erfgoedobject

Trimpontboom

landschappelijk element
ID
307654
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307654

Juridische gevolgen

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Trimpontbos en omgeving
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

In de vallei van de Terkleppebeek staat een boom met houten kruis op het talud van de weg Trimpont. De zomereik staat op de hoek van een wandelpad dat langs het Trimpontbos omhoog loopt.

Deze eik heeft een stamomtrek van 497 cm (straal = 79,1 cm, gemeten op 150 cm hoogte). De stam- en kruinvorm, met zware takken die op een stamhoogte van ongeveer 4 m uitwaaieren doet vermoeden dat deze boom vroeger regelmatig werd geknot.

Aan deze boom is een lokaal verhaal verbonden. De eik met het kruis zou namelijk herinneren aan de dood van Joseph van Trimpont in 1843.

Volgens overlevering zou Joseph van Trimpont overleden zijn toen hij tijdens een onweer onder de eik aan het schuilen was en door de bliksem geraakt werd. Op de plaats waar dit ongeluk gebeurde, werd een houten kruis geplaatst, vlakbij de boom. Dit kruis is mettertijd met de eik vergroeid. Een dergelijk nagedachtenis- of memoriekruis wordt ook omschreven als een schielijke-dood-kruis.

Op het kruis staat volgende tekst:
“Bid voor de ziel van
Joseph van Trimpont
overleden in het jaar 1843
doet toch een gebed voor mij.”

Het kruis werd geplaatst door Daniel Jacob (1859-1941). De tekst werd in 1970 bijgeschilderd en in 2015 werd het kruis hersteld. Hierbij werd het kruis afgezaagd van de boom en na restauratie teruggeplaatst.

De boom werd op 27 juni 2023 dendrochronologisch onderzocht, op basis van het jaarringpatroon. Er werden twee boorkernen uit de stam genomen: één aan de noordzijde en één aan de oostzijde, ter hoogte van het kruis. Tijdens de staalname bleek de stam hol te zijn. Enkel van de buitenste schil van de stam kon nog gezond hout worden bemonsterd. Op de boorkernen zijn resp. 84 en 54 jaarringen op te meten. In 2013 is een jaar met een opvallend smalle jaarring, waarna de groei herneemt zoals ervoor. De afgelopen 4 jaar lijkt de aanwas af te nemen.

Het ontbrekend aantal ringen inschatten – rekening houdend met de gemiddelde groeiringbreedte – zou een interpolatie vragen over veel grote afstand dan dat er meetgegevens beschikbaar zijn. Er is respectievelijk 10,5 cm en 11 cm boorkern voor een boomdiameter van 79,1 cm. Deze werkwijze werd hier niet gevolgd aangezien dit een schatting met een heel grote foutenmarge of onzekerheid zou opleveren.

De meest naar binnen toe gelegen jaarringen op de boorkernen vertonen op een aantal plaatsen een opvallende anatomie. Tussen 1970 en 1982 zijn er een reeks opvallend smalle jaarringen te zien op beide boorspanen. De anatomische opbouw lijkt een aantal opeenvolgende jaren wat af te wijken, met afwezigheid van laathout en iets kleinere vroeghoutvaten. Mogelijk wijst dit op het knotten van deze boom. Hoewel niet met zekerheid vast te stellen, kunnen de jaren 1971 en 1977 aangeduid worden als ‘knotjaren’. Dit laatste jaar kan eventueel ook toe te schrijven zijn aan de daaropvolgende droge zomer (1976) die een herstellende boom – na het knotten in 1977 – doet inboeten qua vitaliteit.

In de daaropvolgende decennia, is een dergelijke opeenvolging van smalle jaarringen niet met voorgekomen. Deze boom is daarna al zeker niet meer zwaar geknot.

  • DE TEMMERMAN L. 1990: Brakelse openluchtkruisen, Triverius XX. I, 45.
  • DE TEMMERMAN L. & DE RODDER R. 2020: Volksreligieus erfgoed in Brakel en Horebeke, Kapellen en kruisen langs wegen en paden, Geschied- en Heemkundige Kring Triverius, p.135
  • VAN TRIMPONT M. 1994: De plaatsnaam Trimpont te Everbeek, Het Land van Aalst XLVI.3, 203-204.

Auteurs: Haneca, Kristof; Schepens, Annelies; Vanmaele, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Trimpont

  • Is deel van
    Trimpontbos en Hayesbos

  • Is deel van
    Trimpontbos en omgeving


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Trimpontboom [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307654 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.