Gelegen op het kruispunt van de Brugsevaart met Sluizen, tussen het Kanaal Nieuwpoort-Plassendale en de Kreek van Nieuwendamme, vlakbij de sluizen van de Ganzenpoot.
Historische achtergrond
Dit gedenkteken voor de Franse 81e Division d'Infanterie Territoriale (DIT) werd onthuld op 7 oktober 1928. Het werd als gedenkteken beschermd bij Ministerieel Besluit van 17 december 1999 door opname in het dossier van de "Ganzenpoot" en oorlogsmonumenten, omwille van het algemeen belang gevormd door de esthetische, historische en socio-culturele waarde.
De sector “Nieuwpoort” werd eerst door Belgen, maar reeds vanaf oktober 1914 door Fransen bezet. De 81e Division d'Infanterie Territoriale kwam eind oktober vanuit de Somme naar Veurne en Nieuwpoort. Op 7 november konden ze de rechteroever van de IJzer op de Duitsers heroveren. De divisie nam ook deel aan de gevechten van Lombardsijde op 8, 10 en 11 november. De divisie hield en organiseerde het bruggenhoofd Nieuwpoort, waar het front zich stabiliseerde. Haar hoofdkwartier was te Veurne. Ze zou er blijven tot in 1915. De divisie stond tot 8 december 1914 onder leiding van Général Margot, en daarna van Général Bajolle. Ze bestond qua infanterie uit de 161ste (11de en 12de Régiment Infantérie Territoriale, kortweg R.I.T.) en 162ste (14de en 16de R.I.T.) brigades. De Spahis waarvan sprake op het gedenkteken, werden gerekruteerd in de Franse kolonies.
Kenmerken
Op een schuin oplopend platform, bekleed met beige faïencetegels en afgeboord met de Franse driekleur, staat een veelhoekige spitsnaald op een wat bredere meerledige sokkel, uitgevoerd in hardsteen. Op de spitszuil: op de voorkant "R.F.", bronzen kruis met twee elkaar kruisende zwaarden, in het midden een vrouwenportret "Marianne" voorstellend en daarrond "République Française", "Aux morts de la 81e D.I.T.". Op de sokkel: op de voorkant "E.M. 81e D.I.T. 11e 12e 14e 16e R.I.T. 29e R.A.C. 2/1 T. Gén. 9e Cuir. 2e T.E.M. 2e S.I.M."; op de zijkant "Spahis Auxiliaires", met ingegrifte blauw beschilderde letters. Hoogte: 350 centimeter, breedte: 359 centimeter, diepte: 287 centimeter.
- Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002077, Gedenkteken van de 81ste territoriale infanteriedivisie nabij de Gravensluis (S.N., 1999).
- JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.
- KEPANOWSKI G. 2002: Présence des armées françaises en Flandres. Guerre de 14-18. Divisions d' infanterie et de cavalerie dans les Flandres françaises et belges, leurs passages entre le 2 août 1914 et le 11 november 1918. (Engagement, parcours, composition...) Document technique n° 01. Document à l' intention de Musée d' Ypres in Flanders Fields, Loker, onuitgegeven document, versie september 2002.