Grootschalig winkelwooncomplex, tussen 1974 en 1979 gerealiseerd door het stadsbestuur en de sociale huisvestingsmaatschappij Interbrugse maatschappij voor de Huisvesting naar ontwerp van de Brugse architect Piet Viérin.

Bouwgeschiedenis en situering

Op het bouwblok tussen de Zilverstraat, Dweersstraat en Noordzandstraat werd tussen 1846 en 1969 het scholencomplex van het Sint-Lodewijksinstituut uitgebouwd, enerzijds door de inname van historische gebouwen zoals het "hotel de Vrière" in de Zilverstraat, de voormalige refuges van de Sint-Pietersabdij van Oudenburg en de Sint-Bertijnsabdij van Sint-Omaars, en anderzijds door nieuwbouwprojecten zoals de kapel van 1883-1884 naar ontwerp van architect Joris Helleputte (Leuven).

Dit complex werd vanaf 1972 afgebroken om plaats te maken voor het winkelwooncomplex "’t Zilverpand", dat gebouwd werd door de sociale huisvestingsmaatschappij Interbrugse maatschappij voor de Huisvesting en het stadsbestuur, naar ontwerp van de Brugse architect Piet Viérin. 12 oktober 1979 werd het complex ingehuldigd door burgemeester F. Van Acker (bronzen gedenkplaat). Oorspronkelijk waren op de verdiepingen kantoren gepland maar uiteindelijk werd gekozen voor sociale appartementen omwille van tegenkanting van de bevolking en van organisaties zoals de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, die vreesde dat kantoren de plek buiten de werkuren te doods zouden maken. Anno 2015 is een renovatie gepland van de gevels, ramen, goten, daken en het interieur (architect Gino Debruyne).

Typering en beschrijving

’t Zilverpand is een gebouwencomplex bestaande uit 124 appartementen, een ondergrondse parking, twee binnenpleinen en een overdekte winkelgalerij, fungerend als verbinding tussen de belangrijke commerciële straten (Noordzandstraat, Steenstraat en Zuidzandstraat). Voor de gevelarchitectuur werd stilistisch geput uit de historische Brugse architectuur van de 16de tot 19de-eeuw, en er werden ook enkele historische gevels en interieurelementen van de afgebroken gebouwen gerecupereerd. Hierdoor wordt de illusie gecreëerd van een verzameling aan individuele woningen, eerder dan één groot complex. De gevelarchitectuur wordt gedomineerd door al dan niet witgeschilderde bakstenen lijst- en trapgevels (soms met Brugse traveeën) en een enkele punt- of klokgevel. Onderaan bevinden zich vaak arcades wat aansluit bij de commerciële functie.

De beoordeling was aanvankelijk gemengd. Men loofde de functievermenging en de betrachting om de stad te vernieuwen met zorg voor het historisch stadsbeeld en de morfologische structuren (bouwblok, kroonlijsthoogte, rooilijn,…) door te kiezen voor vormelijke diversiteit en meerschaligheid. Dit sluit aan bij de toenmalige beweging van de Urban Renaissance. Bovendien paste de bouw van het complex in de tendens van sociale stadsvernieuwing. Minder positief was men over de discrepantie tussen de historisch (aandoende) gevels en de moderne achterliggende appartementsgebouwen en winkels (façadisme), en over enkele tekortkomingen bij de woningen (zoals het gebrek aan private buitenruimte en privacy) die het gevolg waren van de laattijdige wijziging van het bouwprogramma. Ook de eenvormigheid van de woningen (voornamelijk éénslaapkamerappartementen en studio's) en de hieruit voortvloeiende homogeniteit van de bewoners werd door sommigen betreurd.

Evaluatie

De wijk "’t Zilverpand" heeft een stedenbouwkundige en architecturale waarde als een vroeg voorbeeld van de sociale stadsvernieuwing en de vermenging van woon- en winkelfunctie tijdens de jaren zeventig. Bepalende erfgoedelementen zijn de inplanting van de architecturale volumes rond binnenpleinen met arcades en de architecturale diversiteit qua gevelvormen en materialiteit.