Historiek

Bedieningshuis van de Nassaubrug, ingeplant ten oosten van het zuidelijk bruggenhoofd. Het paviljoen in art-nouveaustijl is gebouwd door de Stad Antwerpen, naar een ontwerp uit 1902 van ingenieur Frans De Winter, hoofd van de Dienst Haveninrichtingen. Tot zijn belangrijkste bouwkundige realisaties behoren de Magazijnen Montevideo uit 1897 en het Magazijn Godfried uit 1904-1905.

De Nassaubrug over de vaargeul tussen het Bonapartedok en het Willemdok, verbindt de Veurnekaai met de Sint-Laureiskaai/Napoleonkaai. De eerste ‘ijzeren brug’ dateerde uit 1822, de tweede uit 1867 en de huidige uit 1912. Het bedieningshuisje uit 1902, dat een openbaar wc en urinoir omvatte, verving een ouder, houten paviljoentje op dezelfde locatie, en is buiten gebruik sinds eind 1974.

Architectuur

Het vrijstaand gebouwtje op een rechthoekige plattegrond van één bij twee traveeën, is één bouwlaag hoog onder een plat dak. Het oorspronkelijke gebombeerde belvedèredak met een leien bekleding, dakkapelletjes, een ijzeren vorstkam is verdwenen, evenals het klokkentorentje met uurwerk en luiklokje boven de noordgevel. De opstanden hebben een parement uit roze grès met een ruw oppervlak, in combinatie met breuksteen voor de schuine sokkel, en blauwe hardsteen voor lateien, archivolten, deur- en vensterposten, lekdrempels, de waterlijst, consoles, postamenten, gevel- en dekstenen.

Symmetrisch van opzet, wordt de noordgevel geopend door een gekoppeld portaal tussen zijlichten, de zuidgevel boven het hardstenen urinoir door een tweelicht tussen zijdeuren, de west- en oostgevels door twee tweelichten. Alle muuropeningen zijn rechthoekig van vorm met een bewerkte latei, en worden bekroond door een blind boogveld uit baksteenmetselwerk, markant gevat in een brede, vlakke omlijsting met bewerkte imposten. De lateien van de zijlichten en -deuren in de noord- en zuidgevel worden geaccentueerd door een sluitsteen in de vorm van een scheepsboeg. Het klassieke hoofdgestel met een houten kroonlijst op gegroefde consoles, draagt in de fries van de noord- en zuidgevel gevelstenen met de inscriptie “HAVENDIENST” en "SERVICE DU PORT". Een blinde attiek met een golvend verloop en hoekpostamenten vormt de bekroning.

De plattegrond omvat volgens de bouwplannen vooraan twee kantoortjes voor de havenofficier en de brugwachters, achteraan een magazijn en een openbaar wc, alle met eigen inkomdeur.

Tegen de zuidgevel, gedenkplaat voor J.N. Mengin (1760-1842), de Franse ingenieur die in dienst van keizer Napoleon Bonaparte de plannen tekende van het Bonapartedok en het Willemdok. De gedenkplaat werd in 2006 onthuld door havenschepen Leo Delwaide, ter gelegenheid van het tweede eeuwfeest van de start van de werken.