B. 1960: Antwerpen 1860-1960: De commissie van openbare onderstand en de sociale woningbouw, Wonen 4.10, 75-84.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Opdrachtgever van

Bejaardenwoningen en sociaal woonblok van Onze Woning

Ballaarstraat 75-79 (Antwerpen)
Complex bejaardenwoningen met oorspronkelijk 32 wooneenheden rond een gemeenschappelijk hof aan de Durletstraat, naar ontwerp van architect Fritz Van Averbeke uit 1937. Uitgebreid met een woonblok van tien flats met winkel en zeven bijkomende bejaardenwoningen aan de Ballaarstraat, naar ontwerp van architect Hugo Van Kuyck uit 1950. Beide complexen werden gebouwd in opdracht van de sociale huisvestingsmaatschappij Onze Woning.


Modernistische woonblokken Onze Woning

Kronenburgstraat 41, Nationalestraat 150-160, Van Craesbeeckstraat 23-29, 30-31, 32-40, Willem Lepelstraat 52-66 (Antwerpen)
Monumentaal modernistisch complex met 205 sociale wooneenheden en elf winkels aan de Nationalestraat, gelegen tegenover het Tropisch Instituut. Het complex werd in 1937-1939 ontworpen door architect Gustave Fierens voor de huisvestingsmaatschappij Onze Woning.


Sociaal woonblok ontworpen door Hugo Van Kuyck

Halenstraat 61-71, Meloenstraat 2-20, Pompoenstraat 2-12, Veldstraat 91-109 (Antwerpen)
Complex met 160 sociale appartementen en voorheen drie winkels, opgevat volgens de typologie van de Weense Hoven en gebouwd omstreeks 1936-1937 naar ontwerp van architect Hugo Van Kuyck in opdracht van sociale huisvestingsmaatschappij Onze Woning.


Sociaal wooncomplex Ten Weyngaerde

Lange Lozanastraat 101-103 (Antwerpen)
Modernistisch sociaal woonblok, zogenaamd Ten Weyngaerde, gebouwd omstreeks 1952 in opdracht van sociale huisvestingsmaatschappij Onze Woning naar ontwerp van architecten Geo Brosens en C. Van der Voodt.


Sociale woonblokken Geelhandplaats

Duinstraat 83, 93, Geelhandplaats 1-36 (Antwerpen)
Sociaal wooncomplex in 1934 gebouwd door de huisvestingsmaatschappij Onze Woning naar ontwerp van Alfons Francken. Monumentaal modernistisch complex van zes bouwlagen rond een open binnenplaats.


Sociale woonblokken ontworpen door Alfons Francken

Nijverheidstraat 1-11, Stuivenbergplein 75-80, Van Kerckhovenstraat 100, Wilgenstraat 21-27 (Antwerpen)
Het sociaal wooncomplex is gelegen in de wijk Stuivenberg (of de Seefhoek), een grote volkswijk in de 19e-eeuwse gordel en omvat het volledig trapezoïdaal bouwblok begrepen tussen het Stuivenbergplein, de Van Kerckhoven-, Nijverheids- en Wilgenstraat. Het complex werd gebouwd in opdracht van Onze Woning (heden Woonhaven), een lokale Maatschappij voor Goedkope Woningen die in 1929 werd opgericht door de Commissie van Openbare Onderstand (C.O.O.) van Antwerpen.


Sociale woonwijk Luchtbal

Argentiniëlaan 1-20, 49-50, 51, 60-73, Baltimorestraat 28-53, 54-60, Belfaststraat 1-24, 26-34, 39-45, Bostonstraat 1-32, 34-56, Bristolstraat 1-32, 33-41, Brooklynstraat 1-24, 25-27, Canadalaan 103-111, 130-176, 201-217, 218-247, 248-286, Cardiffstraat 1-30, 32-40, Chicagostraat 2-34, Columbiastraat 4-8, 110, 171-217, Doctor Decrolystraat 2, Dublinstraat 1-16, 17-25, 26-27, 28-52, Generaal Simondslaan 2-28, Glasgowstraat 1-40, 41-59, Grimsbystraat 2-8, 9-28, 30, Groenendaallaan 230-388, Havanastraat 2-12, Hondurasstraat 1-12, Liverpoollaan 1-16, 17-57, Manchesterlaan 1-9, 25-51, Montrealstraat 1-5, 6-7, 9-11, Noorderlaan 108, 120, 200-232, Perustraat 2-8, Philadelphiastraat 1-44, Quebecstraat 3, Santiagostraat 2, 21-35, Tampicoplein 2-16, Venezuelastraat 1-6 (Antwerpen)
Grootschalige sociale woonwijk ten noorden van Antwerpen, gelegen tussen de Noorderlaan , de vroegere kazerne S.B. Housmans in Havanastraat, de spoorlijn Antwerpen-Rotterdam en de Groenendaallaan.


Vleeshuiswijk

Braderijstraat 2, Bullinckplaats 1-6, 7, Driehespenstraat 1-3, Gildekamersstraat 1, Kuipersstraat 2-6, 9-15, Lange Doornikstraat 16, Oude Beurs 16, Palingbrug 12, Repenstraat 8, Ruckersplaats 1-6, 7, Vleeshouwersstraat 10, 21-23, Willem Ogierplaats 1-2, Zilversmidstraat 1-10 (Antwerpen)
De Vleeshuiswijk te Antwerpen is een sociale woonwijk die de omslag illustreert van modernistische stadssanering naar stadsvernieuwing tijdens het derde kwart van de 20ste eeuw.



Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Onze Woning, Antwerpen [online], https://id.erfgoed.net/personen/10712 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.